Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek november 2021

Ronald Keijzer

Hoofdredacteur Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen (alleen online) twee verdiepende artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Lees dit keer over de relatie tussen het zelfvertrouwen dat leerlingen in hun rekenwerk hebben en de rekenvaardigheid, waarbij Annemiek Punter, Maartje van de Velde en Martina Meelissen (Inspectie van het Onderwijs en Universiteit Twente) gebruik maken van de data van TIMSS-2019 en die van Peil.Rekenen-Wiskunde.2019. Ronald Keijzer (Hogeschool IPABO) schrijft over de ontwikkeling van de studielast en de contacttijd voor het vak rekenen-wiskunde op de pabo in de periode 2009-2021.

 

Zelfvertrouwen in rekenen

Uit (internationaal) peilingsonderzoek dat in het voorjaar van 2019 is uitgevoerd, blijkt dat jongens zowel in groep 6 als in groep 8 veel meer vertrouwen hebben in hun rekenvaardigheden dan meisjes (Meelissen, Hamhuis, & Weijn, 2020; Inspectie van het Onderwijs, 2021). Ook presteren zij in beide leerjaren iets beter dan meisjes. Meisjes die net zo goed kunnen rekenen als jongens hebben bovendien nog steeds minder vertrouwen in hun eigen rekenvaardigheid. Meisjes met evenveel zelfvertrouwen in rekenen als jongens, scoren echter niet lager dan jongens. Het lijkt er daarom op dat zelfvertrouwen in rekenen niet alleen bepaald wordt door eerdere behaalde rekenprestaties. Maar omdat er wel een verband is tussen prestaties voor rekenen-wiskunde, kunnen rekenprestaties van meisjes mogelijk wel bevorderd worden als zij een positiever zelfbeeld ontwikkelen.

Het artikel van Punter, Van de Velde en Meelissen beschrijft welke leerling- en schoolkenmerken (naast rekenprestaties) samenhangen met zelfvertrouwen in rekenen-wiskunde, en in welke mate er verschillen zijn in deze samenhang tussen meisjes en jongens en ook of er verschillen zijn tussen leerlingen in groep 6 en groep 8. Hiervoor is gebruik gemaakt van de data van 103 basisscholen die zowel aan het internationale peilingsonderzoek Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) in groep 6 als het nationale peilingsonderzoek Peil.Rekenen-wiskunde in groep 8 hebben deelgenomen. De studie laat zien dat het vergroten van rekenplezier mogelijk een factor is om het zelfvertrouwen te vergroten.

 

Het volledige artikel in Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek lees je hier

 

Studielast rekenen-wiskunde

Keijzer onderzocht de ontwikkeling van de studielast en de contacttijd voor het vak rekenen-wiskunde in de pabo in de periode 2009-2021. Dit onderzoek bouwt voort op eerder onderzoek naar de lerarenopleiding (Keijzer, 2019). In dit onderzoek kwam naar voren dat opleidingen geweldig verschillen. Daarnaast leidde het onderzoek tot de conclusie dat bij het toekennen van studiepunten en contacttijd bij de verschillende opleidingen inhoudelijke argumenten nauwelijks een rol spelen. Het nieuwste onderzoek laat zien dat er nog altijd grote verschillen bestaan tussen opleidingen. Als we naar alle opleidingen kijken, zien we dat de gemiddelde studielast en contacttijd toenam toen sprake was van een landelijke kennisbasistoets en daarna weer afnam, tot een redelijk stabiel niveau dat boven het niveau ligt van de start van het onderzoek. Omdat gemiddelden in onderzoek dat gedomineerd wordt door verschillen weinig zeggen, is gekeken naar twee subgroepen van opleidingen: opleidingen die onderdeel uitmaken van een multisectorale hogeschool en monosectorale instellingen. De ontwikkeling die we zien bij alle opleidingen typeert ook de ontwikkeling van opleidingen die onderdeel uitmaken van een multisectorale hogeschool, met de opmerking dat de gemiddelde studielast en contacttijd daar wat hoger is dan dat van alle opleidingen. Dat is niet zo voor monosectorale instellingen. Bij deze instellingen is zowel de gemiddelde contacttijd als de gemiddelde studielast in 2021 lager dan in 2009. Dat is opmerkelijk, want in 2009 stelde de KNAW vast dat de opleidingen te weinig opleidingstijd besteedden aan rekenen-wiskunde om aanstaande leraren gedegen voor te bereiden op het toekomstige beroep.

 

Het volledige artikel in Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek lees je hier

Schrijven voor Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek

Steeds meer leraren en lerarenopleiders doen onderzoek in de eigen onderwijspraktijk. Daarbij gaat het vaak om kleinschalig onderzoek, waarvan de uitvoerders zich afvragen of het waard is de

onderzoeksresultaten, bijvoorbeeld in de vorm van een gevalsbeschrijving te publiceren. Dergelijk kleinschalig onderzoek is het vaak wel waard om te publiceren. De redactie van Volgens Bartjens

- Ontwikkeling en Onderzoek nodigt je hiervoor van harte uit. En als je deze handschoen opneemt, en wilt schrijven voor Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek, kun je contact opnemen met

Ronald Keijzer, R.Keijzer@ipabo.nl.

 

 

 

Literatuur

Inspectie van het Onderwijs. (2021, april 9). Peil.Rekenen-Wiskunde Einde (speciaal) basisonderwijs 2018-2019. Opgehaald van Inspectie van het Onderwijs: https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/themarapporten/2021/04/09/peil.rekenen-wiskunde-einde-s-bo-2018-2019

Keijzer, R. (2019). 10 jaar ontwikkeling in het wiskundeonderwijs bij de lerarenopleiding basisonderwijs. Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 39(1), 48-56.

Meelissen, M. R., Hamhuis, E. R., & Weijn, L. X. (2020). Leerlingprestaties in de exacte vakken in groep 6 van het basisonderwijs. Resultaten TIMSS-2019. Enschede: Universiteit Twente. doi:10.3990/1.9789036551090

 

Deel dit artikel