Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie_w400_h260_bg.png)
Een schatter kan niet zonder redeneren; Waarom schatten waardevol is - Dolf Janson
Dolf Janson
Schattend rekenen is een ondergewaardeerde variant van rekenen. Niet terecht, want schatten is niet alleen handig in het dagelijks gebruik, maar ook nuttig vanwege het redeneren dat daarbij nodig is. Leren schatten vraagt echter wel een specifieke aanpak.
_w400_h260_bg.jpg)
Gooien met één dobbelsteen - Redeneren over kans in groep 7
Roos Blankespoor en Marja van den Heuvel - Panhuiz
Wat gebeurt er als je vaak met een dobbelsteen achter elkaar gooit? In het kader van het project Beyond Flatland wordt onderzocht of kans geen onderdeel van het basisschoolcurriculum zou moeten zijn.
Het Kanaal nummer 140 - Redeneren als kern van het rekenen
R. Keijzer & A. van Gool
R. Keijzer & A. van Gool - ELWIeR / Hs. iPabo Amsterdam, Ontwikkelaar rekenmaterialen
_w400_h260_bg.jpg)
Zonder taal kun je niet rekenen - Taalgericht reken-wiskundeonderwijs op de Pabo
Bas Oprins
In de Kennisbasis Rekenen-Wiskunde wordt het kunnen gebruiken van wiskundetaal expliciet beschreven. In het rekencurriculum van de pabo Hogeschool Rotterdam heeft taal een duidelijke plaats gekregen. In dit artikel beschrijft Bas Oprins deze leerlijn.
_w400_h260_bg.jpg)
Redactioneel - Niet zonder problemen (Jrg. 38 nr. 4, 2019)
Cathe Notten
Redactioneel van de hoofdredacteur van Volgens Bartjens, Cathe Notten.
_w400_h260_bg.png)
2400, daar hoef je niet eens naar te kijken! Getalgevoel als grondslag voor reken-wiskundige kennis
Kees Buijs
Kees Buijs schrijft over getallen en getalrelaties. Hij laat zien met hoeveel plezier kinderen onderzoek doen naar getallen. De leerlingen verdelen getallen op grond van eigenschappen in groepen en ontwikkelen zo hun getalgevoel en rekenvaardigheid.
_w400_h260_bg.jpg)
Cijfer het rekenen niet weg - Procedures zijn niets zonder inzicht (jrg 39 nr 1, 2019)
Adri Treffers
De procedurele opvatting beschouwt rekenen primair als een technische vaardigheid, terwijl de conceptuele visie daarnaast ook toepasbaarheid en probleem-oplossen hoog in het vaandel heeft staan. Scherp gesteld wordt in de ene opvatting rekenen vooral als cijferen gezien en in de andere als een onderdeel van wiskunde...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Reactie van Terry Mostert en Marian Hickendorff op ‘Kaal of context, dat is (niet) de vraag’
Terry Mostert en Marian Hickendorff
Zou een context leerlingen kunnen helpen bij het rekenen met breuken? Wij beschreven een onderzoek naar die vraag en kwamen tot het antwoord: ja dat kan zeker! Maar: niet alle contexten helpen, dus het valt of staat met een geschikte context. Willem Vermeulen plaatst een aantal kritische kanttekeningen bij ons onder...

‘Probeer het maar!’ Leraren-in-opleiding onderwijzen algebraïsch redeneren
Mara Otten en Michiel Veldhuis
In dit artikel beschrijven we hoe vijf leraren-in-opleiding de vertaalslag maken van een voorbeeldles over algebraisch redeneren op de opleiding naar hun stagepraktijk. We bekijken de lesdoelen die ze formuleren, het lesverloop en hun eigen reflectie op de gegeven les. Daarnaast reflecteren we op de potentie van de ...

Het bevorderen van algebraïsch redeneren in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool
Mara Otten
In het najaar van 2020 verdedigde ik mijn proefschrift ‘Algebraïsch redeneren op de basisschool: Zoeken naar balans’1. In mijn promotieonderzoek onderzocht ik of, in hoeverre en op wat voor manier het algebraïsch redeneren van basisschoolleerlingen gestimuleerd kan worden. Hiervoor ontwikkelden we onder andere een l...

Van beweging naar begrip: redeneren over grafieken in het reken-wiskundeonderwijs
Carolien Duijzer
Carolien Duijzer onderzocht in haar promotieonderzoek hoe het redeneren van leerlingen in groep 7 over afstand-tijdgrafieken kan worden bevorderd in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool.

Met eenvoudige middelen kinderen aan het denken zetten
Cijferkaartjes in groep 5
Ronald Keijzer en Milou van Vliet
Ronald Keijzer en Milou van Vliet laten in dit artikel zien wat er kan gebeuren als je een keer niet volgens het boekje werkt. Ze beschrijven hoe je met cijferkaartjes en open vragen kinderen kunt uitdagen om te redeneren over getallen en hun onderlinge relaties.

Eenvoudig delen door een breuk, via de verhoudingsgedachte.
Steven Hopman
'Eeeh, hoe was het ook alweer: vermenigvuldigen met een breuk is delen… Nee, eeeh delen door een breuk is vermenigvuldigen…’
Ook als het op rekenen aankomt is het meestal niet handig om een rekenregel domweg ‘volgens het boekje’ toe te passen. Een typisch voorbeeld hiervan is: delen door een breuk is vermenigvuldig...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Lees maar, er staat niet wat er staat
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Betekenis van taaluitingen en logica roepen interessante vragen op over hoe we communiceren, interpreteren en redeneren.

Kansen(on)gelijkheid voor sterke rekenaars
Suzanne Sjoers
In dit artikel worden drie, elkaar deels overlappende, onderdelen geschetst waar ik kansenongelijkheid bij (potentieel) sterke rekenaars zie: aanbod, instructie en taal. Per onderdeel beschrijf ik hoe ik die ongelijkheid zie, onderbouwd vanuit onderzoek en mijn praktijkervaringen. Ik vul die beschrijving aan met ond...

Het =-teken gebruiken, niet meer en niet minder!
Henk Logtenberg
Soms moet je als leerkracht wel eens ‘buiten het digitale boekje gaan’. Want ‘hoe rijker de elektronische leeromgeving is, hoe beter de leerkracht moet zijn die hem gebruikt’ (Kool, 2018). Schakel als leerkracht je gezonde reken-wiskundeverstand, óók bij het gebruik van digitale reken-wiskundemethoden, niet uit!
...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Eenvoudig te verklaren
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Eenvoud is het kenmerk van het ware,
Maar ik denk: Eenvoud bestaat eenvoudig niet,
_w400_h260_bgtop.png)
Kansen voor wiskunde-talenten op de pabo
Petra Hendrikse
In dit artikel bespreken we de ontwikkeling en uitvoering van een onderwijsvariant die speciaal is ontwikkeld voor de sterkere reken-wiskundestudent op de pabo. We hebben gekozen om in deze opleidingsvariant de student inhoudelijk uit te dagen met wiskundige onderwerpen die verder gaan dan het referentie niveau 3S. ...

Redeneren en rekenen
Volgens het boekje
Marc van Zanten
In 1983 verscheen de methode Rekenwerk. In deze methode werd, naast cijferend rekenen, consequent en veel aandacht besteed aan eigenschapsrekenen. Oftewel het rekenen met eigenschappen van getallen en bewerkingen, zoals het in de nieuwe conceptkerndoelen heet.

Niet meer
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
‘Ga voor mij eens twee dezelfde grote bouwblokken halen,’ vraag ik aan Zlatan. Dat is zo gedaan. Hij komt met rechthoekige blokken terug.

Rekenen, redeneren en wiskundige attitude in nascholing en begeleiding
Volgens... de onderwijsadviseur
Bronja Versteeg en Marije Bakker
Op welke manier kunnen leraren en schoolteams hun reken-wiskundeonderwijs verstevigen? Wanneer genieten leraren van hun vak en leren kinderen dat wat belangrijk is? Op welke manier zouden de nieuwe conceptkerndoelen daaraan kunnen bijdragen? Met deze vragen in het achterhoofd heeft een groep onderwijsadviseurs meege...
_w400_h260_bg.png)
Een uitdaging voor groep zeven en acht - Europese Kangoeroewedstrijd nu ook voor het basisonderwijs
Wilma Boom-Pelle
Welke leerlingen van groep 7 / 8 zijn de beste rekenaars? De auteur vertelt over de 1e Nederlandse Kangoeroewedstrijd voor het basisonderwijs waar ook leerlingen zonder wiskundeknobbel in de prijzen kunnen vallen.
_w400_h260_bg.jpg)
Leren rekenen zonder problemen? Directe instructie met uitgewerkte voorbeelden (Jrg. 38 nr. 4, 2019)
Adri Treffers
In de kerndoelen van het rekenonderwijs lezen we dat de rekenkennis- en vaardigheden in praktische situaties toepasbaar moeten zijn. Die toepasbaarheid wordt echter sterk belemmerd als het onderwijs uitsluitend is gericht op het aanleren van rekentrucjes en procedures zonder inzicht. Directe instructie met uitgewerk...
_w400_h260_bg.png)
Europese Kangoeroe Wiskundewedstrijd - Een uitdaging voor bollebozen uit groep 7 en 8
Leon van den Broek
Kangoeroe is een internationale wiskundewedstrijd voor middelbare scholieren. Vorig jaar werd er voor het eerst ook een wedstrijd voor de groepen 7 en 8 georganiseerd. Dit was een experiment dat niet zal worden herhaald.
_w400_h260_bg.jpg)
Lala en de hangmobiel - Redeneren met onbekenden
M. Otten, M. v.d. Heuvel en M. Veldhuis
Het reken-wiskundecurriculum van de basisschool richt zich vooral op het leren uitvoeren van rekenoperaties. Aan het redeneren met getallen wordt doorgaans niet veel aandacht besteed. Toch is het belangrijk om vroeg te beginnen met algebraïsch redeneren
Op weg naar beter reken-wiskunde-onderwijs: kansen en bedreigingen
D. Janson
Het Kanaal nummer 141 - D. Janson - Janson Academy

Redeneren en noteren
Annette Markusse en Iris Verbruggen
"Ik kan het wel uit mijn hoofd, hoor!" Hoe vaak horen we deze uitspraak wel niet van onze leerlingen? Alsof ‘uit het hoofd rekenen’ het ultieme doel is, en het opschrijven van je berekening minder ‘knap’ zou zijn. Maar laten we eerlijk zijn: het noteren van redeneringen en berekeningen is niet zomaar een bijkomstigh...

Spel in de rekenles - Alles of niets
Anneke Noteboom
Alles of niets is een kaartspel voor kinderen vanaf groep 4. Bij dit rekenspelletje wordt er geoefend in het optellen en aftrekken van maximaal vijf getallen tot en met 11.

We rekenen niet voor de school, maar voor het leven
Een praktijkgericht onderzoek naar zelfverantwoordelijk leren in het reken-wiskundeonderwijs
Carin Jonkers
De Sébaschool in Kesteren wilde aan de slag met meer eigenaarschap van leerlingen bij hun rekenvaardigheden. Op school werd een praktijkgericht onderzoek uitgevoerd, waarbij ze werkten met rekenportfolio’s en kindgesprekken om te komen tot meer zelfverantwoordelijk leren. Dit artikel beschrijft de achtergrond van re...
_w400_h260_bg.png)
Kinderen die niet weten wat ze weten. Oefening en begrip horen in de gereedschapskist voor rekenen
Jo Nelissen
Moet er eerst begrip worden gevormd voordat men mag gaan oefenen met rekenen, of is het eerder zo dat oefenen op den duur leidt tot begrip? En is het erg als oefenen niet leidt tot begrip? Jo Nelissen gaat hier in dit artikel dieper op in.
_w400_h260_bg.png)
Breek je hoofd niet over breuken. Over breuken en de leerlijn getallen en bewerkingen vanaf groep 3
Mieke Abels en Iris Verbruggen
Veel leerlingen in het sbo komen niet aan breuken toe. Dat heeft gevolgen voor het vervolgonderwijs. Mieke Abels en Iris Verbruggen laten zien hoe breuken toegankelijk worden voor alle leerlingen.
_w400_h260_bg.png)
Niet alleen voor bollebozen - Probleemgericht onderwijzen
Erica de Goeij en Adri Treffers
Wanneer geschikte problemen in een klassikale, interactieve onderwijssetting worden aangeboden, voelen alle leerlingen zich uitgedaagd en zijn het niet alleen de bollebozen die met mooie oplossingen komen.
_w400_h260_bg.png)
Waarom is het in Marokko warmer? Meetkundig redeneren in de rekenles.
Frans van Galen en Greetje van Dijk
De vraag waarom we zomer en winter hebben, valt dat ook onder rekenen-wiskunde? Er komt in ieder geval meetkundig redeneren aan te pas en het kunnen maken van een schematische voorstelling.
_w400_h260_bg.png)
Onverwachte kansen - Kansrekening op de basisschool (jrg 39 nr 2, 2019)
Frans van Galen
Auteur Frans van Galen verkent in dit artikel de mogelijkheden van het aanbieden van betekenisvolle situaties waarin kansrekening aan bod kan komen op de basisschool..
_w400_h260_bg.png)
Status aparte? Zet de zwakke rekenaar niet op het reservebankje
Jos van Rooij
De auteur beschrijft een aantal zwakke rekenaars. Ze hebben al veel extra hulp gekregen met als resultaat dat ze nog steeds niet kunnen rekenen en dat ze bovendien het vak niet meer leuk vinden. Kan het ook anders?
_w400_h260_bg.jpg)
Denken in doelen - rekenen zonder methode op de basisschool (Jrg. 37 nr. 4, 2018)
Eva van den Berg & Birgitte Ackermans
Rekenonderwijs op de basisschool kan anders, is het betoog van twee bevlogen IB’ers die samen een aanpak voor het rekenonderwijs ontwikkelden gebaseerd op doelen, niet op een methode. In dit artikel nemen zij u mee in het ontstaan en de werkwijze van Denken in doelen.