Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieVia vakdidactiek
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Onder wiskundeleraren heb je meer kampen.
Constructivisme, ervaringsleren,
Of alle regels memoriseren
Zodat je je daaraan vast kunt klampen,
Versterking van het didactisch repertoire door formatief handelen
Rekencoördinator aan het woord
Jeroen Pieters
Veel leerkrachten zijn door de verhoogde aandacht voor het belang van een goede les, prima in staat een krachtige instructie te geven binnen hun rekenles. Het uitleggen van hun didactische keuzes vinden leerkrachten echter nog erg lastig. Waarom kies ik ervoor om dit lesdoel uitvoeriger of juist minder uitvoerig in ...
De kleinste grootste
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
De kinderen zitten in de kring op de banken. Ik vraag: ‘Wie denkt dat hij de grootste is van de klas?’ Bijna iedereen steekt zijn vinger in de lucht. Dat is grappig.
Ontwikkelingen aan de hand van vakdidactiek
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een nieuw jaar! Namens het bestuur van de NVORWO wensen we eenieder een gezond, gelukkig en schitterend rekenwiskundig jaar toe.
Rekenen, redeneren en wiskundige attitude in nascholing en begeleiding
Volgens... de onderwijsadviseur
Bronja Versteeg en Marije Bakker
Op welke manier kunnen leraren en schoolteams hun reken-wiskundeonderwijs verstevigen? Wanneer genieten leraren van hun vak en leren kinderen dat wat belangrijk is? Op welke manier zouden de nieuwe conceptkerndoelen daaraan kunnen bijdragen? Met deze vragen in het achterhoofd heeft een groep onderwijsadviseurs meege...
1, 2, 3 klaar
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Vanmorgen zet ik alvast een bak klaar met cijfers van de cijfermat. Die hebben we straks nodig, want we gaan tellen in groep 1-2.
Stiekem oefen ik alvast bij de taalles. Er moeten dieren geteld worden. De meeste dieren zijn vlinders.
Dan gaan we naar de rekenles.
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Nog nooit heb ik zoveel moeite gehad een column te schrijven als deze keer. Ik kwam er gewoon niet uit. Het idee was raakvlakken te zoeken tussen de domeinen van de nieuwe conceptkerndoelen voor taal en rekenen en wiskunde (zie afbeelding 1). Ik ging er dapper mee aan de slag en kon moeiteloos de domeinen overstijge...
Op naar nieuwe kerndoelen rekenen-wiskunde
Van de NVORWO
Jenneken van der Mark en Michiel Veldhuis
Voor ons, als bestuursleden van de vakvereniging ter ontwikkeling van het reken-wiskundeonderwijs, is de oplevering van geactualiseerde conceptkerndoelen rekenen en wiskunde een belangrijk moment. Belangrijk, omdat nieuwe kerndoelen hard nodig zijn. De wereld om ons heen is dusdanig veranderd dat we ons af moeten vr...
Wiskunst
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Wat analoog was, is nu digitaal
Nieuwe kennis wordt steeds sneller oud
We werken alweer jaren in de Cloud
En gaan daar met de feiten aan de haal.
Kijken naar kinderen
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Of een kind nog op zijn vingers telt,
Of stiekem op de knokkels tellen moet,
Wat een opdracht met de motivatie doet,
Welk kind er vragen aan de orde stelt,
In competitie, of op gelijke voet,
Wie geïnteresseerd kijkt, of gekweld,
Wie als eerste haar resultaten meldt,
Of een groepje met haar ideeën voedt.
...
Kinderen kijken naar analogie
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Kinderen kunnen alleen vaardig worden in het toepassen van rekenprocedures als die vaak worden geoefend. Hierbij maakt het niet uit of het gaat om standaardprocedures zoals kolomsgewijs of cijferend rekenen of om handige hoofdrekenstrategieën. Ze moeten allemaal regelmatig worden geoefend zodat de rekenprocedures la...
De goede weg
Groetjes van groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Het onderwerp vandaag is plaatsbepalen. Voor de kinderen van groep 3 is dat best pittig. Ik begin dan ook met een makkelijke vraag: Wie van jullie is er weleens in een doolhof geweest?
Een nieuw schooljaar is weer van start
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een schooljaar waarin weer van alles op de agenda komt, ook voor ons als NVORWO.
Hetzelfde anders
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Er gaan steeds groepjes kinderen met mij mee om te rekenen. Zo ook deze vier: Lou, Lennox, Sef en Olivia. Ze moeten oefenen met tafelsommen dus ik heb twee dozen met vertiblocks erbij gepakt.
Chat/GPT en het verband tussen rekenen en taal
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
De laatste tijd is er veel te doen rondom het K.I. programma Chat/GPT. Het kan allerlei soorten teksten opleveren, afbeeldingen genereren, maar ook rekenkundige opgaven produceren.
Rekenschap van taal
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Als ik na plussen en wat minnen
Mijzelf eens rekenschap zou geven
Van hoe ik later in mijn leven
Iets met jou samen kan beginnen
Van de NVORWO
Bestuur NVORWO
Als NVORWO zetten we in op twee sporen: goed reken-wiskundeonderwijs in de basisschool en goed opleidingsonderwijs op de pabo’s.
Routekaart
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Realistisch rekenen, of automatiseren
Tafels stampen, drillen, corrigeren
Probleemgestuurd, of zelf ontdekkend leren
En dan over de aanpak discussiëren
Bespreken wat de kinderen beweren
Systematisch laten deduceren
Of rekentaken altijd structureren
Steil en strak de leerling instrueren
Er zijn veel wegen ...
Ontgoochelen
Groetjes van groep 3 en 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Zowel de kinderen van groep 3 als van 4 zijn aan het rekenen. Ik loop rond tot iemand mijn hulp vraagt. Het is Maya uit groep 3. ‘Ik snap dit niet.’ zegt ze en wijst naar één som.
Duurzaam ontwikkelen
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Als NVORWO staan we voor het ontwikkelen van reken- en wiskundeonderwijs.
Ontwikkelen van rekenen-wiskunde gebeurt van micro tot macroniveau.
Oefenen
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Kennis maken Wat je niet weet, moet je leren kennen.
Eerst leer je wat er valt te weten,
Te onthouden en niet te vergeten,
Om aan al dat nieuwe wat te wennen.
...
Dobbelgeld
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
‘Juf, gaan we met dobbelstenen?’, vraagt Alya namens de hele groep. Ik heb de dobbelstenen al klaar staan en de kinderen pakken hun wisbordje.
Oefening baart kunst
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Als je in een spreekwoordenboek de uitdrukking ‘Oefening baart kunst’ opzoekt, vind je de volgende omschrijvingen: ‘Door oefening verkrijgt men vaardigheid’. ‘Door veel te oefenen wordt men vanzelf ergens goed in’. ‘Door veel te oefenen verbeteren de prestaties’. ‘Door iets vaak te oefenen of te doen, raakt men er b...
Doe je mee?
Van de NVORWO
Bestuur NVORWO
Een nieuw kalenderjaar is weer begonnen. Ook in 2023 zet de Nederlandse Vereniging voor de Ontwikkeling van Reken-WiskundeOnderwijs (NVORWO) zich in voor het bevorderen van het reken-wiskundeonderwijs. Maar dat kan niet zonder de betrokkenheid van jullie als leden. In deze bijdrage staan daarom twee oproepen voor ac...
Wijzer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Dit jaar werk ik met 7 kinderen uit groep 4. Zoals altijd heb ik ze al laten rekenen met behulp van dobbelstenen. Dat vinden ze leuk.
Lezen vanuit een wiskundig perspectief
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Helaas is er nog steeds geen officiële canon voor de jeugdliteratuur. Wat dat betreft lopen kinderboeken nog steeds achter bij romans voor volwassenen waarvoor onlangs weer een nieuwe canon is verschenen.
De rijke problemen van een Vereniging als de onze!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een mooi en actueel onderwerp als thema van ons vakblad. Er ontstaan onmiddellijk beelden bij deze titel. Beelden en tevens vragen.
Mijn haar gaat naar een ander kindje
Uit de rugzak van meester Bartjens
Lianne de Vet
Alba (7,6) logeert bij opa en oma. Het ene soort speelgoed na het andere wordt verkend. Wij hebben hierbij een taak en die varieert van speelkameraadje, kok, badjuffrouw en soms pedagoog. Die pedagoog zorgt bijvoorbeeld voor de pauzes, want anders speelt dit kind maar door. Tijdens zo’n rustmoment gebeurt er dit:
...
Over rekengesprekken gesproken…
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Dit nummer van Volgens Bartjens gaat onder meer over het zelfbeeld dat kinderen hebben van hun rekengedrag en hoe ook leerkrachten kunnen leren van het voeren van rekengesprekken met hun leerlingen. Wat geweldig dat we met dit soort onderzoeken weer een stukje verder komen in het geven van goed rekenonderwijs. Dat w...
Erbij, eraf en nog een keer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Na de som van de dag op hun wisbordje te hebben gemaakt, gaan we verder met de introductie. Warmdraaien noem ik dat vaker. De kinderen van groep 4 hebben alleen hun wisbordje nodig hiervoor, ik alleen het bord.
Praten over rekenen
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Is rekenen ook denken? Denk je dat?
Ik denk van wel omdat je in gedachten
Schat wat je als uitkomst kunt kan verwachten
En of jij dus het goede antwoord had
Praat je mee?
Jenneken van der Mark
Op het moment dat ik deze column schrijf voor dit nummer dat gaat over rekengesprekken en het volgen van rekenontwikkeling, zitten we midden in de afronding van het schooljaar.
Wis- en burgerschapskunde
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Wiskunde geeft antwoorden op vragen
Schetst ons ruimten, getallen, en daarbij
Biedt het ons inzicht in de maatschappij
Door relevante begrippen aan te dragen:
Over eenheden, sectoren en segmenten
Over verdeling van kansen en van centen
Over machtsverdeling en hun exponenten
Over groei van hun vermogens in pro...
Een figuur slaan
Groetjes van groep 6
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
In groep 6 wordt zelfstandig gerekend. Allerlei opdrachten komen voorbij. De meeste opdrachten gaan wel. Niet bij iedereen even snel, maar ze lukken wel. Maar dan…de verhaalsommen. Nou, verhaalsommen? Sommen met een beetje tekst erbij.
Kritisch burgerschap volgens Bartjens
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.
Kritisch burgerschap
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een prachtig thema om in een vakblad als de onze van alle kanten te belichten!