Kun je je ontwikkelen tot een zelfbewuste burger zonder iets te weten van getallen, hoeveelheden en maten? Misschien een beetje, maar makkelijk zal het niet zijn. Je hebt rekenen-wiskunde nodig om de wereld om je heen te begrijpen en je daar een weg in te vinden. In deze Volgens Bartjens richten we ons daarom op de ...

Het vormgeven van onderwijs voor burgerschap kan het beste gebeuren in samenhang met andere leergebieden. Ook rekenen-wiskunde biedt hier aanknopingspunten voor. In dit artikel laten de auteurs zien hoe de verbinding kan worden gelegd tussen doelen van burgerschapsonderwijs en van rekenen-wiskunde.

Voor kritisch burgerschap is inzicht in grafieken belangrijk, maar door de kant en klare plaatjes in de rekenmethoden blijft voor veel leerlingen onduidelijk op welke principes grafieken zijn gebaseerd. In de lessen die Frans van Galen en Tamara Leszijnski beschrijven tekenden leerlingen zelf een grafiek bij gegeven...

Wiskunde geeft antwoorden op vragen

Schetst ons ruimten, getallen, en daarbij

Biedt het ons inzicht in de maatschappij

Door relevante begrippen aan te dragen:

Over eenheden, sectoren en segmenten

Over verdeling van kansen en van centen

Over machtsverdeling en hun exponenten

Over groei van hun vermogens in pro...

In het boek Rekenen voor je leven¹ kun je lezen wat er kan gebeuren als je wiskunde en burgerschapskunde met elkaar verbindt. Het staat boordevol met vraagstukken uit het leven van alledag. Twee docenten van Hogeschool IPABO en twee eerstejaars studenten gingen met een van deze vraagstukken aan de slag. 

In dit artikel  betogen de auteurs dat burgerschapsonderwijs en rekenen-wiskunde niet als tegenpolen gezien hoeven te worden omdat in beide vakgebieden kinderen kunnen worden uitgedaagd om kritisch na te denken over complexe thema’s die vanuit de samenleving op ons af komen. Ze kunnen elkaar versterken wanneer ze in...

In deze Draad van Ariadne staan opdrachten over eerlijk verdelen en over welke informatie een grafiek geeft. 
Veel plezier!

In dit artikel leggen de auteurs een verbinding tussen de activiteiten van de Grote Rekendagen van 2022 (Architectuur) en 2023 (Afvalspelen) en hoe die activiteiten kunnen bijdragen aan de vorming van kritisch (bèta)burgerschap.

Digitale programma’s hebben over het algemeen één kenmerk gemeen: leerlingen moeten (liefst zo snel mogelijk) het ene juiste antwoord invullen van een berekening. Haaks hierop staan lessen met rijke rekenvragen waarbij leerlingen zelf onderzoekend bezig kunnen zijn en leren beredeneren hoe ze tot een goede oplossing...

In groep 6 wordt zelfstandig gerekend. Allerlei opdrachten komen voorbij. De meeste opdrachten gaan wel. Niet bij iedereen even snel, maar ze lukken wel. Maar dan…de verhaalsommen. Nou, verhaalsommen? Sommen met een beetje tekst erbij.

Burgerschap gaat over deelname aan de samenleving. In Nederland anno nu hebben we een pluriforme samenleving, waarin discriminatie verboden is, en waarin wordt gestreefd dat iedereen mee mag doen en zichzelf mag zijn. Goed burgerschapsonderwijs bereidt leerlingen voor op deze samenleving. Dat betekent bijvoorbeeld d...

In dit artikel vertellen we je meer over wiskundige interacties en illustreren we hoe prentenboeken een brug kunnen vormen tussen het wiskundeonderwijs en kritisch denken, een belangrijk aspect van burgerschapsonderwijs.

Bij gecijferdheid gaat het om leren omgaan met kwantitatieve situaties in de wereld om ons heen.  Bij burgerschap gaat het om leren omgaan met complexe situaties in de wereld om ons heen. Daar zit veel overlap tussen. Volgens Kees Hoogland kunnen we daarom niet vroeg genoeg beginnen met het verbinden van beide vakge...

Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.

Een prachtig thema om in een vakblad als de onze van alle kanten te belichten!

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een artikel van Marije Stolte, die schrijft naar aanleiding van haar promotieonderz...

De rol van technologie in de maatschappij groeit en mede daardoor vindt technologie steeds vaker haar weg naar het klaslokaal. Als gevolg hiervan ontstaat in het basisonderwijs aandacht voor robotica, programmeren en 21e-eeuwse vaardigheden als probleemoplossend vermogen, analytisch denken en digitale geletterdheid....

Marije Stolte onderzocht in haar promotieonderzoek wat de samenhang is tussen verschillende aandachtsprocessen, creativiteit en rekenen/wiskunde. Ze voerde haar onderzoek uit bij basisschoolleerlingen tussen de 8 en 13 jaar oud. De resultaten laten zien dat de wijze waarop verminderde inhibitie samenhangt met (reken...

‘Van die letters waar je mee kunt tellen’, hoorde ik mijn zoon van 5 jaar onlangs tegen zijn oma zeggen. Hij bedoelde natuurlijk de cijfers. Wat mij betreft kenmerkend voor de manier waarop jonge kinderen de wereld om zich heen tot zich nemen. 

Thematiseren is een werkwijze om onderwijs betekenisvol te maken. In dit artikel leggen we uit waarom thematiseren de betrokkenheid verhoogt en geven we suggesties hoe je daaraan rekendoelen en rekentaal verbindt.

In haar column vertelt NVORWO-voorzitter Jenneken van der Mark over de ontwikkelingen van de komende tijd.

Jonge kinderen vinden het vaak heerlijk om vouwwerkjes te maken. Bovendien biedt het vouwen kansen voor allerlei ontdekkingen, met name op het gebied van meetkunde. In dit artikel bespreken de auteurs hoe je vouwactiviteiten in groep 1 en 2 kunt aanbieden.

Leerlingen in groep 3 en 4 kennen de telrij tot 100, maar doorzien ze ook de structuur van de getallen? In de les die hier beschreven wordt moeten leerlingen een manier bedenken om het tellen van voorwerpen te organiseren, en dat blijkt nog niet zo eenvoudig als je in een groepje samenwerkt. Het tellen leidt tot een...

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. De editie van januari biedt inspiratie voor vouwen. Veel plezier!

De rekenles vandaag gaat over maten. Lengtematen om precies te zijn.

Waar kan je leven beter starten

Dan in een rijke leeromgeving,

Als bron van actie en beleving,

Ofwel in Fröbel ’s Kindergarten

Om daar te knippen en te plakken,

Met blokken spelen en te bouwen,

Of spelend leren door te vouwen

En alles zelf aan te pakken.

Volgens Van Alphen lang ervoor

Was spelen al om va...

In november 2021 verscheen Berekend! Van rekenprobleem tot dyscalculie van Wied Ruijssenaars en Cécile Ruijssenaars-Elshoff. Dit boek beschrijft wat hardnekkige en resistente rekenproblemen zijn, hoe je handelingsgericht onderzoek doet en effectief instructie geeft, zo vroegtijdig mogelijk. Niet-geautomatiseerde bas...

In de Draad van Ariadne (november 2021) zat een foutje. Het rekenraadsel van Faris klopte niet (afbeelding 1)¹. Alle opdrachten in de Draad worden zorgvuldig gecheckt voordat ze worden gepubliceerd. Maar nu was er toch een foutje tussendoor geglipt. Heel even hadden we er de pest over in, maar daarna zagen we ook ee...

Danny (4 jaar) heeft van acht blokken een toren gebouwd. De leerkracht komt even bij hem kijken. ‘Mooi wordt ‘ie, hè? En hoog…’ Danny wijst met z’n hand de hoogte aan en begint spontaan te tellen. Daarbij houdt het opzeggen van de telwoorden echter geen gelijke tred met het aanwijzen van de blokken.
‘Zes blokken’, i...

De meeste leerkrachten herkennen zich er vast wel in: na het kiezen en invoeren van een nieuwe rekenmethode ga je vol enthousiasme aan de slag. Alles wat niet goed was aan de vorige methode, zal met deze nieuwe methode wel opgelost worden. De methode wordt nauwkeurig van A tot Z gevolgd. En voordat je het weet, ben ...

In dit artikel komen drie prentenboeken met een reken-wiskundige inhoud aan bod, die ontstaan zijn vanuit een unieke samenwerking tussen de auteurs van dit artikel en bekende schrijvers en illustratoren van prentenboeken. Prentenboeken bieden mogelijkheden om jonge kinderen in aanraking te laten komen met rekenen-wi...

Niets leuker dan zingen met kleuters. Daar word je heel blij van. Nadat ik sinds een paar jaar mijn onderwijslier als vakdidacticus Nederlands aan de wilgen heb gehangen, heb ik mijn muzikale hobby ingezet om met kleuters te gaan zingen.

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar.

Bij dit nummer is het eerste artikel van Loek Spitz. Het gaat over het reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten ...

Tijdens de door covid-19 veroorzaakte lockdown moest het onderwijs op de basisschool plotseling op geheel andere wijze, namelijk online, op afstand, worden gegeven. Dit artikel beschrijft de gevolgen hiervan voor het reken-wiskundeonderwijs aan de hand van een vragenlijstonderzoek onder basisschoolleerkrachten.

He...