Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Redactioneel

Focus op vakdidactiek

Redactioneel januari 2024

In deze Volgens Bartjens leggen we de focus op vakdidactiek. 

 

Praktijkonderzoek

Op zoek naar ideeën die potentieel hebben

Interview met Arthur Bakker

Arthur Bakker is sinds 1 januari 2024 hoogleraar Bètadidactiek en Curriculum in het aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich ook op vakdidactiek van rekenen-wiskunde. In dit interview vertelt hij over zijn plannen.

 

Weten

Pizza of geen pizza?

Helpt het geven van een context bij het rekenen met breuken?

Matthijs werkt hard aan zijn rekenopgaven, maar bij de breukenopgaven loopt hij vast. 

 

Columns

Via vakdidactiek

Bewijs uit het gerijmde

Onder wiskundeleraren heb je meer kampen.
Constructivisme, ervaringsleren,
Of alle regels memoriseren
Zodat je je daaraan vast kunt klampen,

 

Columns

Versterking van het didactisch repertoire door formatief handelen

Rekencoördinator aan het woord

Veel leerkrachten zijn door de verhoogde aandacht voor het belang van een goede les, prima in staat een krachtige instructie te geven binnen hun rekenles. Het uitleggen van hun didactische keuzes vinden leerkrachten echter nog erg lastig. Waarom kies ik ervoor om dit lesdoel uitvoeriger of juist minder uitvoerig in ...

Doen

Versterking van het didactisch repertoire door formatief handelen

Rekencoördinator aan het woord

Veel leerkrachten zijn door de verhoogde aandacht voor het belang van een goede les, prima in staat een krachtige instructie te geven binnen hun rekenles. Het uitleggen van hun didactische keuzes vinden leerkrachten echter nog erg lastig. Waarom kies ik ervoor om dit lesdoel uitvoeriger of juist minder uitvoerig in ...

Praktijkonderzoek

Keuzes bij de rekenles

Een samenspel tussen leerkracht, leerling en leerstof

In het onderwijs maakt de leerkracht voortdurend bewuste of onbewuste keuzes. Keuzes in het aanbod: wat doe ik wel, wat niet, wat past bij de groep, wat niet? Aan de hand van gesprekjes met leerlingen en observaties van een les uit het begin van de leerlijn breuken laten we zien welke keuzes de leerkrachten maken en...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne januari 2024

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

 

 

 

Zo! wil ik leren rekenen

Spiegelen en symmetrie

Meetkunde begint bij het redeneren over de ruimte om je heen. Frans van Galen en Petra ten Brinke beschrijven een les rondom spiegelen en symmetrie op een school voor speciaal onderwijs.
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.
Aan het eind van dit artikel staan video-opnamen van de les in de klas van P...

Doen

Gegevens gesnapt

Grote Rekendag: 20 maart 2024

Centraal in vrijwel alle activiteiten van deze 22ste Grote Rekendag met thema 'Gegevens gesnapt' staat het leren 'gebruiken' van gegevens: lezen, interpreteren, verzamelen en samennemen.

 

Columns

De kleinste grootste

Groetjes van groep 1 en 2

De kinderen zitten in de kring op de banken. Ik vraag: ‘Wie denkt dat hij de grootste is van de klas?’ Bijna iedereen steekt zijn vinger in de lucht. Dat is grappig. 

 

Nieuwe rekendidactiek voor breuken

Volgens het boekje

“Dat het niet goed zit met het vak rekenen, is één van die overtuigingen, die op een gegeven moment zó algemeen blijken te zijn, dat een bewijs overbodig wordt geacht.” Herken je dit? 

 

Doen

Een stevige basis door aandacht voor automatiseren

Rekencoördinator aan het woord

Als rekenspecialist voer ik onderzoek uit om te weten te komen waar de leerling op vastloopt en/of wat een leerling nodig heeft om verder te komen in zijn rekenontwikkeling. Ik geef de leerkracht en de intern begeleider gerichte handelingsadviezen. De nieuwe inzichten en vooral de praktische tips aan de leerkracht d...

Doen

Focus op vakinhoud

Lesson Study op de pabo

Op de Marnix Academie is een droom werkelijkheid geworden. Al geruime tijd hadden docenten de wens om Lesson Study in te zetten als effectief leermiddel in de opleiding tot leraar basisonderwijs. De auteurs beschrijven hoe zij Lesson Study hebben ingezet in een minor zorg voor onderwijs op maat. 

 

Doen

Panamaconferentie 30 en 31 mei 2024

De 42e Panamaconferentie over reken-wiskundeonderwijs vindt plaats op donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2024. Houd de website in de gaten voor nieuwe updates over het programma, informatie over het indienen van een voorstel voor een programmabijdrage en natuurlijk om je aan te melden: panamaconferentie.sites.uu.nl.

 

...
Columns

Ontwikkelingen aan de hand van vakdidactiek

Van de voorzitter

Een nieuw jaar! Namens het bestuur van de NVORWO wensen we eenieder een gezond, gelukkig en schitterend rekenwiskundig jaar toe.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, januari 2024

In september 2022 liet Ronald Keijzer zich ontvallen dat hij in oktober 2023 vijfentwintig jaar hoofdredacteur zou zijn van Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek[1].

 

Het leek hem een mooie aanleiding om rond die tijd twee artikelen te plaatsen die niet terugkijken op deze 25 jaar, maar vanuit een perspect...

Weten

Uit de rugzak van meester Bartjens

Deze keer twee aankondigingen uit de rugzak.

Ontwikkeling en onderzoek

Kansen(on)gelijkheid voor sterke rekenaars

In dit artikel worden drie, elkaar deels overlappende, onderdelen geschetst waar ik kansenongelijkheid bij (potentieel) sterke rekenaars zie: aanbod, instructie en taal. Per onderdeel beschrijf ik hoe ik die ongelijkheid zie, onderbouwd vanuit onderzoek en mijn praktijkervaringen. Ik vul die beschrijving aan met ond...

Ontwikkeling en onderzoek

Breuken in een breder perspectief

In het onderwijs is er steeds meer aandacht voor de rol van basisvaardigheden in de dagelijkse praktijk en beroep. Toepasbaarheid van wat op school geleerd is dan ook steeds vaker een onderwerp voor discussie. Er bestaat een beeld van geringe toepasbaarheid van breuken, bovendien wordt het rekenen met breuken als mo...

Redactioneel

Nieuwe conceptkerndoelen rekenen en wiskunde

Misschien klinkt het wat verrassend, maar als pabodocent ben ik eigenlijk weinig bezig met kerndoelen. Ik bespreek met mijn studenten allerlei wiskundige activiteiten waarbij we samen nadenken over leerdoelen, mogelijke redeneringen en handelingen van kinderen en hoe dat dan past binnen de leerlijn. Een directe kopp...

Weten

Bagage voor de toekomst

Conceptkerndoelen rekenen en wiskunde

Op 28 september jongstleden zijn voorstellen voor geactualiseerde kerndoelen rekenen en wiskunde en Nederlands opgeleverd aan de demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, Mariëlle Paul.[i] Deze conceptkerndoelen zijn ontwikkeld door teams van leraren en andere experts en zijn bedoeld voor het prima...

Praktijkonderzoek

Aan de slag met de conceptkerndoelen

Rekencoördinator aan het woord

Als leerkracht en rekencoördinator heb ik deel mogen uitmaken van het team van leerkrachten en docenten, vakexperts en curriculumexperts dat het afgelopen jaar de kerndoelen rekenen-wiskunde heeft geactualiseerd. In september is een set van 16 concreet geformuleerde concept kerndoelen voor zowel het primair als het ...

Columns

Rekenen, redeneren en wiskundige attitude in nascholing en begeleiding

Volgens... de onderwijsadviseur

Op welke manier kunnen leraren en schoolteams hun reken-wiskundeonderwijs verstevigen? Wanneer genieten leraren van hun vak en leren kinderen dat wat belangrijk is? Op welke manier zouden de nieuwe conceptkerndoelen daaraan kunnen bijdragen? Met deze vragen in het achterhoofd heeft een groep onderwijsadviseurs meege...

Praktijkonderzoek

ChatGPT in de klas; wat nu?

Is kunstmatige intelligentie (op zijn Engels artificial intelligence of kortweg A.I.) nu een vloek of een zegen voor het onderwijs? Hoe goed is kunstmatige intelligentie als rekenaar en als leraar? En hoe sluit dit aan bij de nieuwe conceptkerndoelen? 

 

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne november 2023

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.

In deze editie ontdek en ontwerp je nieuwe routes. Veel plezier! 

Doen

Maak het beste rekenspel

Rekenspellenwedstrijd 2024

Voor de achtste keer organiseren NVORWO, Wizz Spel en Volgens Bartjens de wedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’.

Weten

Wat vraagt de Peil-toets van leerlingen?

Toetsen zijn een manier om na te gaan of de doelen van het onderwijs werkelijk behaald worden, maar wat vraagt zo'n toets eigenlijk van de leerlingen? Koeno Gravemeijer en Frans van Galen analyseerden items van het Peil-onderzoek, waarover de Inspectie in 2021 rapporteerde.

 

Eindtermen rekenen-wiskunde voor het basisonderwijs

Volgens het boekje

In 1988 verscheen van dit tijdschrift – dat toen nog Willem Bartjens heette – een special over eindtermen. Kerndoelen bestonden nog niet, en de overheid wilde meer grip krijgen op het onderwijs. De redenen? Er waren zorgen over de kwaliteit van het onderwijs en over de toenemende verschillen tussen scholen. Eindterm...

Zo! wil ik leren rekenen

Schatten of het klopt

Er zijn in het dagelijks leven vaak situaties waarbij geen precieze berekening nodig is, omdat een schatting al volstaat. Julia Nijboer en Nienke Schrotenboer legden hun groepen zo'n probleem voor.
Wie de les zelf wil geven kan het lesplan downloaden. 

 

Columns

1, 2, 3 klaar

Groetjes van groep 1 en 2

Vanmorgen zet ik alvast een bak klaar met cijfers van de cijfermat. Die hebben we straks nodig, want we gaan tellen in groep 1-2.

Stiekem oefen ik alvast bij de taalles. Er moeten dieren geteld worden. De meeste dieren zijn vlinders.

Dan gaan we naar de rekenles.

Praktijkonderzoek

Bekwaam aan de start

Hoe kunnen aankomende leraren beter toegerust worden voor het verzorgen van reken-wiskundeonderwijs? Dat is de vraag die centraal stond in recent uitgevoerd onderzoek. In dit artikel doen we hiervan verslag. 

 

Columns

Cijfers & Letters

Nog nooit heb ik zoveel moeite gehad een column te schrijven als deze keer. Ik kwam er gewoon niet uit. Het idee was raakvlakken te zoeken tussen de domeinen van de nieuwe conceptkerndoelen voor taal en rekenen en wiskunde (zie afbeelding 1). Ik ging er dapper mee aan de slag en kon moeiteloos de domeinen overstijge...

Columns

Op naar nieuwe kerndoelen rekenen-wiskunde

Van de NVORWO

Voor ons, als bestuursleden van de vakvereniging ter ontwikkeling van het reken-wiskundeonderwijs, is de oplevering van geactualiseerde conceptkerndoelen rekenen en wiskunde een belangrijk moment. Belangrijk, omdat nieuwe kerndoelen hard nodig zijn. De wereld om ons heen is dusdanig veranderd dat we ons af moeten vr...

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, november 2023

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om het artikel van Koeno Gravemeijer en Frans van Galen over het Peil-onderzoek (zie o...

Doen

Ontdek de kracht van de rekencoördinator!

Uit de rugzak van meester Bartjens

We nodigen je graag uit voor de Nationale Rekencoördinator Dag op 22 maart 2024!