Welkom

Rekenen leer je om goed te kunnen functioneren in het leven van alledag. Dat spreekt voor zich, maar toch willen we er in deze Volgens Bartjens weer eens extra aandacht aan besteden.

Kinderen kunnen van rijke rekenproblemen heel wat leren. Volgens de auteurs maakt het daarbij niet uit waar de kinderen zich bevinden in de leerlijn. 

Een rijk rekenprobleem heeft niet altijd een verhaal nodig. In de les die hier beschreven wordt, puzzelen de leerlingen met fiches waarop de getallen 1 tot en met 9 staan. 
Dit is een meer uitgebreide versie van het artikel in de gedrukte versie van Volgens Bartjens. Het bevat ook links naar video-opnamen van de les....

Het probleem van de rijke sultan – of eigenlijk: van diense schatbewaarder – stond in Rekenen & wiskunde, een methode die vanaf 1983 werd uitgebracht door uitgeverij Bekadidact. De methode kwam voort uit het project Onderwijs en Sociaal Milieu, dat liep vanaf 1969 en gericht was op kansarme kinderen in Rotterdamse v...

Dat rekenen en duurzaamheid een goede combinatie vormen, laat Loek Spitz zien in dit artikel. Met de verschillende vraagstukken kun je meteen aan de slag in je klas.

In dit artikel gaan leerlingen van groep 6 van de Julianaschool in Bilthoven aan de slag met wiskundeproblemen die vragen om schattend rekenen. Ze kiezen zelf een probleem waarvan ze denken het meeste te leren. Onderstaand nieuwsbericht dient als uitgangspunt voor de schatactiviteiten.

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens. De editie van november 2022 biedt allerlei reken-wiskundewerk in de rijke context van fietsen. Veel plezier!

Ons rekenonderwijs is op dit moment redelijk traditioneel. We gebruiken een moderne methode: Wereld in getallen 5 en gebruiken IGDI als instructiemodel. We werken aan het verschuiven van de nadruk op het aanleren van procedures, naar aandacht voor het ontwikkelen van begrip.

Dit jaar werk ik met 7 kinderen uit groep 4.  Zoals altijd heb ik ze al laten rekenen met behulp van dobbelstenen. Dat vinden ze leuk. 

Sinds dit schooljaar gelden er nieuwe rekeneisen in het mbo. Kenmerkend is de nadruk op de functionele kanten van gecijferdheid. Deze ontwikkeling biedt ruimte om te onderzoeken hoe het rekenonderwijs nog beter bij de doelgroep kan aansluiten. 

Helaas is er nog steeds geen officiële canon voor de jeugdliteratuur. Wat dat betreft lopen kinderboeken nog steeds achter bij romans voor volwassenen waarvoor onlangs weer een nieuwe canon is verschenen. 

In de rekenmethoden wordt er minder vaak gewerkt met rijke en open opdrachten. Om wel een rijk rekenprobleem met haar leerlingen te doen, probeerde Madelie Volmuller in groep 6 Rekenmysteries uit: lees-rekenboekjes waarin rekenkundige uitdagingen in een verhaal aan de orde komen. Ze merkte hoe enthousiast de leerlin...

Sommige prentenboeken stellen je in staat om  kinderen in de context van een betekenisvol verhaal rijke, doelgerichte rekenactiviteiten aan te bieden. De auteurs beschrijven in dit artikel hoe je bij Gertje Gans deelt uit! het delen kunt verkennen en hoe je bij Olifant en de kist vol appels kunt oefenen met classifi...

Eenvoud is het kenmerk van het ware,

Maar ik denk: Eenvoud bestaat eenvoudig niet,

Een mooi en actueel onderwerp als thema van ons vakblad. Er ontstaan onmiddellijk beelden bij deze titel. Beelden en tevens vragen.

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. 

Alba (7,6) logeert bij opa en oma. Het ene soort speelgoed na het andere wordt verkend. Wij hebben hierbij een taak en die varieert van speelkameraadje, kok, badjuffrouw en soms pedagoog. Die pedagoog zorgt bijvoorbeeld voor de pauzes, want anders speelt dit kind maar door. Tijdens zo’n rustmoment gebeurt er dit:

 ...

Een eerder artikel in Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek plaatste computational thinking (CT) in haar theoretische context als onderwijskundig concept dat zijn oorsprong kent in de informatica en dat nauw verbonden is met rekenen-wiskunde. Het huidige artikel bespreekt de resultaten van een vragenlijst die...

Jarise Kaskens onderzocht in haar promotieonderzoek de invloed van leerling- en leraarfactoren op de rekenontwikkeling van leerlingen. De resultaten laten zien dat een stevige rekenbasis belangrijk is. Als de basis niet goed is kunnen leerlingen daar hinder van ondervinden als het rekenen wat complexer wordt. Ook ex...

Soms ontstaat er tijdens de rekenen-wiskundeles zo’n moment waarbij er een zekere rust over de groep valt. Herken je dat? Zo’n korte periode waarin iedereen stil en geconcentreerd met zijn eigen rekenwerk bezig is. 

We weten steeds meer over wat er wel en niet werkt bij het leren rekenen, maar niet alle inzichten bereiken de scholen. In dit artikel delen we de opbrengsten van promotieonderzoek gericht op de invloed van leerling- en leerkrachtfactoren op de rekenontwikkeling van leerlingen (Kaskens, 2022). Binnen dit onderzoek h...

In romans zijn dialogen belangrijk voor het verhaal. Voor het leren van rekenen-wiskunde zijn rekenwiskundige gedachtewisselingen evenzeer belangrijk, maar je komt ze niet tegen in methodes.  

‘Sandra, ik heb een leerling in mijn klas die moeite heeft met rekenen en stagnatie lijkt steeds groter te worden. Wat kunnen we voor deze leerling betekenen?’ Wanneer deze vraag mij gesteld wordt ga ik hier met de betrokken leerkrachten en de intern begeleider over in gesprek. Vaak komen we erop uit dat naast een r...

Misverstanden over het uitdagen van sterke rekenaars kunnen leiden tot onderwijsaanpassingen die onderpresteren uitlokken. In dit artikel bespreken Suzanne Sjoers en Belinda Terlouw enkele van de meest gehoorde misverstanden en stellen hier onderbouwde benaderingen tegenover. 

Dit nummer van Volgens Bartjens gaat onder meer over het zelfbeeld dat kinderen hebben van hun rekengedrag en hoe ook leerkrachten kunnen leren van het voeren van rekengesprekken met hun leerlingen. Wat geweldig dat we met dit soort onderzoeken weer een stukje verder komen in het geven van goed rekenonderwijs. Dat w...

Een rekengesprek moet leerlingen aan het nadenken zetten over de principes van het rekenen. Frans van Galen en Astrid Aalbers-Werkhoven beschrijven een les waarin het ging om vergelijken ‘naar verhouding’. Het probleem waarmee gestart werd leidde tot een gesprek over breuken, procenten en verhoudingen.

Dit is een m...

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. 

Lia Oosterwaal heeft jarenlang lesgegeven in de bovenbouw en werkte ook als remedial teacher. Ze is ook al heel lang een van de ontwerpers van de Grote Rekendag. Ze begeleidt op dit moment twee schoolteams bij het houden van rekengesprekken. Annette Markusse sprak met haar over dit onderwerp.

De Sébaschool in Kesteren wilde aan de slag met meer eigenaarschap van leerlingen bij hun rekenvaardigheden. Op school werd een praktijkgericht onderzoek uitgevoerd, waarbij ze werkten met rekenportfolio’s en kindgesprekken om te komen tot meer zelfverantwoordelijk leren. Dit artikel beschrijft de achtergrond van re...

Na de som van de dag op hun wisbordje te hebben gemaakt, gaan we verder met de introductie. Warmdraaien noem ik dat vaker. De kinderen van groep 4 hebben alleen hun wisbordje nodig hiervoor, ik alleen het bord.

Na een pas afgeronde master SEN met specialisatie rekenen werd ik rekencoördinator op Basisschool De Waai. Ik had veel geleerd tijdens de opleiding. Mijn kennis over bijvoorbeeld diagnostische rekengesprekken en effectieve rekenlessen wilde ik graag delen met collega’s, want het is zonde als ik die kennis voor mezel...

Basisvaardigheden zijn een hot item, maar wat zijn het eigenlijk? In het Masterplan Basisvaardigheden van de minister van OCW¹ gaat het om vier leergebieden: taal, rekenen/wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Deze leergebieden heb je nodig om andere schoolvakken te kunnen volgen en om je later in de maat...

Is rekenen ook denken? Denk je dat?

Ik denk van wel omdat je in gedachten

Schat wat je als uitkomst kunt kan verwachten

En of jij dus het goede antwoord had

Op het moment dat ik deze column schrijf voor dit nummer dat gaat over rekengesprekken en het volgen van rekenontwikkeling, zitten we midden in de afronding van het schooljaar. 

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. 

Kees Boeke, die in de jaren 20 van de vorige eeuw de Werkplaats in Bilthoven oprichtte, had een unieke visie op het universum, tijd en snelheid, waarvoor hij zijn zogenoemde ‘tiendesprongen’ gebruikte. Jos Heuer, een van de auteurs van het in 2021 verschenen boek¹ over deze ideeën, geeft hierover een lezing op het s...