Welkom

Op het moment van schrijven van deze column zijn we nog aan het nagenieten van een inhoudelijk zeer geslaagde Panamaconferentie. Dat geeft energie in een periode waarin ook veel onrust heerst.

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer is het eerste artikel van Adri Treffers, dat gaat over leren via probleemoplossen.

Het nieuwe schooljaar is weer begonnen, en ook Volgens Bartjens start met frisse energie aan een nieuwe jaargang. We hopen je ook dit jaar weer op de hoogte te houden van actuele ontwikkelingen en je te inspireren voor uitdagend en kwalitatief hoogstaand onderwijs.

Hier alvast een vooruitblik op wat je kunt verwach...

Isabelle Oostveen – de Vink onderzocht de samenhang tussen creatief denken en reken-wiskunde prestaties onder leerlingen uit groep 7 van het regulier basisonderwijs in haar promotieonderzoek aan de Radboud Universiteit. In drie verschillende studies stonden twee vragen centraal: 1) Welke creatieve denkvaardigheden h...

Kirschner et al. (2018) geven aan dat ontdekkend leren en probleemoplossen teveel vraagt van het werkgeheugen. Dat neemt niet weg dat ontdekkend leren en probleemoplossen centraal staan in de didactische aanpak die gebruikt wordt in hoogst scorende landen. Een analyse van het optellen van ongelijknamige breuken toon...

Het onderwijzen van rekenen-wiskunde vraagt om meer dan een voordoen-nadoen-didactiek waarbij leerlingen moeten imiteren van wat de leraar voordoet. Rekenen-wiskunde die enkel voortkomt uit het volgen van vaste rekenrecepten en het reproduceren van antwoorden waarbij je niet zelf hoeft na te denken, is een eenzijdig...

Maarten Müller vertelt in dit artikel hoe hij leerlingen uit groep 8 aan het denken zet via de methodiek van Building Thinking Classrooms.

Oog hebben voor samenhang leidt tot flexibele en effectieve rekenaars. Dolf Janson beschrijft hoe je hier aandacht aan kunt besteden.

Wat een ontzettend originele bewerking van het gedicht ‘Denkend aan Holland’  van de vitalistische dichter H. Marsman door Marjolein Kool. Het plezier en de nieuwsgierigheid om met rekenen en wiskunde op onderzoek te gaan spat ervan af.

Hoe meet je snelheid? Leerlingen in groep 8 bedachten zelf een plan om te meten wat een normaal wandeltempo is. Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.

In de eerste helft van de vorige eeuw waren W. Hoogenboom, leraar schoonschrijven, en A. Moerman, schoolhoofd, uiterst succesvol met hun schrijfmethode ‘De loopende hand’, later ‘De nieuwe loopende hand’.

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.

Ga in deze editie actief aan de slag met wiskunde in het thema Olympische spelen!

In Volgens Bartjens jaargang 43, nummer 4 is het artikel ‘Rekenen in de internationale schakelklas’ gepubliceerd. De hierna volgende tekst is een vervolg hierop. Carla Rietberg gaat in gesprek met Winny Verboom over haar rol als rekencoördinator en de werkwijze bij het reken-wiskundeonderwijs in de ISK.

In de nieuwe conceptkerndoelen voor rekenen en wiskunde ligt duidelijk nadruk op kritisch denken (Van Zanten, 2023). Maar hoe kun je daar in je klas aan werken? Het project Reken-wiskundige factchecking biedt hiervoor vrij beschikbare lesactiviteiten voor groep 3 tot en met groep 8. In dit artikel zoomen we in op de...

‘Ga voor mij eens twee dezelfde grote bouwblokken halen,’ vraag ik aan Zlatan. Dat is zo gedaan. Hij komt met rechthoekige blokken terug.

De Grote Rekendag heeft elke editie een ander thema. In dit artikel lichten we een activiteit toe uit het thema De Getallenfabriek (2020). Het raadspelletje 'Getal in mijn hoofd' werd ontworpen voor groep 3 en 4, maar het spel is ook geschikt voor leerlingen in hogere groepen.

Als je goed om je heen kijkt, en met name als je daar oog voor hebt, zie je overal wiskunde. Dat is belangrijk, omdat die wiskunde nodig is om je maatschappelijk te redden. Het verwerven van een wiskundige attitude is hierbij een belangrijke voorwaarde.

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer is het eerste artikel van Stijn Van Der Auwera die verslag doet van een onderzoek over de bewer...

In het afgelopen novembernummer van Volgens Bartjens (jaargang 43, nummer 2, 2023) publiceerden we een Draad van Ariadne rondom het ontwerpen van routes. Een van de activiteiten bestond uit een spel met kaartjes met wandelpaadjes, prachtig vormgegeven door Nina Lathouwers.

Stijn Van Der Auwera onderzocht in zijn promotieonderzoek of kinderen gebruikmaken van indirect optellen voor het oplossen van aftrekopgaven, en of het gebruik van indirect optellen samenhangt met de wiskundige conceptuele kennis die kinderen hebben.

Taal en rekenen-wiskunde zijn twee kernvakken die zich bij uitstek lenen voor een geïntegreerd aanbod in de basisschoolklas. Bij de universitaire lerarenopleiding basisonderwijs aan de Hogeschool IPABO en de Vrije Universiteit ronden studenten hun opleiding af met een bachelorthese bij de universiteit. Als toevoegin...

Het mooie en fijne van het leren van rekenen en wiskunde is dat het nooit om losstaande kennis, vaardigheden en inzichten gaat. Er zijn altijd verbanden te leggen met wat je al weet. Rekenen-wiskunde bestaat uit een groot netwerk van verbindingen. En juist dat netwerk kan je helpen om de ‘taal’ van rekenen en wiskun...

Inzicht en wendbaarheid zijn cruciale aspecten van het leren van rekenen-wiskunde. Hiervoor is het nodig dat leerlingen een uitgebreid cognitief netwerk ontwikkelen. Annette Markusse legt in dit artikel uit waarom.

“Die wereld van het rekenen, een vreemde wereld, de wereld van het andere, de wereld van de grote mensen, de wereld waar je je zelf niet thuis voelt, die je ook buiten je spel laat; de wereld waarin je eenvoudig maar moet aannemen, dat het zo is als de juffrouw het zegt.” Zo omschreef pedagoog J. Waterink in 1960 he...

Tegenwoordig staan de media vol met grafieken en diagrammen waarin allerlei gegevens (ook wel data genoemd) visueel zijn weergegeven. 

Een bakker wil meetstroken maken voor het snijden van een banketstaaf in eerlijke, gelijke stukken. Dat roept de vraag op naar de relaties tussen breuken.

Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.

Bij dit artikel staan video-opnamen van de les.

Leraar: Wat zou je qua rekenen nou echt met mij willen delen? Waar ben jij heel erg trots op?

Leerling: Ik ben heel erg trots op dat ik heb geleerd om de korting die ik krijg uit te rekenen.

Leraar: Oké, vertel eens wat je aanpak is geweest. Wat heb je precies gedaan en hoe heb jij je doel bereikt?

Hoe zet je kinderen maximaal in de denkstand? Maarten Müller laat je in dit artikel kennismaken met Denkklassen creëren (2023), de Nederlandse vertaling van Building thinking Classrooms door Peter Liljedahl. 

Hoe meer verband bij het verbinden
Des te ingewikkelder de gewonde raakt
Als je ten slotte het verbinden staakt
Is het slachtoffer haast niet meer terug te vinden

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.

In deze editie draait het allemaal om taart. Smullen maar! 

‘Mevrouw, weet je… ik kan ‘s nachts niet slapen. Dan mis ik mijn vader en moeder zo…’

Welkom in de wereld van de Internationale Schakelklas (ISK), waar Winny Verboom als docent werkt met een groep jongeren. Meestal alleenstaand, minderjarig en vluchteling. Vorig jaar heeft Winny de post-hbo-opleiding tot rekencoör...

Versterken van het reken- en wiskundeonderwijs op school is teamwork. Om te komen tot gezamenlijk gedragen beleid, met gedeelde prioriteiten, is het nodig om met het hele team uitgebreid in gesprek te gaan over het eigen reken- en wiskundeonderwijs. Het prioriteitenspel (Van Zanten, 2016) biedt daarvoor een werkvorm...

Vic uit groep 1-2 komt naar me toe. Hij krijgt zijn handschoenen blijkbaar niet goed aan. Hij steekt een hand omhoog en wijst naar de lege vinger. ‘Juf, deze vinger is leeg! Kun jij dat regelen?’ 

De Rekentrein heeft als doel om de gecijferdheid van ouders en hun kinderen op een speelse en informele manier te stimuleren. Leerkrachten kunnen zelf aan de slag gaan met de materialen of een training volgen om te leren hoe zij dit effectief in de klas kunnen inzetten of hierover met ouders in gesprek kunnen gaan.

In dit artikel reageert Willem Vermeulen op een artikel dat verscheen in het januarinummer van Volgens Bartjens (jaargang 43, nummer 3). De auteurs van dat artikel geven op hun beurt ook een reactie.