Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Columns

Ontgoochelen

Groetjes van groep 3 en 4

Zowel de kinderen van groep 3 als van 4 zijn aan het rekenen. Ik loop rond tot iemand mijn hulp vraagt. Het is Maya uit groep 3. ‘Ik snap dit niet.’ zegt ze en wijst naar één som. 

Zo! wil ik leren rekenen

De schoenen van de koning

Waar ongeveer is de plek van 4 op een getallenlijn waarop alleen maar de 0 en de 10 zijn aangegeven? Frans van Galen en Rob Romijn beschrijven hoe je met leerlingen van groep 3 over zulke vragen een gesprek kunt beginnen. Deze versie voor de website bevat opnamen van de lessen.

Wie deze lessen zelf wil geven, kan ...

Weten

Basisteams

Hulp voor scholen bij het verbeteren van de basisvaardigheden

In oktober 2022 zijn zeven adviseurs basisvaardigheden op het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) gestart met het vormen van basisteams rond scholen. Alle adviseurs hebben een verleden in het onderwijs, ieder met een ander specialisme. Dit artikel gaat over wat het Masterplan basisvaardigheden inho...

Weten

Oefenen: waarom, wat, wanneer, wie en hoe?

Het januarinummer van Volgens Bartjens (jaargang 42#3) is grotendeels gewijd aan het oefenen. Willem Vermeulen stuurde een reactie om het oefenen verder uit te diepen en in een bredere context te plaatsen. Daarmee kan de discussie over oefenen fundamenteel worden gevoerd. 

 

Columns

Duurzaam ontwikkelen

Van de voorzitter

Als NVORWO staan we voor het ontwikkelen van reken- en wiskundeonderwijs.

Ontwikkelen van rekenen-wiskunde gebeurt van micro tot macroniveau. 

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, maart 2023

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat is het eerste artikel van Marjolein Kool, Hanneke van Doornik-Beemer, Ronald Keijzer, Mich...

Praktijkonderzoek

Op het puntje van je stoel

Uit de rugzak van meester Bartjens

Jeffrey van Welsen (Hogeschool KPZ en Panama) gebruikt het boekje ‘De kracht van rijke rekenvragen in een notendop’ (Noteboom et al., 2022) in zijn onderwijs aan pabo-studenten en in de begeleiding van schoolteams. Hij deelt zijn mening over deze publicatie.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Kwaliteitscriteria voor het reken-wiskundeonderwijs op de pabo

Een groep experts op het gebied van reken-wiskundeonderwijs op de pabo heeft nieuwe kwaliteitscriteria geformuleerd en voorzien van concrete voorbeelden uit de hedendaagse lerarenopleiding. De geactualiseerde kwaliteitscriteria kunnen ingezet worden bij het ontwerpen, evalueren en verbeteren van opleidingsonderwijs ...

Ontwikkeling en onderzoek

Angst en falen houden elkaar in de greep bij rekenen en wiskunde

Rekenangst en wiskundeangst worden gekenmerkt door een naar, gespannen gevoel dat opkomt wanneer men geconfronteerd wordt met rekenkundige dan wel wiskundige vraagstukken of met het vooruitzicht om dergelijke vraagstukken op te moeten lossen.

 

Redactioneel

Oefenen

Oefenen hoort bij het leren rekenen.

 

Weten

Oefenen

Wie is niet groot geworden met het idee dat oefenen heel belangrijk is. Het Nederlandse spreekwoord ‘oefening baart kunst’ zegt dat al. Een kind oefent fietsen – met zijwieltjes – aan de hand van iemand die ouder is. Je leert en oefent lopen zonder dat iemand je precies voordoet hoe je dat moet doen. Je oefent piano...

25 jaar oefenen met Waku-waku

Volgens het boekje

Waku-waku is een begrip in reken-wiskundeland. De bontgekleurde papegaai verscheen ruim 25 jaar geleden ten tonele, in het zomernummer van 1997 van dit tijdschrift. 

 

Columns

Oefenen

Bewijs uit het gerijmde

Kennis maken                                              Wat je niet weet, moet je leren kennen.
Eerst leer je wat er valt te weten,
Te onthouden en niet te vergeten,
Om aan al dat nieuwe wat te wennen.

 

...
Weten

Gevarieerd en speels oefenen

Een goede rekenbasis, dat is wat de aanvankelijk rekenmethode Semsom beweegt. Het oefenen van de rekeninhoud gebeurt op allerlei manieren. In dit artikel laten de auteurs zien dat je jonge kinderen gevarieerd kunt laten oefenen waarbij aandacht is voor gerichte, productieve, adaptieve, bewegende en gedachtenvolle oe...

Praktijkonderzoek

Inoefenen van de rekendoelen

Rekencoördinator aan het woord

Zowel als rekencoördinator op mijn eigen school als op de scholen waar ik als reken- en/of beweegspecialist kom, zie ik dat het inoefenen van de rekendoelen veelal op papier of digitaal gebeurt. Variatie in het aanbod is gering en met name op de digitale middelen vertrouwt men vaak blind. 

 

Weten

Oefenen in Pluspunt en De wereld in getallen

Niet het vele is goed, maar het goede is veel

Leren rekenen is als het maken van een bouwwerk. Je start met een solide fundament en daarop wordt van onder naar boven stevig doorgebouwd.

 

Praktijkonderzoek

Op allerlei manieren oefenen

Volgens... de onderwijsadviseur

Conny Bodin-Baarends werkt als onderwijsadviseur bij 1801 jeugd & onderwijsadvies (vestiging Hoofddorp). Ze begeleidt basisscholen bij allerhande rekentrajecten. Regelmatig worden haar vragen gesteld over het oefenen: hoe oefen je effectief en hoe houd je kinderen gemotiveerd? Annette Markusse ging hierover met haar...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne januari 2023

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens. De editie van januari 2023 biedt een winkel vol om reken-wiskundeactiviteiten in te ondernemen. 

Hier vind je de Draad van Ariadne van januari 2023. 

Lees ook het artikel van Frans van Galen, Amaranta de Bie -...

Zo! wil ik leren rekenen

Een winkel vol

De plaat van de Draad van Ariadne, op bladzijde 18 en 19 van Volgens Bartjens januari 2023 (jaargang 42, nr 3) laat kinderen situaties onderzoeken die je kunt beschrijven met een bijzondere optelsom. In dit artikel laten Frans van Galen en twee leerkrachten zien hoe de plaat op verschillende manieren ingezet kan wor...

Columns

Dobbelgeld

Groetjes van groep 4

‘Juf, gaan we met dobbelstenen?’, vraagt Alya namens de hele groep. Ik heb de dobbelstenen al klaar staan en de kinderen pakken hun wisbordje.

Al doende leert men

Visie van Alles telt Q op oefenen

Op veel verschillende manieren oefenen draagt bij aan de ontwikkeling van kennis en vaardigheden en aan de leerhouding van leerlingen. In dit artikel laten de auteurs zien aan de hand van deze visie zien hoe in Alles Telt Q oefenen is uitgewerkt. 

 

Columns

Oefening baart kunst

Cijfers & Letters

Als je in een spreekwoordenboek de uitdrukking ‘Oefening baart kunst’ opzoekt, vind je de volgende omschrijvingen: ‘Door oefening verkrijgt men vaardigheid’. ‘Door veel te oefenen wordt men vanzelf ergens goed in’. ‘Door veel te oefenen verbeteren de prestaties’. ‘Door iets vaak te oefenen of te doen, raakt men er b...

Weten

Een doorgaande lijn automatiseren voor je school werkt!

Hoe kom je tot een goed uitgewerkt automatiseringsaanbod voor rekenen voor groep 1 tot en met 8? Op welke manier zorg je ervoor dat in alle groepen op de juiste manier geoefend wordt? In dit artikel wordt de mogelijkheid van een doorgaande lijn automatiseren beschreven aan de hand van Rekensprint.

 

Doen

Een rekenkast op school

Veelgestelde vragen over het hoe en waarom van een rekenkast

Een goed gevulde en handige rekenkast op je school, wie wil dat nou niet? Maar hoe begin je, wat stop je erin en hoe organiseer je de kast effectief? Deze en vele andere veelvoorkomende vragen worden in dit artikel beantwoord. Hopelijk heb je na het lezen van dit artikel ook alle antwoorden gevonden om je eigen effe...

Columns

Doe je mee?

Van de NVORWO

Een nieuw kalenderjaar is weer begonnen. Ook in 2023 zet de Nederlandse Vereniging voor de Ontwikkeling van Reken-WiskundeOnderwijs (NVORWO) zich in voor het bevorderen van het reken-wiskundeonderwijs. Maar dat kan niet zonder de betrokkenheid van jullie als leden. In deze bijdrage staan daarom twee oproepen voor ac...

Ontwikkeling en onderzoek

Artikelen Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek

Januari 2023

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer is het eerste artikel van Ronald Keijzer, Martine van Schaik en Annerieke Boland. Zij schrijven...

Spel en rekenles

Spelend oefenen in Nigeria

Uit de rugzak van meester Bartjens

Kenechukwu Ogbuagu: ‘In 2013 werkte ik als vrijwilliger voor VSO. Ik hielp met het creëren van een veilige omgeving voor kinderen in en om de school en speelde spelletjes met ze om het leren leuker te maken. Ik realiseerde me dat kinderen spelenderwijs zoveel meer leren. Zo ontwikkelde ik het bordspel Luku Luku. Het...

Ontwikkeling en onderzoek

Denken in conceptuele doelen voor groep 1 en 2

In het project ‘Rekenen op spel’ onderzochten we hoe professionals in de voorschool en in  groep 1 en 2 en de wiskundige ontwikkeling van kinderen kunnen ondersteunen en stimuleren binnen de context van het spontane spel van de kinderen.

 

Ontwikkeling en onderzoek

40x Panama: verleden, heden en toekomst

Verslag veertigste Panama-conferentie

Op 30 juni en 1 juli 2022 vond de veertigste Panama-conferentie plaats. Nadat de 39ste editie online plaatsvond, zijn de deelnemers verheugd om deze conferentie weer in de bossen van Zeist te mogen bezoeken om inspiratie en informatie op te halen voor het verder ontwikkelen van het reken-wiskundeonderwijs.

 

Redactioneel

Rijke rekenproblemen

Rekenen leer je om goed te kunnen functioneren in het leven van alledag. Dat spreekt voor zich, maar toch willen we er in deze Volgens Bartjens weer eens extra aandacht aan besteden.

Praktijkonderzoek

Rijke rekenproblemen in alle hoofdfasen van de leerlijn

Kinderen kunnen van rijke rekenproblemen heel wat leren. Volgens de auteurs maakt het daarbij niet uit waar de kinderen zich bevinden in de leerlijn. 

 

Zo! wil ik leren rekenen

Spelen met getallen

Een rijk rekenprobleem heeft niet altijd een verhaal nodig. In de les die hier beschreven wordt, puzzelen de leerlingen met fiches waarop de getallen 1 tot en met 9 staan. 
Dit is een meer uitgebreide versie van het artikel in de gedrukte versie van Volgens Bartjens. Het bevat ook links naar video-opnamen van de les....

Het probleem van de rijke sultan

Volgens het boekje

Het probleem van de rijke sultan – of eigenlijk: van diense schatbewaarder – stond in Rekenen & wiskunde, een methode die vanaf 1983 werd uitgebracht door uitgeverij Bekadidact. De methode kwam voort uit het project Onderwijs en Sociaal Milieu, dat liep vanaf 1969 en gericht was op kansarme kinderen in Rotterdamse v...

Doen

Duurzaamheid in de rekenles: win-win!

Dat rekenen en duurzaamheid een goede combinatie vormen, laat Loek Spitz zien in dit artikel. Met de verschillende vraagstukken kun je meteen aan de slag in je klas.

 

Praktijkonderzoek

Schatten met gestolen fietszadels

Leerlingen kiezen een leerzaam wiskundeprobleem

In dit artikel gaan leerlingen van groep 6 van de Julianaschool in Bilthoven aan de slag met wiskundeproblemen die vragen om schattend rekenen. Ze kiezen zelf een probleem waarvan ze denken het meeste te leren. Onderstaand nieuwsbericht dient als uitgangspunt voor de schatactiviteiten.

 

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne november 2022

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens. De editie van november 2022 biedt allerlei reken-wiskundewerk in de rijke context van fietsen. Veel plezier!