Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Weten

Uit de rugzak van meester Bartjens

Deze keer twee aankondigingen uit de rugzak.

Ontwikkeling en onderzoek

Kansen(on)gelijkheid voor sterke rekenaars

In dit artikel worden drie, elkaar deels overlappende, onderdelen geschetst waar ik kansenongelijkheid bij (potentieel) sterke rekenaars zie: aanbod, instructie en taal. Per onderdeel beschrijf ik hoe ik die ongelijkheid zie, onderbouwd vanuit onderzoek en mijn praktijkervaringen. Ik vul die beschrijving aan met ond...

Ontwikkeling en onderzoek

Breuken in een breder perspectief

In het onderwijs is er steeds meer aandacht voor de rol van basisvaardigheden in de dagelijkse praktijk en beroep. Toepasbaarheid van wat op school geleerd is dan ook steeds vaker een onderwerp voor discussie. Er bestaat een beeld van geringe toepasbaarheid van breuken, bovendien wordt het rekenen met breuken als mo...

Redactioneel

Nieuwe conceptkerndoelen rekenen en wiskunde

Misschien klinkt het wat verrassend, maar als pabodocent ben ik eigenlijk weinig bezig met kerndoelen. Ik bespreek met mijn studenten allerlei wiskundige activiteiten waarbij we samen nadenken over leerdoelen, mogelijke redeneringen en handelingen van kinderen en hoe dat dan past binnen de leerlijn. Een directe kopp...

Weten

Bagage voor de toekomst

Conceptkerndoelen rekenen en wiskunde

Op 28 september jongstleden zijn voorstellen voor geactualiseerde kerndoelen rekenen en wiskunde en Nederlands opgeleverd aan de demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, Mariëlle Paul.[i] Deze conceptkerndoelen zijn ontwikkeld door teams van leraren en andere experts en zijn bedoeld voor het prima...

Praktijkonderzoek

Aan de slag met de conceptkerndoelen

Rekencoördinator aan het woord

Als leerkracht en rekencoördinator heb ik deel mogen uitmaken van het team van leerkrachten en docenten, vakexperts en curriculumexperts dat het afgelopen jaar de kerndoelen rekenen-wiskunde heeft geactualiseerd. In september is een set van 16 concreet geformuleerde concept kerndoelen voor zowel het primair als het ...

Columns

Rekenen, redeneren en wiskundige attitude in nascholing en begeleiding

Volgens... de onderwijsadviseur

Op welke manier kunnen leraren en schoolteams hun reken-wiskundeonderwijs verstevigen? Wanneer genieten leraren van hun vak en leren kinderen dat wat belangrijk is? Op welke manier zouden de nieuwe conceptkerndoelen daaraan kunnen bijdragen? Met deze vragen in het achterhoofd heeft een groep onderwijsadviseurs meege...

Praktijkonderzoek

ChatGPT in de klas; wat nu?

Is kunstmatige intelligentie (op zijn Engels artificial intelligence of kortweg A.I.) nu een vloek of een zegen voor het onderwijs? Hoe goed is kunstmatige intelligentie als rekenaar en als leraar? En hoe sluit dit aan bij de nieuwe conceptkerndoelen? 

 

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne november 2023

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.

In deze editie ontdek en ontwerp je nieuwe routes. Veel plezier! 

Doen

Maak het beste rekenspel

Rekenspellenwedstrijd 2024

Voor de achtste keer organiseren NVORWO, Wizz Spel en Volgens Bartjens de wedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’.

Weten

Wat vraagt de Peil-toets van leerlingen?

Toetsen zijn een manier om na te gaan of de doelen van het onderwijs werkelijk behaald worden, maar wat vraagt zo'n toets eigenlijk van de leerlingen? Koeno Gravemeijer en Frans van Galen analyseerden items van het Peil-onderzoek, waarover de Inspectie in 2021 rapporteerde.

 

Eindtermen rekenen-wiskunde voor het basisonderwijs

Volgens het boekje

In 1988 verscheen van dit tijdschrift – dat toen nog Willem Bartjens heette – een special over eindtermen. Kerndoelen bestonden nog niet, en de overheid wilde meer grip krijgen op het onderwijs. De redenen? Er waren zorgen over de kwaliteit van het onderwijs en over de toenemende verschillen tussen scholen. Eindterm...

Zo! wil ik leren rekenen

Schatten of het klopt

Er zijn in het dagelijks leven vaak situaties waarbij geen precieze berekening nodig is, omdat een schatting al volstaat. Julia Nijboer en Nienke Schrotenboer legden hun groepen zo'n probleem voor.
Wie de les zelf wil geven kan het lesplan downloaden. 

 

Columns

1, 2, 3 klaar

Groetjes van groep 1 en 2

Vanmorgen zet ik alvast een bak klaar met cijfers van de cijfermat. Die hebben we straks nodig, want we gaan tellen in groep 1-2.

Stiekem oefen ik alvast bij de taalles. Er moeten dieren geteld worden. De meeste dieren zijn vlinders.

Dan gaan we naar de rekenles.

Praktijkonderzoek

Bekwaam aan de start

Hoe kunnen aankomende leraren beter toegerust worden voor het verzorgen van reken-wiskundeonderwijs? Dat is de vraag die centraal stond in recent uitgevoerd onderzoek. In dit artikel doen we hiervan verslag. 

 

Columns

Cijfers & Letters

Nog nooit heb ik zoveel moeite gehad een column te schrijven als deze keer. Ik kwam er gewoon niet uit. Het idee was raakvlakken te zoeken tussen de domeinen van de nieuwe conceptkerndoelen voor taal en rekenen en wiskunde (zie afbeelding 1). Ik ging er dapper mee aan de slag en kon moeiteloos de domeinen overstijge...

Columns

Op naar nieuwe kerndoelen rekenen-wiskunde

Van de NVORWO

Voor ons, als bestuursleden van de vakvereniging ter ontwikkeling van het reken-wiskundeonderwijs, is de oplevering van geactualiseerde conceptkerndoelen rekenen en wiskunde een belangrijk moment. Belangrijk, omdat nieuwe kerndoelen hard nodig zijn. De wereld om ons heen is dusdanig veranderd dat we ons af moeten vr...

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, november 2023

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om het artikel van Koeno Gravemeijer en Frans van Galen over het Peil-onderzoek (zie o...

Doen

Ontdek de kracht van de rekencoördinator!

Uit de rugzak van meester Bartjens

We nodigen je graag uit voor de Nationale Rekencoördinator Dag op 22 maart 2024! 

 

Columns

Wiskunst

Bewijs uit het gerijmde

Wat analoog was, is nu digitaal
Nieuwe kennis wordt steeds sneller oud
We werken alweer jaren in de Cloud
En gaan daar met de feiten aan de haal.

Ontwikkeling en onderzoek

Wat zegt het Peil-onderzoek over de rekenvaardigheid aan het einde van de basisschool?

In de media is het rekenniveau van de Nederlandse leerlingen regelmatig onderwerp van discussie. De uitkomsten van peilingsonderzoeken laten zien dat het door de overheid gewenste rekenniveau al jaren niet wordt gehaald. De discussie in de media lijkt vooral te gaan over elementaire rekenvaardigheden en enkelvoudige...

Ontwikkeling en onderzoek

Rekenen-wiskunde in verbinding

Verslag van de 41e Panamaconferentie

Op 1 en 2 juni 2023 vond de 41e Panamaconferentie plaats. Het thema van deze conferentie was ‘Rekenen-wiskunde in verbinding’. Dit verslag biedt een overzicht van de bijdragen aan de conferentie en analyseert hoe de conferentie kansen bood om tot perspectiefvolle verbindingen te komen.

 

Redactioneel

Kijken naar kinderen

Schooljaar 2023-2024 is opgestart, met wellicht een nieuwe klas voor je. Hoe kijk jij naar je (nieuwe) leerlingen? Ben je nieuwsgierig naar wat die leerlingen na hun zomerpauze allemaal in hun mars hebben?

 

Doen

Kijken naar kinderen loont

Eerst kijken, dan pas handelen in de rekenles

In dit artikel bespreekt Belinda Terlouw de methodiek Kijken naar Kinderen. Ze laat in een gesprek met een onderwijsbegeleider en een leerkracht zien hoe deze methodiek positieve ontwikkelingen in de school stimuleert. Zowel voor het leren van de leerling als voor het leren van de leerkracht.  

 

Doen

Nieuwsgierigheid als voorwaarde

Rekencoördinator aan het woord

Na een opleiding van anderhalf jaar studeerde ik in februari 2023 af als rekencoördinator aan de Hogeschool KPZ. Tijdens mijn opleiding ben ik heel anders tegen het reken-wiskundeonderwijs gaan aankijken. Rekenonderwijs is niet alleen het volgen van de methode, in de hoop dat al je leerlingen goed meekomen en de doe...

Columns

Kijken naar kinderen

Bewijs uit het gerijmde

Of een kind nog op zijn vingers telt,

Of stiekem op de knokkels tellen moet,

Wat een opdracht met de motivatie doet,

Welk kind er vragen aan de orde stelt,

In competitie, of op gelijke voet,

Wie geïnteresseerd kijkt, of gekweld,

Wie als eerste haar resultaten meldt,

Of een groepje met haar ideeën voedt.

 

 ...

Weten

Kijken naar rekensterke kinderen

‘Heb je een vraag? Ga maar verder met iets wat je wel al weet, we bespreken je vraag later.’

De sterke rekenaars worden tijdens de rekenles vaak aan hun lot over gelaten en met pluswerk op de gang gezet (Keijzer, & Hotze, 2020). Paula Brusse onderzocht hoe het anders kan.

 

Praktijkonderzoek

Beter rekenonderwijs? Verbind vakinhoud met teamleren!

De afgelopen twee jaar zijn de rekenresultaten op basisschool ter Does in Hoogmade sterk verbeterd. In 2020 lag het groepsgemiddelde bij de methodeonafhankelijke toetsen in de meeste groepen op IV of V. In 2022 was dit niveau gestegen naar I+. Om tot een dergelijke groei te komen, hebben we gewerkt aan kennis van re...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne september 2023

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

Hier vind je de Draad van Ariadne van september 2023. 

 

Doen

Samen op onderzoek

Meten en meetkunde in de onderbouw

In mijn ideale kleutergroep leren kinderen vanuit verwondering en nieuwsgierigheid, waarbij ze allerlei ervaringen en ontdekkingen opdoen én waarbij alle doelen aan bod komen. Dit kan op verschillende manieren en in allerlei vormen, bijvoorbeeld via meten en meetkunde. In dit artikel vertel ik je hier meer over.

 

...
Weten

Kijken naar een verzameling kinderen

Volgens het boekje

Vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw werden in landen wereldwijd vernieuwingen doorgevoerd in het wiskundeonderwijs. Deze hervormingen raakten bekend onder de naam New Math.

 

Columns

Kinderen kijken naar analogie

Cijfers & Letters

Kinderen kunnen alleen vaardig worden in het toepassen van rekenprocedures als die vaak worden geoefend. Hierbij maakt het niet uit of het gaat om standaardprocedures zoals kolomsgewijs of cijferend rekenen of om handige hoofdrekenstrategieën. Ze moeten allemaal regelmatig worden geoefend zodat de rekenprocedures la...

Praktijkonderzoek

Wat is de geheime regel?

Pabostudenten lopen over een getallenlijn en vinden de regels

In het project FunThink1 werken leraren, onderzoekers en lerarenopleiders uit vijf Europese landen samen aan de ontwikkeling van functional thinking. Het denken en redeneren over functies en relaties staat hierbij centraal. In dit artikel wordt verslag gedaan van een activiteit die voor de bovenbouw van de basisscho...

Zo! wil ik leren rekenen

Welk tafeltje is groter?

Kun je met losse blaadjes je tafeltje opmeten? Frans van Galen en Yvette Schenk laten zien dat deze open vraag kan leiden tot discussies over verschillende aspecten van het begrip oppervlakte. In dit artikel zijn video's van de les toegevoegd.
Wie de les zelf wil geven, kan hier het lesplan downloaden.

 

Columns

De goede weg

Groetjes van groep 3

Het onderwerp vandaag is plaatsbepalen. Voor de kinderen van groep 3 is dat best pittig. Ik begin dan ook met een makkelijke vraag: Wie van jullie is er weleens in een doolhof geweest?

 

Columns

Een nieuw schooljaar is weer van start

Van de voorzitter

Een schooljaar waarin weer van alles op de agenda komt, ook voor ons als NVORWO.