Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieEen stevige basis door aandacht voor automatiseren
Rekencoördinator aan het woord
Janneke Hack - Van Dijke
Als rekenspecialist voer ik onderzoek uit om te weten te komen waar de leerling op vastloopt en/of wat een leerling nodig heeft om verder te komen in zijn rekenontwikkeling. Ik geef de leerkracht en de intern begeleider gerichte handelingsadviezen. De nieuwe inzichten en vooral de praktische tips aan de leerkracht d...
Focus op vakinhoud
Lesson Study op de pabo
Erica de Goeij en Henk Logtenberg
Op de Marnix Academie is een droom werkelijkheid geworden. Al geruime tijd hadden docenten de wens om Lesson Study in te zetten als effectief leermiddel in de opleiding tot leraar basisonderwijs. De auteurs beschrijven hoe zij Lesson Study hebben ingezet in een minor zorg voor onderwijs op maat.
Panamaconferentie 30 en 31 mei 2024
Jeffrey van Welsen
De 42e Panamaconferentie over reken-wiskundeonderwijs vindt plaats op donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2024. Houd de website in de gaten voor nieuwe updates over het programma, informatie over het indienen van een voorstel voor een programmabijdrage en natuurlijk om je aan te melden: panamaconferentie.sites.uu.nl.
...
Ontwikkelingen aan de hand van vakdidactiek
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een nieuw jaar! Namens het bestuur van de NVORWO wensen we eenieder een gezond, gelukkig en schitterend rekenwiskundig jaar toe.
Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, januari 2024
Wil Oonk en Geeke Bruin - Muurling
In september 2022 liet Ronald Keijzer zich ontvallen dat hij in oktober 2023 vijfentwintig jaar hoofdredacteur zou zijn van Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek[1].
Het leek hem een mooie aanleiding om rond die tijd twee artikelen te plaatsen die niet terugkijken op deze 25 jaar, maar vanuit een perspect...
Uit de rugzak van meester Bartjens
Vincent Jonker en Susanne der Kinderen
Deze keer twee aankondigingen uit de rugzak.
Kansen(on)gelijkheid voor sterke rekenaars
Suzanne Sjoers
In dit artikel worden drie, elkaar deels overlappende, onderdelen geschetst waar ik kansenongelijkheid bij (potentieel) sterke rekenaars zie: aanbod, instructie en taal. Per onderdeel beschrijf ik hoe ik die ongelijkheid zie, onderbouwd vanuit onderzoek en mijn praktijkervaringen. Ik vul die beschrijving aan met ond...
Breuken in een breder perspectief
Geeke Bruin-Muurling
In het onderwijs is er steeds meer aandacht voor de rol van basisvaardigheden in de dagelijkse praktijk en beroep. Toepasbaarheid van wat op school geleerd is dan ook steeds vaker een onderwerp voor discussie. Er bestaat een beeld van geringe toepasbaarheid van breuken, bovendien wordt het rekenen met breuken als mo...
Nieuwe conceptkerndoelen rekenen en wiskunde
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Misschien klinkt het wat verrassend, maar als pabodocent ben ik eigenlijk weinig bezig met kerndoelen. Ik bespreek met mijn studenten allerlei wiskundige activiteiten waarbij we samen nadenken over leerdoelen, mogelijke redeneringen en handelingen van kinderen en hoe dat dan past binnen de leerlijn. Een directe kopp...
Bagage voor de toekomst
Conceptkerndoelen rekenen en wiskunde
Marc van Zanten
Op 28 september jongstleden zijn voorstellen voor geactualiseerde kerndoelen rekenen en wiskunde en Nederlands opgeleverd aan de demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, Mariëlle Paul.[i] Deze conceptkerndoelen zijn ontwikkeld door teams van leraren en andere experts en zijn bedoeld voor het prima...
Aan de slag met de conceptkerndoelen
Rekencoördinator aan het woord
Marieke Los
Als leerkracht en rekencoördinator heb ik deel mogen uitmaken van het team van leerkrachten en docenten, vakexperts en curriculumexperts dat het afgelopen jaar de kerndoelen rekenen-wiskunde heeft geactualiseerd. In september is een set van 16 concreet geformuleerde concept kerndoelen voor zowel het primair als het ...
Rekenen, redeneren en wiskundige attitude in nascholing en begeleiding
Volgens... de onderwijsadviseur
Bronja Versteeg en Marije Bakker
Op welke manier kunnen leraren en schoolteams hun reken-wiskundeonderwijs verstevigen? Wanneer genieten leraren van hun vak en leren kinderen dat wat belangrijk is? Op welke manier zouden de nieuwe conceptkerndoelen daaraan kunnen bijdragen? Met deze vragen in het achterhoofd heeft een groep onderwijsadviseurs meege...
ChatGPT in de klas; wat nu?
Maarten Dolk
Is kunstmatige intelligentie (op zijn Engels artificial intelligence of kortweg A.I.) nu een vloek of een zegen voor het onderwijs? Hoe goed is kunstmatige intelligentie als rekenaar en als leraar? En hoe sluit dit aan bij de nieuwe conceptkerndoelen?
Draad van Ariadne november 2023
Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Annette Markusse, Pauline van Vliet, Cathe Notten, Petra Schalkwijk- Flapper, Tamara Leszijnski, Ilse van Gils.
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.
In deze editie ontdek en ontwerp je nieuwe routes. Veel plezier!
Maak het beste rekenspel
Rekenspellenwedstrijd 2024
Cathe Notten
Voor de achtste keer organiseren NVORWO, Wizz Spel en Volgens Bartjens de wedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’.
Wat vraagt de Peil-toets van leerlingen?
Frans van Galen en Koeno Gravemeijer
Toetsen zijn een manier om na te gaan of de doelen van het onderwijs werkelijk behaald worden, maar wat vraagt zo'n toets eigenlijk van de leerlingen? Koeno Gravemeijer en Frans van Galen analyseerden items van het Peil-onderzoek, waarover de Inspectie in 2021 rapporteerde.
Eindtermen rekenen-wiskunde voor het basisonderwijs
Volgens het boekje
Marc van Zanten
In 1988 verscheen van dit tijdschrift – dat toen nog Willem Bartjens heette – een special over eindtermen. Kerndoelen bestonden nog niet, en de overheid wilde meer grip krijgen op het onderwijs. De redenen? Er waren zorgen over de kwaliteit van het onderwijs en over de toenemende verschillen tussen scholen. Eindterm...
Schatten of het klopt
Frans van Galen, Julia Nijboer en Nienke Schrotenboer
Er zijn in het dagelijks leven vaak situaties waarbij geen precieze berekening nodig is, omdat een schatting al volstaat. Julia Nijboer en Nienke Schrotenboer legden hun groepen zo'n probleem voor.
Wie de les zelf wil geven kan het lesplan downloaden.
1, 2, 3 klaar
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Vanmorgen zet ik alvast een bak klaar met cijfers van de cijfermat. Die hebben we straks nodig, want we gaan tellen in groep 1-2.
Stiekem oefen ik alvast bij de taalles. Er moeten dieren geteld worden. De meeste dieren zijn vlinders.
Dan gaan we naar de rekenles.
Bekwaam aan de start
Jarise Kaskens en Janneke te Marvelde
Hoe kunnen aankomende leraren beter toegerust worden voor het verzorgen van reken-wiskundeonderwijs? Dat is de vraag die centraal stond in recent uitgevoerd onderzoek. In dit artikel doen we hiervan verslag.
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Nog nooit heb ik zoveel moeite gehad een column te schrijven als deze keer. Ik kwam er gewoon niet uit. Het idee was raakvlakken te zoeken tussen de domeinen van de nieuwe conceptkerndoelen voor taal en rekenen en wiskunde (zie afbeelding 1). Ik ging er dapper mee aan de slag en kon moeiteloos de domeinen overstijge...
Op naar nieuwe kerndoelen rekenen-wiskunde
Van de NVORWO
Jenneken van der Mark en Michiel Veldhuis
Voor ons, als bestuursleden van de vakvereniging ter ontwikkeling van het reken-wiskundeonderwijs, is de oplevering van geactualiseerde conceptkerndoelen rekenen en wiskunde een belangrijk moment. Belangrijk, omdat nieuwe kerndoelen hard nodig zijn. De wereld om ons heen is dusdanig veranderd dat we ons af moeten vr...
Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, november 2023
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om het artikel van Koeno Gravemeijer en Frans van Galen over het Peil-onderzoek (zie o...
Ontdek de kracht van de rekencoördinator!
Uit de rugzak van meester Bartjens
Susanne der Kinderen
We nodigen je graag uit voor de Nationale Rekencoördinator Dag op 22 maart 2024!
Wiskunst
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Wat analoog was, is nu digitaal
Nieuwe kennis wordt steeds sneller oud
We werken alweer jaren in de Cloud
En gaan daar met de feiten aan de haal.
Wat zegt het Peil-onderzoek over de rekenvaardigheid aan het einde van de basisschool?
Koeno Gravemeijer en Frans van Galen
In de media is het rekenniveau van de Nederlandse leerlingen regelmatig onderwerp van discussie. De uitkomsten van peilingsonderzoeken laten zien dat het door de overheid gewenste rekenniveau al jaren niet wordt gehaald. De discussie in de media lijkt vooral te gaan over elementaire rekenvaardigheden en enkelvoudige...
Rekenen-wiskunde in verbinding
Verslag van de 41e Panamaconferentie
Ronald Keijzer, Iris Verbruggen en Isabelle de Vink
Op 1 en 2 juni 2023 vond de 41e Panamaconferentie plaats. Het thema van deze conferentie was ‘Rekenen-wiskunde in verbinding’. Dit verslag biedt een overzicht van de bijdragen aan de conferentie en analyseert hoe de conferentie kansen bood om tot perspectiefvolle verbindingen te komen.
Kijken naar kinderen
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Schooljaar 2023-2024 is opgestart, met wellicht een nieuwe klas voor je. Hoe kijk jij naar je (nieuwe) leerlingen? Ben je nieuwsgierig naar wat die leerlingen na hun zomerpauze allemaal in hun mars hebben?
Kijken naar kinderen loont
Eerst kijken, dan pas handelen in de rekenles
Belinda Terlouw
In dit artikel bespreekt Belinda Terlouw de methodiek Kijken naar Kinderen. Ze laat in een gesprek met een onderwijsbegeleider en een leerkracht zien hoe deze methodiek positieve ontwikkelingen in de school stimuleert. Zowel voor het leren van de leerling als voor het leren van de leerkracht.
Nieuwsgierigheid als voorwaarde
Rekencoördinator aan het woord
Melanie Donken- Baijense
Na een opleiding van anderhalf jaar studeerde ik in februari 2023 af als rekencoördinator aan de Hogeschool KPZ. Tijdens mijn opleiding ben ik heel anders tegen het reken-wiskundeonderwijs gaan aankijken. Rekenonderwijs is niet alleen het volgen van de methode, in de hoop dat al je leerlingen goed meekomen en de doe...
Kijken naar kinderen
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Of een kind nog op zijn vingers telt,
Of stiekem op de knokkels tellen moet,
Wat een opdracht met de motivatie doet,
Welk kind er vragen aan de orde stelt,
In competitie, of op gelijke voet,
Wie geïnteresseerd kijkt, of gekweld,
Wie als eerste haar resultaten meldt,
Of een groepje met haar ideeën voedt.
...
Kijken naar rekensterke kinderen
Paula Brusse
‘Heb je een vraag? Ga maar verder met iets wat je wel al weet, we bespreken je vraag later.’
De sterke rekenaars worden tijdens de rekenles vaak aan hun lot over gelaten en met pluswerk op de gang gezet (Keijzer, & Hotze, 2020). Paula Brusse onderzocht hoe het anders kan.
Beter rekenonderwijs? Verbind vakinhoud met teamleren!
Marianne Soeters en Geeske Hoogenboezem
De afgelopen twee jaar zijn de rekenresultaten op basisschool ter Does in Hoogmade sterk verbeterd. In 2020 lag het groepsgemiddelde bij de methodeonafhankelijke toetsen in de meeste groepen op IV of V. In 2022 was dit niveau gestegen naar I+. Om tot een dergelijke groei te komen, hebben we gewerkt aan kennis van re...
Draad van Ariadne september 2023
Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Annette Markusse, Pauline van Vliet, Cathe Notten, Petra Schalkwijk-Flapper, Tamara Leszijnski, Ilse van Gils.
Hier vind je de Draad van Ariadne van september 2023.
Samen op onderzoek
Meten en meetkunde in de onderbouw
Annet Voskuil
In mijn ideale kleutergroep leren kinderen vanuit verwondering en nieuwsgierigheid, waarbij ze allerlei ervaringen en ontdekkingen opdoen én waarbij alle doelen aan bod komen. Dit kan op verschillende manieren en in allerlei vormen, bijvoorbeeld via meten en meetkunde. In dit artikel vertel ik je hier meer over.
...
Kijken naar een verzameling kinderen
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw werden in landen wereldwijd vernieuwingen doorgevoerd in het wiskundeonderwijs. Deze hervormingen raakten bekend onder de naam New Math.