Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie
Ruzie in het kabouterdorp
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Danny (4 jaar) heeft van acht blokken een toren gebouwd. De leerkracht komt even bij hem kijken. ‘Mooi wordt ‘ie, hè? En hoog…’ Danny wijst met z’n hand de hoogte aan en begint spontaan te tellen. Daarbij houdt het opzeggen van de telwoorden echter geen gelijke tred met het aanwijzen van de blokken.
‘Zes blokken’, i...

Van een methode volgen naar een methode gebruiken
Rekencoördinator aan het woord
Tamara Leszijnski
De meeste leerkrachten herkennen zich er vast wel in: na het kiezen en invoeren van een nieuwe rekenmethode ga je vol enthousiasme aan de slag. Alles wat niet goed was aan de vorige methode, zal met deze nieuwe methode wel opgelost worden. De methode wordt nauwkeurig van A tot Z gevolgd. En voordat je het weet, ben ...

Prentenboeken met reken-wiskundige inhoud voor groep 1-2
Ans Veltman en Marjanne van Gameren
In dit artikel komen drie prentenboeken met een reken-wiskundige inhoud aan bod, die ontstaan zijn vanuit een unieke samenwerking tussen de auteurs van dit artikel en bekende schrijvers en illustratoren van prentenboeken. Prentenboeken bieden mogelijkheden om jonge kinderen in aanraking te laten komen met rekenen-wi...

‘Hallo allemaal!’: rekenen met de gitaar…
Cijfers&Letters
Gerhard Hartdorff
Niets leuker dan zingen met kleuters. Daar word je heel blij van. Nadat ik sinds een paar jaar mijn onderwijslier als vakdidacticus Nederlands aan de wilgen heb gehangen, heb ik mijn muzikale hobby ingezet om met kleuters te gaan zingen.

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en onderzoek, maart 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar.
Bij dit nummer is het eerste artikel van Loek Spitz. Het gaat over het reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten ...
Je kunt altijd rekenen op spel!
Uit de rugzak van Meester Bartjens
Ronald Keijzer
Ronald Keijzer tipt www.rekenenopspel.nl, een onderzoeksproject van Hogeschool IPABO en Marnix Academie

Reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten tijde van de vanwege covid-19 ingestelde lockdown
Loek Spitz
Tijdens de door covid-19 veroorzaakte lockdown moest het onderwijs op de basisschool plotseling op geheel andere wijze, namelijk online, op afstand, worden gegeven. Dit artikel beschrijft de gevolgen hiervan voor het reken-wiskundeonderwijs aan de hand van een vragenlijstonderzoek onder basisschoolleerkrachten.
He...

Samen ontwerpen van de Grote Rekendag
Nicolien van Haeften en Ronald Keijzer
Dit artikel beschrijft wat het ontwerpproces van de Grote Rekendag 2022 typeert. Ontwerpoverwegingen zijn zichtbaar gemaakt en er is nagegaan hoe deze afhangen van de samenwerking en achtergronden van de verschillende onderwijsprofessionals die samenwerken in het ontwerpen van de Grote Rekendag.
Uit de huidige stud...

40 jaar wiskundeplezier
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Veertig jaar geleden – ik was nog een sprieterige tiener met paardenstaart – zat ik in de brugklas van het Goese Lyceum en kreeg ik voor het eerst wiskunde. Wat een genoegen was dat!

Veertig jaar NVORWO
Een blik op het verleden, heden en de toekomst
Frans van Galen en Annette Markusse
Een mijlpaal van veertig jaar NVORWO (Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-Wiskunde Onderwijs) vraagt om een bijzondere aftrap van dit jubileumnummer.
Negen leden vertellen vanuit hun vakgebied over de betekenis van de NVORWO. Wat is er bereikt? Waar wordt op dit moment aan gewerkt? En wat zijn de ...

Volgens Bartjens en volgens Bartjens
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Volgens Bartjens en volgens Bartjens
Of Bartjens plezier in rekenen vergrootte
Valt uit zijn rekenboek niet af te leiden
Maar Vondel heeft in vroeger tijden
De meester wel met wierook overgoten
Des meesters werk diende slechts ter lering
En ter versterking van de handelsgeest
Zijn didactiek was streng e...

Veertig jaar
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Veertig jaar
Veertig jaar rekenen- en wiskundeplezier
Twee keer twintig jaren en misschien
Is dat ook wel te zien als vier keer tien
Of met wat fantasie als tien keer vier
En valt er wat te vieren, ben ik er altijd bij,
Kan ik op zo’n feestje amper wachten
Mensen lijken feestjes hoog te achten
Acht maa...

Digitale ondersteuning bij rekeninterventies
Rekensoftware biedt perspectief
Linda van den Anker - Vonk en Joyce Deeben
Vroegtijdig signaleren en preventief goed rekenonderwijs voorkomt problemen met rekenen. Er zijn steeds meer digitale middelen beschikbaar die hierbij kunnen ondersteunen. In dit artikel komen de vragen aan de orde: Wat zijn succesvolle factoren voor rekeninterventies bij rekenproblemen? En wat is hierbij de toegevo...

Een wiskunstige verjaardagskaart
Bartjan Vollmuller
Als iemand jarig is, stuur je die persoon een kaartje. Maar hoe werkt dat als een tijdschrift jarig is? Deze vraag legde Bartjan Vollmuller voor aan groep 7 van basisschool De Mare in Alphen aan den Rijn.

Sneeuwpoppen als wiskundig object
Sonja Stuber en Michiel Veldhuis
Halverwege februari 2021 sneeuwde het flink. Tijdens de tweede coronalockdown was dit een zeer welkom cadeautje. De vers gevallen sneeuw biedt namelijk allerlei mogelijkheden om wiskunde te zien en te beleven. Zeker in een tijd van veel beeldschermwerk, was het voor studenten aan de lerarenopleiding de hoogste tijd ...

Draad van Ariadne januari 2022
Wiskunde voor kinderen van 4 t/m 12 jaar.
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Annette Markusse, Marike Verschoor, Pauline van Vliet, Cathe Notten
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. De editie van januari staat in het teken van 40. Veel wiskundeplezier met de zoektocht naar 40 en de puzzels!

Kleine rekenspelletjes met een groot effect
Rekencoördinator aan het woord
Hanneke Kluten
In het voorjaar van 2020 zijn wij met ons team overgestapt naar Pluspunt versie 4 van Malmberg. Tegelijkertijd hebben we ook additioneel materiaal bekeken. Onze keuze viel op Rekensprint en spellen die gekoppeld zijn aan de SLO drempels.

Kijken naar Kinderen
Beelden brengen rekencoördinatoren op verhaal
Belinda Terlouw
In het schooljaar 2021-2022 is de NVORWO in samenwerking met diverse partners gestart met het organiseren van masterclasses. Op 6 oktober jl. stond Belinda Terlouw op het programma met een masterclass over Kijken naar Kinderen. Hierin liet ze aan rekencoördinatoren zien hoe je deze methodiek als middel kunt inzetten...

Geen dag hetzelfde
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Net als vorige week neem ik vier kinderen mee uit groep 4. Het zijn redelijk sterke rekenaars en het is de bedoeling dat we verder gaan waar we vorige keer gestopt zijn. Dat is met wat grotere getallen rekenen.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Animo voor reken-wiskunde-activiteiten
Volgens het boekje
Marc van Zanten
De kans dat u de methode De wereld in getallen kent is vrij groot. Het is de meest gebruikte en langstlopende reken-wiskundemethode van dit moment. De eerste editie verscheen zo’n veertig jaar geleden, in 1981. De methode was al snel succesvol en droeg flink bij aan de groei die uitgeverij Malmberg in de jaren ’80 d...

Grote Rekendag: bouwavonturen
Onderzoekend rekenen is meer dan alleen sommen maken
Vincent Jonker en Monica Wijers
De titel van de 20e Grote Rekendag is 'Bouwavonturen'. Er komen veel rekenactiviteiten kijken bij bouwen: tekenen, inschatten, rubriceren, plannen ... De kinderen combineren denkkracht met handvaardigheid. Een heel avontuur! De kinderen ontdekken hoe het is om architect te zijn, of constructeur, of bouwer.

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek januari 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar.
De artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek sluiten aan bij het feestelijke karakter van deze Volgens Bartjens....

Wiskundeplezier
Verander je mindset door te durven, doen en begrijpen
Erik van Haren
In het najaar van 2021 kwam het boek Wiskundeplezier uit. En laat dat nu net ook het thema zijn van deze Volgens Bartjens. Speciaal voor deze jubileumeditie een artikel van de auteur van dit boek, Erik van Haren, waarin hij uiteenzet hoe je wiskundeplezier kunt creëren, zowel bij jezelf als bij je leerlingen.
...

Het bevorderen van algebraïsch redeneren in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool
Mara Otten
In het najaar van 2020 verdedigde ik mijn proefschrift ‘Algebraïsch redeneren op de basisschool: Zoeken naar balans’1. In mijn promotieonderzoek onderzocht ik of, in hoeverre en op wat voor manier het algebraïsch redeneren van basisschoolleerlingen gestimuleerd kan worden. Hiervoor ontwikkelden we onder andere een l...

Ervaringen van een lerarenopleider rekenen-wiskunde.
Suzanne de Lange
In het najaar van 2020 gaat de discussie in de ELWIeR- onderzoeksgroep over de ontwikkeling van het opleidingsonderwijs rekenen-wiskunde. De ELWIeR-onderzoeksgroep bestaat uit lerarenopleiders rekenen-wiskunde van Nederlandse lerarenopleidingen basisonderwijs. De groep doet praktijkgericht onderzoek naar het opleidi...

Rekenen op alle niveaus
Iris Verbruggen en Annette Markusse
‘Veel leerlingen leren niet zo goed rekenen als ze zouden kunnen’, kopt Marleen van der Lubbe naar aanleiding van het verschijnen van het onderzoek Peil.Rekenen-Wiskunde. Als elke leerling op zijn eigen niveau kan leren rekenen: hoe mooi zou dat zijn?

Veel leerlingen leren niet zo goed rekenen als ze zouden kunnen
Marleen van der Lubbe
De vaardigheid op het gebied van rekenen-wiskunde is licht toegenomen. Tegelijkertijd zijn de prestaties aan het einde van het basisonderwijs voor het streefniveau 1S nog ver verwijderd van de ambitie die de commissie-Meijerink in 2010 formuleerde bij het opstellen van de referentieniveaus. Ook in het speciaal basis...

Werken met Gynzy en Met Sprongen Vooruit
Rekencoördinator aan het woord
Sandra van Elburg
In schooljaar 2019/2020 hebben wij de overstap gemaakt van Snappet naar Gynzy. Daarnaast zijn wij ook gestart met de methodiek Met Sprongen Vooruit. Deze implementatie was best een zoektocht.

De RWRW
Een nuttig cadeautje van Inspectie en SLO
Marc van Zanten en Stanja Oldengarm
Deze zomer viel hij bij elke school voor (speciaal) basisonderwijs op de mat: de RWRW, oftewel de reflectiewijzer rekenen-wiskunde (Inspectie van het Onderwijs, 2021a). In dit artikel vertellen de auteurs van de RWRW over het hoe en waarom ervan en hoe schoolteams hem kunnen gebruiken om hun reken-wiskundeonderwijs ...

Pimp je lesdoel
In elke reken-wiskundeles iets te leren
Suzanne Sjoers en Maud van Keulen
Hoe kun je er voor zorgen dat ook een sterke rekenaar voldoende aan zijn trekken komt? De auteurs van dit artikel laten zien hoe je via de ‘Lesdoelplusser’ een eerste stap kunt zetten naar een reken-wiskundeles die voor iedereen uitdagend is.
_w400_h260_bgtop.jpg)
De didactische dictator
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Niveauverschillen zijn iets om je bij neer te leggen – dat leek wel de onuitgesproken gedachte achter de in 1952 uitgebrachte rekenmethode Naar aanleg en tempo. De auteurs verzetten zich tegen het vroegere idee dat kinderen hun denken het beste zouden ontwikkelen door rekenen. De gevolgen daarvan? ‘Overdadig’ veel r...

Draad van Ariadne november 2021
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Annette Markusse, Marike Verschoor, Pauline van Vliet, Cathe Notten
Wiskunde voor kinderen van 4 t/m 12 jaar
_w400_h260_bgtop.jpg)
Vermenigvuldigen met inzicht
Op eigen niveau rekenen met grote getallen
Frans van Galen en Koeno Gravemeijer
Is het nodig dat leerlingen vaste procedures leren voor bijvoorbeeld vermenigvuldigsommen als 65 x 38? Frans van Galen en Koeno Gravemeijer denken van niet. Efficiënt en vlot kunnen berekenen van een uitkomst is tegenwoordig minder belangrijk geworden, want we hebben allerlei apparaten die dat voor ons doen. Door ru...

Warming-up
Groetjes uit groep 6
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Het schooljaar is begonnen. Dat betekent ook weer rekenles. Dit keer in groep 6.
We beginnen met warmdraaien. Dat wil zeggen dat elk groepje met dobbelstenen gaat ‘spelen’.

Rekenonderwijs op het mbo
Rekencoördinator aan het woord
Martine van der Kolk
Hoe bereid je mbo-studenten goed voor op hun rekenexamen1? Deze vraag staat vaak centraal in discussies over goed rekenonderwijs op het mbo. En eigenlijk is dit jammer, want enerzijds ligt de focus daardoor volledig op het rekenexamen terwijl wij onze studenten niet alleen moeten voorbereiden op hun rekenexamen maar...

Hoe beweging de rekenontwikkeling kan ondersteunen
Kim Borsen en Sherrill Woldberg-Wels
Hoe kom je als leerkracht tegemoet aan de beweegdrang van jonge leerlingen? Kunnen beweegactiviteiten jouw onderwijs ondersteunen? In dit artikel wordt antwoord gegeven op de vraag hoe je als leerkracht de beweegbehoefte van jonge leerlingen positief kan verbinden aan het rekenonderwijs.