Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Doen

De meerwaarde van een rekennetwerk. Alleen werken is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen.

Rekencoördinator aan het woord

Na een pas afgeronde master SEN met specialisatie rekenen werd ik rekencoördinator op Basisschool De Waai. Ik had veel geleerd tijdens de opleiding. Mijn kennis over bijvoorbeeld diagnostische rekengesprekken en effectieve rekenlessen wilde ik graag delen met collega’s, want het is zonde als ik die kennis voor mezel...

Weten

Basisvaardigheden rekenen-wiskunde

Basiskennis, basisvaardigheden én basisinzichten

Basisvaardigheden zijn een hot item, maar wat zijn het eigenlijk? In het Masterplan Basisvaardigheden van de minister van OCW1 gaat het om vier leergebieden: taal, rekenen/wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Deze leergebieden heb je nodig om andere schoolvakken te kunnen volgen en om je later in de maat...

Columns

Praten over rekenen

Bewijs uit het gerijmde

Is rekenen ook denken? Denk je dat?

Ik denk van wel omdat je in gedachten

Schat wat je als uitkomst kunt kan verwachten

En of jij dus het goede antwoord had

 

Columns

Praat je mee?

Op het moment dat ik deze column schrijf voor dit nummer dat gaat over rekengesprekken en het volgen van rekenontwikkeling, zitten we midden in de afronding van het schooljaar. 

 

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek, september 2022

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. 

 

Doen

Symposium Machtige Verhalen

Uit de rugzak van meester Bartjens

Kees Boeke, die in de jaren 20 van de vorige eeuw de Werkplaats in Bilthoven oprichtte, had een unieke visie op het universum, tijd en snelheid, waarvoor hij zijn zogenoemde ‘tiendesprongen’ gebruikte. Jos Heuer, een van de auteurs van het in 2021 verschenen boekover deze ideeën, geeft hierover een lezing op het s...

Ontwikkeling en onderzoek

A paradigm shift for early childhood mathematics?

An important aspect of mathematics in primary school is the need for children to use its abstract written symbols. However, research has shown that using standard mathematical signs is challenging for young children, the mathematics they copy or colour-in often failing to make personal sense. Yet this important aspe...

Ontwikkeling en onderzoek

Rekenvaardigheid en keuze pilot jonge kind

De noodzaak voor meer expertise op het gebied van het jonge kind in de basisschool maakt dat lerarenopleidingen experimenteren met een specifiek traject gericht op jonge kind. Dit is ook het geval op Hogeschool IPABO. Het blijkt dat in deze groep studenten met een lage Wiscatscore oververtegenwoordigd zijn. Betrokke...

Doen

Jubileumpuzzel NVORWO

Hoera, de NVORWO bestaat 40 jaar, ofwel 4 decennia, 8 lustra, 10 olympiaden of 1,6 generaties. De NVORWO heeft het getal 40 al (vol)gemaakt. Als lezer van dit mooie blad wacht je hier een uitdaging om ook het robijnen getal 40 te maken. In de puzzel verzamel je eerst 4 getallen, door de 4 puzzels op te lossen. Die 4...

Doen

Lied Panama 40 jaar

Uit de rugzak van meester Bartjens

De veertigste Panamaconferentie is in aantocht. Op 30 juni en 1 juli 2022 zal dit bijzondere jubileum gevierd worden. De organisatie heeft kosten nog moeite gespaard en onder andere André Rieu met zijn orkest uitgenodigd. Marjolein Kool heeft een passende tekst gemaakt en omdat het belangrijk is dat alle aanwezigen ...

Redactioneel

Wiskunde en burgerschap

Kun je je ontwikkelen tot een zelfbewuste burger zonder iets te weten van getallen, hoeveelheden en maten? Misschien een beetje, maar makkelijk zal het niet zijn. Je hebt rekenen-wiskunde nodig om de wereld om je heen te begrijpen en je daar een weg in te vinden. In deze Volgens Bartjens richten we ons daarom op de ...

Weten

Alle stemmen tellen

Het vormgeven van onderwijs voor burgerschap kan het beste gebeuren in samenhang met andere leergebieden. Ook rekenen-wiskunde biedt hier aanknopingspunten voor. In dit artikel laten de auteurs zien hoe de verbinding kan worden gelegd tussen doelen van burgerschapsonderwijs en van rekenen-wiskunde.

 

Praktijkonderzoek

Zelf een grafiek maken

Voor kritisch burgerschap is inzicht in grafieken belangrijk, maar door de kant en klare plaatjes in de rekenmethoden blijft voor veel leerlingen onduidelijk op welke principes grafieken zijn gebaseerd. In de lessen die Frans van Galen en Tamara Leszijnski beschrijven tekenden leerlingen zelf een grafiek bij gegeven...

Columns

Wis- en burgerschapskunde

Bewijs uit het gerijmde

Wiskunde geeft antwoorden op vragen

Schetst ons ruimten, getallen, en daarbij

Biedt het ons inzicht in de maatschappij

Door relevante begrippen aan te dragen:


Over eenheden, sectoren en segmenten

Over verdeling van kansen en van centen

Over machtsverdeling en hun exponenten

Over groei van hun vermogens in pro...

Praktijkonderzoek

Rekenen voor je leven

Nadenken over waterverbruik

In het boek Rekenen voor je leven1 kun je lezen wat er kan gebeuren als je wiskunde en burgerschapskunde met elkaar verbindt. Het staat boordevol met vraagstukken uit het leven van alledag. Twee docenten van Hogeschool IPABO en twee eerstejaars studenten gingen met een van deze vraagstukken aan de slag. 

 

Weten

Burgerschap laten aangrijpen bij meten

In dit artikel  betogen de auteurs dat burgerschapsonderwijs en rekenen-wiskunde niet als tegenpolen gezien hoeven te worden omdat in beide vakgebieden kinderen kunnen worden uitgedaagd om kritisch na te denken over complexe thema’s die vanuit de samenleving op ons af komen. Ze kunnen elkaar versterken wanneer ze in...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne mei 2022

In deze Draad van Ariadne staan opdrachten over eerlijk verdelen en over welke informatie een grafiek geeft. 
Veel plezier!

De antwoorden vind je hier

 

Doen

Kritisch burgerschap en de Grote Rekendag

In dit artikel leggen de auteurs een verbinding tussen de activiteiten van de Grote Rekendagen van 2022 (Architectuur) en 2023 (Afvalspelen) en hoe die activiteiten kunnen bijdragen aan de vorming van kritisch (bèta)burgerschap.

 

Doen

Rijke rekenlessen met Matific

Een digitaal programma dat kinderen leert denken en praten over wiskundige problemen

Digitale programma’s hebben over het algemeen één kenmerk gemeen: leerlingen moeten (liefst zo snel mogelijk) het ene juiste antwoord invullen van een berekening. Haaks hierop staan lessen met rijke rekenvragen waarbij leerlingen zelf onderzoekend bezig kunnen zijn en leren beredeneren hoe ze tot een goede oplossing...

Columns

Een figuur slaan

Groetjes van groep 6

In groep 6 wordt zelfstandig gerekend. Allerlei opdrachten komen voorbij. De meeste opdrachten gaan wel. Niet bij iedereen even snel, maar ze lukken wel. Maar dan…de verhaalsommen. Nou, verhaalsommen? Sommen met een beetje tekst erbij.

 

Volgens het boekje

Rekenen met een Rooms randje

Burgerschap gaat over deelname aan de samenleving. In Nederland anno nu hebben we een pluriforme samenleving, waarin discriminatie verboden is, en waarin wordt gestreefd dat iedereen mee mag doen en zichzelf mag zijn. Goed burgerschapsonderwijs bereidt leerlingen voor op deze samenleving. Dat betekent bijvoorbeeld d...

Praktijkonderzoek

Kleuters wiskundig uitdagen met prentenboeken

In dit artikel vertellen we je meer over wiskundige interacties en illustreren we hoe prentenboeken een brug kunnen vormen tussen het wiskundeonderwijs en kritisch denken, een belangrijk aspect van burgerschapsonderwijs.

 

Weten

Gecijferdheid en burgerschap

Bij gecijferdheid gaat het om leren omgaan met kwantitatieve situaties in de wereld om ons heen.  Bij burgerschap gaat het om leren omgaan met complexe situaties in de wereld om ons heen. Daar zit veel overlap tussen. Volgens Kees Hoogland kunnen we daarom niet vroeg genoeg beginnen met het verbinden van beide vakge...

Columns

Kritisch burgerschap volgens Bartjens

Cijfers & Letters

Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.

 

Columns

Kritisch burgerschap

Van de voorzitter

Een prachtig thema om in een vakblad als de onze van alle kanten te belichten!

 

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens Ontwikkeling en Onderzoek mei 2022

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een artikel van Marije Stolte, die schrijft naar aanleiding van haar promotieonderz...

Doen

Puzzel je mee?

Uit de rugzak van meester Bartjens

Welke rekensymbolen horen in de roze vakjes?

Maak de sommen kloppend. Vul in de roze vakjes +,  - , : , of x in. Als het nodig is kun je in de blauwe vakjes haakjes zetten.  



Ontwikkeling en onderzoek

Computational thinking: van het klaslokaal naar het curriculum van de lerarenopleiding

De rol van technologie in de maatschappij groeit en mede daardoor vindt technologie steeds vaker haar weg naar het klaslokaal. Als gevolg hiervan ontstaat in het basisonderwijs aandacht voor robotica, programmeren en 21e-eeuwse vaardigheden als probleemoplossend vermogen, analytisch denken en digitale geletterdheid....

Ontwikkeling en onderzoek

Van afleiding tot oplossing. De relatie tussen rekenkundige creativiteit en aandachtsprocessen.

Marije Stolte onderzocht in haar promotieonderzoek wat de samenhang is tussen verschillende aandachtsprocessen, creativiteit en rekenen/wiskunde. Ze voerde haar onderzoek uit bij basisschoolleerlingen tussen de 8 en 13 jaar oud. De resultaten laten zien dat de wijze waarop verminderde inhibitie samenhangt met (reken...

Redactioneel

Rekenen-wiskunde met jonge kinderen

‘Van die letters waar je mee kunt tellen’, hoorde ik mijn zoon van 5 jaar onlangs tegen zijn oma zeggen. Hij bedoelde natuurlijk de cijfers. Wat mij betreft kenmerkend voor de manier waarop jonge kinderen de wereld om zich heen tot zich nemen. 

 

Doen

Reken op thematiseren

Thematiseren is een werkwijze om onderwijs betekenisvol te maken. In dit artikel leggen we uit waarom thematiseren de betrokkenheid verhoogt en geven we suggesties hoe je daaraan rekendoelen en rekentaal verbindt.

 

Columns

Deel je successen

Van de voorzitter

In haar column vertelt NVORWO-voorzitter Jenneken van der Mark over de ontwikkelingen van de komende tijd.

 

Doen

Vouwen met papier

Een praktijksuggestie voor groep 1 en 2

Jonge kinderen vinden het vaak heerlijk om vouwwerkjes te maken. Bovendien biedt het vouwen kansen voor allerlei ontdekkingen, met name op het gebied van meetkunde. In dit artikel bespreken de auteurs hoe je vouwactiviteiten in groep 1 en 2 kunt aanbieden.

 

Doen

Tellen als een rijk probleem

Leerlingen in groep 3 en 4 kennen de telrij tot 100, maar doorzien ze ook de structuur van de getallen? In de les die hier beschreven wordt moeten leerlingen een manier bedenken om het tellen van voorwerpen te organiseren, en dat blijkt nog niet zo eenvoudig als je in een groepje samenwerkt. Het tellen leidt tot een...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne maart 2022

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. De editie van maart biedt inspiratie voor vouwen. Veel plezier!

 

Columns

Kort en klein

Groetjes van groep 6

De rekenles vandaag gaat over maten. Lengtematen om precies te zijn.