Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Columns

Wis- en burgerschapskunde

Bewijs uit het gerijmde

Wiskunde geeft antwoorden op vragen

Schetst ons ruimten, getallen, en daarbij

Biedt het ons inzicht in de maatschappij

Door relevante begrippen aan te dragen:


Over eenheden, sectoren en segmenten

Over verdeling van kansen en van centen

Over machtsverdeling en hun exponenten

Over groei van hun vermogens in pro...

Praktijkonderzoek

Rekenen voor je leven

Nadenken over waterverbruik

In het boek Rekenen voor je leven1 kun je lezen wat er kan gebeuren als je wiskunde en burgerschapskunde met elkaar verbindt. Het staat boordevol met vraagstukken uit het leven van alledag. Twee docenten van Hogeschool IPABO en twee eerstejaars studenten gingen met een van deze vraagstukken aan de slag. 

 

Weten

Burgerschap laten aangrijpen bij meten

In dit artikel  betogen de auteurs dat burgerschapsonderwijs en rekenen-wiskunde niet als tegenpolen gezien hoeven te worden omdat in beide vakgebieden kinderen kunnen worden uitgedaagd om kritisch na te denken over complexe thema’s die vanuit de samenleving op ons af komen. Ze kunnen elkaar versterken wanneer ze in...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne mei 2022

In deze Draad van Ariadne staan opdrachten over eerlijk verdelen en over welke informatie een grafiek geeft. 
Veel plezier!

De antwoorden vind je hier

 

Doen

Kritisch burgerschap en de Grote Rekendag

In dit artikel leggen de auteurs een verbinding tussen de activiteiten van de Grote Rekendagen van 2022 (Architectuur) en 2023 (Afvalspelen) en hoe die activiteiten kunnen bijdragen aan de vorming van kritisch (bèta)burgerschap.

 

Doen

Rijke rekenlessen met Matific

Een digitaal programma dat kinderen leert denken en praten over wiskundige problemen

Digitale programma’s hebben over het algemeen één kenmerk gemeen: leerlingen moeten (liefst zo snel mogelijk) het ene juiste antwoord invullen van een berekening. Haaks hierop staan lessen met rijke rekenvragen waarbij leerlingen zelf onderzoekend bezig kunnen zijn en leren beredeneren hoe ze tot een goede oplossing...

Columns

Een figuur slaan

Groetjes van groep 6

In groep 6 wordt zelfstandig gerekend. Allerlei opdrachten komen voorbij. De meeste opdrachten gaan wel. Niet bij iedereen even snel, maar ze lukken wel. Maar dan…de verhaalsommen. Nou, verhaalsommen? Sommen met een beetje tekst erbij.

 

Volgens het boekje

Rekenen met een Rooms randje

Burgerschap gaat over deelname aan de samenleving. In Nederland anno nu hebben we een pluriforme samenleving, waarin discriminatie verboden is, en waarin wordt gestreefd dat iedereen mee mag doen en zichzelf mag zijn. Goed burgerschapsonderwijs bereidt leerlingen voor op deze samenleving. Dat betekent bijvoorbeeld d...

Praktijkonderzoek

Kleuters wiskundig uitdagen met prentenboeken

In dit artikel vertellen we je meer over wiskundige interacties en illustreren we hoe prentenboeken een brug kunnen vormen tussen het wiskundeonderwijs en kritisch denken, een belangrijk aspect van burgerschapsonderwijs.

 

Weten

Gecijferdheid en burgerschap

Bij gecijferdheid gaat het om leren omgaan met kwantitatieve situaties in de wereld om ons heen.  Bij burgerschap gaat het om leren omgaan met complexe situaties in de wereld om ons heen. Daar zit veel overlap tussen. Volgens Kees Hoogland kunnen we daarom niet vroeg genoeg beginnen met het verbinden van beide vakge...

Columns

Kritisch burgerschap volgens Bartjens

Cijfers & Letters

Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.

 

Columns

Kritisch burgerschap

Van de voorzitter

Een prachtig thema om in een vakblad als de onze van alle kanten te belichten!

 

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens Ontwikkeling en Onderzoek mei 2022

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een artikel van Marije Stolte, die schrijft naar aanleiding van haar promotieonderz...

Doen

Puzzel je mee?

Uit de rugzak van meester Bartjens

Welke rekensymbolen horen in de roze vakjes?

Maak de sommen kloppend. Vul in de roze vakjes +,  - , : , of x in. Als het nodig is kun je in de blauwe vakjes haakjes zetten.  



Ontwikkeling en onderzoek

Computational thinking: van het klaslokaal naar het curriculum van de lerarenopleiding

De rol van technologie in de maatschappij groeit en mede daardoor vindt technologie steeds vaker haar weg naar het klaslokaal. Als gevolg hiervan ontstaat in het basisonderwijs aandacht voor robotica, programmeren en 21e-eeuwse vaardigheden als probleemoplossend vermogen, analytisch denken en digitale geletterdheid....

Ontwikkeling en onderzoek

Van afleiding tot oplossing. De relatie tussen rekenkundige creativiteit en aandachtsprocessen.

Marije Stolte onderzocht in haar promotieonderzoek wat de samenhang is tussen verschillende aandachtsprocessen, creativiteit en rekenen/wiskunde. Ze voerde haar onderzoek uit bij basisschoolleerlingen tussen de 8 en 13 jaar oud. De resultaten laten zien dat de wijze waarop verminderde inhibitie samenhangt met (reken...

Redactioneel

Rekenen-wiskunde met jonge kinderen

‘Van die letters waar je mee kunt tellen’, hoorde ik mijn zoon van 5 jaar onlangs tegen zijn oma zeggen. Hij bedoelde natuurlijk de cijfers. Wat mij betreft kenmerkend voor de manier waarop jonge kinderen de wereld om zich heen tot zich nemen. 

 

Doen

Reken op thematiseren

Thematiseren is een werkwijze om onderwijs betekenisvol te maken. In dit artikel leggen we uit waarom thematiseren de betrokkenheid verhoogt en geven we suggesties hoe je daaraan rekendoelen en rekentaal verbindt.

 

Columns

Deel je successen

Van de voorzitter

In haar column vertelt NVORWO-voorzitter Jenneken van der Mark over de ontwikkelingen van de komende tijd.

 

Doen

Vouwen met papier

Een praktijksuggestie voor groep 1 en 2

Jonge kinderen vinden het vaak heerlijk om vouwwerkjes te maken. Bovendien biedt het vouwen kansen voor allerlei ontdekkingen, met name op het gebied van meetkunde. In dit artikel bespreken de auteurs hoe je vouwactiviteiten in groep 1 en 2 kunt aanbieden.

 

Zo! wil ik leren rekenen

Tellen als een rijk probleem

Leerlingen in groep 3 en 4 kennen de telrij tot 100, maar doorzien ze ook de structuur van de getallen? In de les die hier beschreven wordt moeten leerlingen een manier bedenken om het tellen van voorwerpen te organiseren, en dat blijkt nog niet zo eenvoudig als je in een groepje samenwerkt. Het tellen leidt tot een...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne maart 2022

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. De editie van maart biedt inspiratie voor vouwen. Veel plezier!

 

Columns

Kort en klein

Groetjes van groep 6

De rekenles vandaag gaat over maten. Lengtematen om precies te zijn.

 

Columns

Friedrich Fröbel (1782-1852) en Hieronymus van Alphen (1746-1803)

Bewijs uit het gerijmde

Waar kan je leven beter starten

Dan in een rijke leeromgeving,

Als bron van actie en beleving,

Ofwel in Fröbel ’s Kindergarten

Om daar te knippen en te plakken,

Met blokken spelen en te bouwen,

Of spelend leren door te vouwen

En alles zelf aan te pakken.

 

Volgens Van Alphen lang ervoor

Was spelen al om va...

Weten

Berekend hulp bieden

Zonder basiskennis geen duurzaam bouwwerk

In november 2021 verscheen Berekend! Van rekenprobleem tot dyscalculie van Wied Ruijssenaars en Cécile Ruijssenaars-Elshoff. Dit boek beschrijft wat hardnekkige en resistente rekenproblemen zijn, hoe je handelingsgericht onderzoek doet en effectief instructie geeft, zo vroegtijdig mogelijk. Niet-geautomatiseerde bas...

Weten

Rekenraadsels uitvinden

Hoe een foutje in de Draad leidt tot gemotiveerde rekenaars

In de Draad van Ariadne (november 2021) zat een foutje. Het rekenraadsel van Faris klopte niet (afbeelding 1)1. Alle opdrachten in de Draad worden zorgvuldig gecheckt voordat ze worden gepubliceerd. Maar nu was er toch een foutje tussendoor geglipt. Heel even hadden we er de pest over in, maar daarna zagen we ook ee...

Ruzie in het kabouterdorp

Volgens het boekje

Danny (4 jaar) heeft van acht blokken een toren gebouwd. De leerkracht komt even bij hem kijken. ‘Mooi wordt ‘ie, hè? En hoog…’ Danny wijst met z’n hand de hoogte aan en begint spontaan te tellen. Daarbij houdt het opzeggen van de telwoorden echter geen gelijke tred met het aanwijzen van de blokken.
‘Zes blokken’, i...

Praktijkonderzoek

Van een methode volgen naar een methode gebruiken

Rekencoördinator aan het woord

De meeste leerkrachten herkennen zich er vast wel in: na het kiezen en invoeren van een nieuwe rekenmethode ga je vol enthousiasme aan de slag. Alles wat niet goed was aan de vorige methode, zal met deze nieuwe methode wel opgelost worden. De methode wordt nauwkeurig van A tot Z gevolgd. En voordat je het weet, ben ...

Doen

Prentenboeken met reken-wiskundige inhoud voor groep 1-2

In dit artikel komen drie prentenboeken met een reken-wiskundige inhoud aan bod, die ontstaan zijn vanuit een unieke samenwerking tussen de auteurs van dit artikel en bekende schrijvers en illustratoren van prentenboeken. Prentenboeken bieden mogelijkheden om jonge kinderen in aanraking te laten komen met rekenen-wi...

Columns

‘Hallo allemaal!’: rekenen met de gitaar…

Cijfers&Letters

Niets leuker dan zingen met kleuters. Daar word je heel blij van. Nadat ik sinds een paar jaar mijn onderwijslier als vakdidacticus Nederlands aan de wilgen heb gehangen, heb ik mijn muzikale hobby ingezet om met kleuters te gaan zingen.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en onderzoek, maart 2022

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar.

Bij dit nummer is het eerste artikel van Loek Spitz. Het gaat over het reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten ...

Spel en rekenles

Je kunt altijd rekenen op spel!

Uit de rugzak van Meester Bartjens

Ronald Keijzer tipt www.rekenenopspel.nl, een onderzoeksproject van Hogeschool IPABO en Marnix Academie

 

Ontwikkeling en onderzoek

Reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten tijde van de vanwege covid-19 ingestelde lockdown

Tijdens de door covid-19 veroorzaakte lockdown moest het onderwijs op de basisschool plotseling op geheel andere wijze, namelijk online, op afstand, worden gegeven. Dit artikel beschrijft de gevolgen hiervan voor het reken-wiskundeonderwijs aan de hand van een vragenlijstonderzoek onder basisschoolleerkrachten.

He...

Ontwikkeling en onderzoek

Samen ontwerpen van de Grote Rekendag

Dit artikel beschrijft wat het ontwerpproces van de Grote Rekendag 2022 typeert. Ontwerpoverwegingen zijn zichtbaar gemaakt en er is nagegaan hoe deze afhangen van de samenwerking en achtergronden van de verschillende onderwijsprofessionals die samenwerken in het ontwerpen van de Grote Rekendag.

Uit de huidige stud...

Redactioneel

40 jaar wiskundeplezier

Veertig jaar geleden – ik was nog een sprieterige tiener met paardenstaart – zat ik in de brugklas van het Goese Lyceum en kreeg ik voor het eerst wiskunde. Wat een genoegen was dat!

 

Weten

Veertig jaar NVORWO

Een blik op het verleden, heden en de toekomst

Een mijlpaal van veertig jaar NVORWO (Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-Wiskunde Onderwijs) vraagt om een bijzondere aftrap van dit jubileumnummer.

Negen leden vertellen vanuit hun vakgebied over de betekenis van de NVORWO. Wat is er bereikt? Waar wordt op dit moment aan gewerkt? En wat zijn de ...