Welkom

‘Gisteren hadden we een studiedag en toen moesten we voor het middagprogramma een hoofddeksel op.’ De kinderen van groep 4 zitten geboeid te luisteren. Ik vertel verder dat ik op zoek ging naar een hoed. Ik vond er verschillende. In die hoeden zat een labeltje met een getal erop. Die met een 6 erop zakte over mijn o...

Rekenen mét het hoofd betekent onder andere dat je oog hebt voor de context waarbinnen je rekent. De auteurs maken in dit artikel duidelijk dat contexten helpen om onderliggende wiskundige concepten beter te begrijpen. Maar dan moet je in de reken-wiskundeles je leerlingen wel de ruimte geven om zelf na te denken.

Rekenen met het hoofd is niet iets van vandaag of gisteren. Zo heb ik er een boek over uit 1964: ‘Gefundeerd hoofdrekenen’ voor de kweekschool, de toenmalige opleiding tot leerkracht. Hierin werd hoofdrekenen gedefinieerd als ‘het zien en hanteren van relaties tussen de getallen’. Het boek staat vol met verschillend...

Om het streefniveau 1S te kunnen behalen moeten leerlingen flexibel zijn in hun rekenaanpak. Maar wat betekent dat? En wat vraagt dit van de leerkrachten op de basisschool? Het zijn vragen waar we je graag over aan het denken willen zetten.

Na een heerlijke zomer staan we aan de start van een nieuw schooljaar. Een jaar waarin we elkaar hopelijk weer meer ontmoeten en het goede gesprek voeren.

Dat mag starten met een nieuwe Volgens Bartjens vol inspiratie en uitdagende vragen om in de komende tijd mee aan de slag te gaan. Een editie die je uitdaagt je ...

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. In deze editie is het een vrolijke hoofdrekenpartij, maar dan letterlijk met en over het hoofd!

Bekijk hier de pdf van de Draad van Ariadne september 2021.

Op 2 juni 2021 werd Kees Hoogland officieel geïnstalleerd als lector binnen het lectoraat Wiskundig en Analytisch Vermogen van Professionals van Hogeschool Utrecht. Hoog tijd voor een interview met deze kersverse lector.

Met wiskundig denken en redeneren kun je niet vroeg genoeg beginnen. In dit artikel laten de auteurs zien dat kinderen al op jonge leeftijd uitgedaagd kunnen worden om na te denken over wiskundige concepten. Door samen te zoeken naar het gemeenschappelijke in verschillende telsituaties kunnen kinderen aangezet worde...

Twee schelpen en twee lellen

Elk tweetal vormt een oor.

Dat is samen één gehoor

En er zijn nog meer stellen.

Zo hebben we twee ogen

Die samen heel veel zien

Met alle lol van dien

En één gezichtsvermogen

En dan is er de hersenpan

Met lobben, kwabben, cellen,

Meer dan een mens kan tellen,

Of zich maar...

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een bijdrage van Carolien Duijzer en een van Adri Treffers. Duijzer schrijft over haar promotieonderz...

In dit artikel worden de leergang procenten in de nieuwste versie van de methode de ‘Wereld in Getallen’ en die in de methode ‘Getal & Ruimte Junior’ vergeleken.

Carolien Duijzer onderzocht in haar promotieonderzoek hoe het redeneren van leerlingen in groep 7 over afstand-tijdgrafieken kan worden bevorderd in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool.

Het symposium van de werkgroep ‘Geschiedenis’ van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren heeft dit jaar een bijzondere bijdrage van Margriet van der Heijden, wetenschapsjournalist van NRC Handelsblad, over haar prachtige dubbelbiografie ‘Denken is verrukkelijk’ van Tatiana Afanassjewa en Paul Ehrenfest.

Er s...

Het begeleiden van scholen bij het verzorgen van goed rekenonderwijs is veelzijdig. De verscheidenheid en daarmee eigenheid van scholen maakt dat geen traject hetzelfde is en kan zijn. Jenneken van der Mark neemt ons mee in haar werk. Ze laat zien dat het is altijd een uitdaging is om samen met een school te onderzo...

Huisdichter Jaap van Lakerveld schreef twee gedichten naar aanleiding van het thema Volgens het boekje? van deze Volgens Bartjens.

Optellen en aftrekken vind ik twee handen op één buik. Als je een optelling weet, bijvoorbeeld 4 + 3 = 7, kun je de bijbehorende aftrekking ervan afleiden: 7 – 3 = 4. In vakjargon noemen we aftrekken de inverse bewerking van optellen. Eenvoudiger gezegd: aftrekken is het omgekeerde van optellen.  De min drie uit de ...

Ronald Keijzer en Milou van Vliet laten in dit artikel zien wat er kan gebeuren als je een keer niet volgens het boekje werkt. Ze beschrijven hoe je met cijferkaartjes en open vragen kinderen kunt uitdagen om te redeneren over getallen en hun onderlinge relaties. 

Op 24 maart vond de Grote Rekendag 2021 plaats met het thema ‘Op rekenreis’. Basisschoolkinderen hebben gewerkt aan rekenkundige activiteiten die plaatsvinden in hun eigen belevingswereld. De gehele dag stond in het teken van onderzoekend leren gekoppeld aan de realiteit. In dit artikel worden de ervaringen van leer...

Waarom zou je iedere dag rekenen uit een boekje als er buiten zoveel moois te beleven valt? Wiskunde is immers overal. Bijvoorbeeld in een kerk of een ander groot en oud gebouw. In dit artikel laten de auteurs zien dat een bezoekje aan zo’n gebouw de moeite waard is. De meetkunde ligt er voor het oprapen. 

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. 

De Draad van Ariadne speelt zich deze keer buiten af.  

Bekijk hier de pdf van de Draad van Ariadne.

Om rekenwiskundige informatie die je in het dagelijks leven tegenkomt naar waarde te kunnen schatten, is het handig om een set referentiegegevens paraat te hebben. In een online werkgroep op de Panama-conferentie 2021 gingen deelnemers, en van sommigen ook hun kinderen, op zoek naar hun eigen persoonlijke referentie...

'Eeeh, hoe was het ook alweer: vermenigvuldigen met een breuk is delen… Nee, eeeh delen door een breuk is vermenigvuldigen…’

Ook als het op rekenen aankomt is het meestal niet handig om een rekenregel domweg ‘volgens het boekje’ toe te passen. Een typisch voorbeeld hiervan is: delen door een breuk is vermenigvuldig...

In de handleiding lees ik dat er een begin gemaakt gaat worden met de tafel van vijf. De tafel van 1, 2 en 10 zijn al aan de beurt geweest. In groep 4 besluit ik om te beginnen met ‘warm te draaien’. ‘Pak allemaal je wisbordje maar’, zeg ik. Dat vindt iedereen altijd leuk dus dat is zo gepiept. ‘Eerst gaan we de tie...

Leerlingen doorzoeken het lokaal nauwkeurig. Kasten worden uitgepakt en opbergboxen verschoven. Soms roept een kind: ‘Is dit nu een driehoek of toch een piramide?’ of ‘Heeft al iemand een kubus gevonden?’ ‘Hoe praat een rechthoek eigenlijk?’ en ‘Wat voor karakter heeft een cirkel? Is die lief of juist een stiekemerd...

Soms moet je als leerkracht wel eens ‘buiten het digitale boekje gaan’. Want ‘hoe rijker de elektronische leeromgeving is, hoe beter de leerkracht moet zijn die hem gebruikt’ (Kool, 2018). Schakel als leerkracht je gezonde reken-wiskundeverstand, óók bij het gebruik van digitale reken-wiskundemethoden, niet uit! 

 ...

Bekomend van een prachtige studiedag en jaarvergadering schrijf ik deze column.

Op de dag van de studiedag werd Nederland gewekt met een persbericht over het Peil.Rekenen-wiskunde onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs. Hiervan hadden wij enkele uren daarna de primeur op onze studiedag. Een heldere uitleg van...

De titel van de 39e Panama-conferentie, Reken-wiskundeonderwijs in 3D, verwijst naar diepgang in het overdenken van het reken-wiskundeonderwijs. Dit verslag analyseert hoe deze diepgang in de overdenking naar voren kwam in verschillende bijdragen aan de conferentie. We stellen vast dat de verschillende dimensies in ...

Marc van Zanten onderzocht in zijn promotieonderzoek de bijdrage die Nederlandse reken-wiskundemethodes leveren aan de opportunity-to-learn die basisschoolleerlingen wordt geboden. Hiertoe werden achttien huidige en vroegere methodes geanalyseerd op drie aspecten: de aangeboden leerinhoud, de gestelde prestatieverwa...

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een bijdrage van Marc van Zanten, naar aanleiding van zijn promotieonderzoek, en het verslag van de 3...

De rekenvaardigheden van groep 6 leerlingen zijn in 2019 toegenomen. Dit blijkt uit het internationale trendonderzoek TIMSS. Nederland hoort voor rekenen weer tot de subtop. Jongens zijn echter nog steeds betere rekenaars dan meisjes. Leerlingen die thuis soms of geen Nederlands spreken, rekenen beduidend minder goe...

Wat een hoopgevende en positieve titel staat er boven het artikel van Martina Meelissen en Lin Weijn in dit nummer van Volgens Bartjens! Uit het TIMSS-rapport van 2019, waarover zij een boekje opendoen in hun artikel, blijkt dat de rekenvaardigheid van groep-6-leerlingen in Nederland weer is toegenomen en terug is o...