Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Weten

Veel leerlingen leren niet zo goed rekenen als ze zouden kunnen

De vaardigheid op het gebied van rekenen-wiskunde is licht toegenomen. Tegelijkertijd zijn de prestaties aan het einde van het basisonderwijs voor het streefniveau 1S nog ver verwijderd van de ambitie die de commissie-Meijerink in 2010 formuleerde bij het opstellen van de referentieniveaus. Ook in het speciaal basis...

Praktijkonderzoek

Werken met Gynzy en Met Sprongen Vooruit

Rekencoördinator aan het woord

In schooljaar 2019/2020 hebben wij de overstap gemaakt van Snappet naar Gynzy. Daarnaast zijn wij ook gestart met de methodiek Met Sprongen Vooruit. Deze implementatie was best een zoektocht. 

 

Weten

De RWRW

Een nuttig cadeautje van Inspectie en SLO

Deze zomer viel hij bij elke school voor (speciaal) basisonderwijs op de mat: de RWRW, oftewel de reflectiewijzer rekenen-wiskunde (Inspectie van het Onderwijs, 2021a). In dit artikel vertellen de auteurs van de RWRW over het hoe en waarom ervan en hoe schoolteams hem kunnen gebruiken om hun reken-wiskundeonderwijs ...

Doen

Pimp je lesdoel

In elke reken-wiskundeles iets te leren

Hoe kun je er voor zorgen dat ook een sterke rekenaar voldoende aan zijn trekken komt? De auteurs van dit artikel laten zien hoe je via de ‘Lesdoelplusser’ een eerste stap kunt zetten naar een reken-wiskundeles die voor iedereen uitdagend is.

 

De didactische dictator

Volgens het boekje

Niveauverschillen zijn iets om je bij neer te leggen – dat leek wel de onuitgesproken gedachte achter de in 1952 uitgebrachte rekenmethode Naar aanleg en tempo. De auteurs verzetten zich tegen het vroegere idee dat kinderen hun denken het beste zouden ontwikkelen door rekenen. De gevolgen daarvan? ‘Overdadig’ veel r...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne november 2021

Wiskunde voor kinderen van 4 t/m 12 jaar

Weten

Vermenigvuldigen met inzicht

Op eigen niveau rekenen met grote getallen

Is het nodig dat leerlingen vaste procedures leren voor bijvoorbeeld vermenigvuldigsommen als 65 x 38? Frans van Galen en Koeno Gravemeijer denken van niet. Efficiënt en vlot kunnen berekenen van een uitkomst is tegenwoordig minder belangrijk geworden, want we hebben allerlei apparaten die dat voor ons doen. Door ru...

Columns

Warming-up

Groetjes uit groep 6

Het schooljaar is begonnen. Dat betekent ook weer rekenles. Dit keer in groep 6.

We beginnen met warmdraaien. Dat wil zeggen dat elk groepje met dobbelstenen gaat ‘spelen’.

 

 

Praktijkonderzoek

Rekenonderwijs op het mbo

Rekencoördinator aan het woord

Hoe bereid je mbo-studenten goed voor op hun rekenexamen1? Deze vraag staat vaak centraal in discussies over goed rekenonderwijs op het mbo. En eigenlijk is dit jammer, want enerzijds ligt de focus daardoor volledig op het rekenexamen terwijl wij onze studenten niet alleen moeten voorbereiden op hun rekenexamen maar...

Weten

Hoe beweging de rekenontwikkeling kan ondersteunen

Hoe kom je als leerkracht tegemoet aan de beweegdrang van jonge leerlingen? Kunnen beweegactiviteiten jouw onderwijs ondersteunen? In dit artikel wordt antwoord gegeven op de vraag hoe je als leerkracht de beweegbehoefte van jonge leerlingen positief kan verbinden aan het rekenonderwijs.

 

Spel en rekenles

Giga groot speelgeluk

Verslag van de rekenspellenwedstrijd 2020-2021

Het was dit jaar een Rekenspellenwedstrijd vol hindernissen: de scholen gingen dicht vanwege de corona-pandemie, de leerlingen kregen een tijd lang online les en de jury kon niet bij elkaar komen om de spellen te beoordelen. Niet de beste omstandigheden voor een Rekenspellenwedstrijd, zou je denken. Toch waren er ve...

Praktijkonderzoek

Een passend perspectief voor elke leerling

Volgens... de onderwijsadviseur

Jiska van Hall is onderwijsadviseur, rekenspecialist en orthopedagoog. Ze is nauw betrokken bij de implementatie van Passende Perspectieven voor rekenen. Wat zijn haar ervaringen met dit gedachtegoed? We vroegen het haar tijdens een interview.

 

Columns

Kiezen voor verbinding

Van de voorzitter

Fijn dat we in dit nummer onder andere kunnen lezen over de bevindingen uit het onderzoek Peil.Rekenen-Wiskunde. We hebben tijdens onze studiedag met veel plezier de aftrap mogen geven van de uitkomsten van dit onderzoek. Het waren vooral de media die er een overwegend negatief verhaal van maakten. Terwijl wij eigen...

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek november 2021

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen (alleen online) twee verdiepende artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Lees dit keer over de relatie tussen het zelfvertrouwen dat leerlingen in hun rekenwerk hebben en de rekenvaardigheid, waarbij Annemiek Punter, Maartje van de ...

Columns

Rekenen op alle niveaus

Bewijs uit het ongerijmde

Ik ben een rekenvirtuoos

Bereken vrijwel moeiteloos

De inhoud van een lege doos                                

De kans op schieten in de roos

De ouderdom van muurfresco’s                                         

Het aantal veertjes in plumeaus

De rente over banksaldo’s

De omtrek van een bolleboos

Of overlij...

Spel en rekenles

Geen zin om te rekenen

Uit de rugzak van meester Bartjens

Bradley heeft deze week geen zin om te rekenen. Niet eens één sommetje. En aangezien hij al zoveel strijd heeft meegemaakt in zijn slechts tienjarige bestaan, ga ik dat met hem niet aan.
Maar ik geloof wel in motivatie en in kwaliteit.
In zo'n geval biedt het omdenken van de situatie uitkomst.
‘Kan ik even bij je aa...

Ontwikkeling en onderzoek

Ontwikkeling studielast rekenen-wiskunde 2009 - 2021

Dit artikel beschrijft de ontwikkeling van de studielast en contacttijd voor het vak rekenen-wiskunde in de lerarenopleiding basisonderwijs in de periode 2009-2021. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van data die in de periode 2009- 2019 zijn verzameld. Gegevens uit 2021 zijn daaraan toegevoegd. De gevonden ontwi...

Ontwikkeling en onderzoek

Reken op jezelf! De complexe relatie tussen zelfvertrouwen in rekenen en rekenprestaties

Volgens verschillende onderzoeken gaat een hoog zelfvertrouwen in rekenen samen met hoge rekenprestaties. In dit artikel wordt onderzocht in hoeverre in het Nederlandse basisonderwijs rekenprestaties en andere leerling- en schoolkenmerken samenhangen met zelfvertrouwen in rekenen. We kijken specifiek naar verschille...

Redactioneel

Rekenen met het hoofd

Wat leerlingen op de basisschool moeten leren, is meer dan alleen vlot rekenen met getallen. Ze moeten ook leren omgaan met getalsmatige informatie in verschillende situaties, bijvoorbeeld tijdens het doen van boodschappen, het reizen met het openbaar vervoer of het lezen van nieuwsberichten. Onze leerlingen moeten ...

Praktijkonderzoek

Kinderen houden van wiskundig nadenken

Als leerkracht heb ik ervaren dat kinderen houden van zelf nadenken en dat ze niet afhankelijk hoeven te zijn van een leerkracht die rekenstrategieën voordoet. Kinderen smullen van wiskundige, puzzelachtige problemen en laten zich graag verwonderen in de wereld van getallen, bewerkingen en ruimtelijk redeneren. Ze t...

Columns

Hoofdrekenen

‘Gisteren hadden we een studiedag en toen moesten we voor het middagprogramma een hoofddeksel op.’ De kinderen van groep 4 zitten geboeid te luisteren. Ik vertel verder dat ik op zoek ging naar een hoed. Ik vond er verschillende. In die hoeden zat een labeltje met een getal erop. Die met een 6 erop zakte over mijn o...

Weten

Ruimte voor nadenken

Rekenen mét het hoofd betekent onder andere dat je oog hebt voor de context waarbinnen je rekent. De auteurs maken in dit artikel duidelijk dat contexten helpen om onderliggende wiskundige concepten beter te begrijpen. Maar dan moet je in de reken-wiskundeles je leerlingen wel de ruimte geven om zelf na te denken.

...

Gefundeerd hoofdrekenen

Volgens het boekje

Rekenen met het hoofd is niet iets van vandaag of gisteren. Zo heb ik er een boek over uit 1964: ‘Gefundeerd hoofdrekenen’ voor de kweekschool, de toenmalige opleiding tot leerkracht. Hierin werd hoofdrekenen gedefinieerd als ‘het zien en hanteren van relaties tussen de getallen’. Het boek staat vol met verschillend...

Praktijkonderzoek

Rekenen op streefniveau 1S

Om het streefniveau 1S te kunnen behalen moeten leerlingen flexibel zijn in hun rekenaanpak. Maar wat betekent dat? En wat vraagt dit van de leerkrachten op de basisschool? Het zijn vragen waar we je graag over aan het denken willen zetten.

 

Columns

Interactie met jou!

Van de voorzitter

Na een heerlijke zomer staan we aan de start van een nieuw schooljaar. Een jaar waarin we elkaar hopelijk weer meer ontmoeten en het goede gesprek voeren.

Dat mag starten met een nieuwe Volgens Bartjens vol inspiratie en uitdagende vragen om in de komende tijd mee aan de slag te gaan. Een editie die je uitdaagt je ...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne september 2021

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. In deze editie is het een vrolijke hoofdrekenpartij, maar dan letterlijk met en over het hoofd!

Bekijk hier de pdf van de Draad van Ariadne september 2021.

 

Weten

Rekenangst is geen leerlingkenmerk

Interview met Kees Hoogland

Op 2 juni 2021 werd Kees Hoogland officieel geïnstalleerd als lector binnen het lectoraat Wiskundig en Analytisch Vermogen van Professionals van Hogeschool Utrecht. Hoog tijd voor een interview met deze kersverse lector.

 

Weten

Rekenen-wiskunde is en blijft een uitdagend gesprek

Samen met kinderen generaliseren en voorspellen

Met wiskundig denken en redeneren kun je niet vroeg genoeg beginnen. In dit artikel laten de auteurs zien dat kinderen al op jonge leeftijd uitgedaagd kunnen worden om na te denken over wiskundige concepten. Door samen te zoeken naar het gemeenschappelijke in verschillende telsituaties kunnen kinderen aangezet worde...

Weten

Handig en schattend rekenen in EDI-perspectief

Handig en schattend rekenen behoren tot de kerndoelen van het rekenen op de basisschool. Men mag dus verwachten dat in de actuele  rekenmethodes de nodige zorg aan deze centrale basisvaardigheden wordt besteed. Of en op welke wijze dit in de methode ‘Getal en Ruimte junior’ gebeurt die volgens het concept van explic...

Columns

Rekenen met het hoofd

Bewijs uit het gerijmde

Twee schelpen en twee lellen

Elk tweetal vormt een oor.

Dat is samen één gehoor

En er zijn nog meer stellen.

 

Zo hebben we twee ogen

Die samen heel veel zien

Met alle lol van dien

En één gezichtsvermogen

 

En dan is er de hersenpan

Met lobben, kwabben, cellen,

Meer dan een mens kan tellen,

Of zich maar...

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek september 2021

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een bijdrage van Carolien Duijzer en een van Adri Treffers. Duijzer schrijft over haar promotieonderz...

Weten

Onderwijskunde en vakdidactiek, versterking of spanningsveld?

Echte eigen producties van kinderen kunnen het inzichtelijk leren rekenen sterk bevorderen. Maar past dat wel binnen de mogelijkheden van de directe instructiemodellen die op veel scholen worden toegepast? In dit artikel gaat Willem Vermeulen in op deze vraag. 

 

Ontwikkeling en onderzoek

Directe instructie in ‘Getal & Ruimte Junior’

Met de leergang van procenten als voorbeeld

In dit artikel worden de leergang procenten in de nieuwste versie van de methode de ‘Wereld in Getallen’ en die in de methode ‘Getal & Ruimte Junior’ vergeleken.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Van beweging naar begrip: redeneren over grafieken in het reken-wiskundeonderwijs

Carolien Duijzer onderzocht in haar promotieonderzoek hoe het redeneren van leerlingen in groep 7 over afstand-tijdgrafieken kan worden bevorderd in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool.

 

Coryfeeën met ideeën

Online symposium NVvW 2 oktober 2021

Het symposium van de werkgroep ‘Geschiedenis’ van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren heeft dit jaar een bijzondere bijdrage van Margriet van der Heijden, wetenschapsjournalist van NRC Handelsblad, over haar prachtige dubbelbiografie ‘Denken is verrukkelijk’ van Tatiana Afanassjewa en Paul Ehrenfest.

Er s...

Redactioneel

Volgens het boekje?

We hebben in Nederland prachtige methoden voor de dagelijkse rekenen-wiskundeles. Ze staan boordevol met gevarieerde opgaven, geordend in een doordachte opbouw en voorzien van allerlei nuttige aanwijzingen voor de leerkracht. De methoden zijn van grote waarde bij het volgen en bewaken van het niveau van ons reken-wi...