Redactioneel

Georganiseerde nieuwsgierigheid

Cathe Notten

Cathe Notten is zelfstandig onderwijsadviseur en oud-hoofdredacteur van Volgens Bartjens.

 

De hoofdredacteur van Volgens Bartjens bespreekt de artikelen in dit nummer.

 

 

Elke keer als ik leerkrachten, die ik hoog heb zitten, hoor zeggen dat de citotoets rekenen-wiskunde meer een toets in begrijpend lezen is dan het toetsen van de rekenvaardigheid, schrik ik. Als je die mening bent toegedaan vat je het doel van rekenonderwijs op als het maken van sommen, maar het is veel meer dan dat. Je komt buitenschool namelijk nooit een som tegen, maar je komt wel vaak in situaties terecht waarin je rekenkennis en rekenvaardigheden nodig hebt. Om dan te weten

wat je uit moet rekenen (in die bepaalde situatie), welke rekenkennis daarop van toepassing is, dat is wat je zou moeten leren op school. En dat benadert vrij nauwkeurig wat een toets zoals de Cito toetst. Dat is het deel waar geen rekenmachine voor is, zoals we wel voor het uitrekenen van sommen hebben. Als kinderen niet hebben geleerd om gegevens zelf om te zetten in bewerkingen sturen we ze ongecijferd de wijde wereld in, want er gaat geen leerkracht mee om elke keer ‘de som er even uit te halen’. Gecijferdheid bereik je niet met (digitale) programma’s die je sommen laten maken, maar met leerkrachten die ervan uit gaan dat gecijferdheid voor alle leerlingen het doel moet zijn en die de wereld van hun leerlingen als uitgangspunt gebruiken om een wiskundige attitude te ontwikkelen.

 

Leerkrachten hebben, zoals Maria Montessori het noemde, de opdracht om hun leerlingen te ‘leren het zelf te doen’. Het helpt dat jonge kinderen met een ‘normaal’ ontwikkelingspatroon van nature nieuwsgierig zijn of in ieder geval gemakkelijk te interesseren voor van alles. Ze willen dingen weten, ze willen van alles kunnen en ze willen greep op de dingen krijgen. Zo willen ze bijvoorbeeld weten wie er ‘achter’ de spiegel is, waar hun schaduw naar toe gaat als de zon weg is of hoe grote mensen weten hoe je uit al die ‘tekentjes’ in een boek een verhaal kunt maken. Dat betekent dat je van onderwijs een groot avontuur kunt maken, zeker ook van het vak rekenen-wiskunde. Laten we de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen als uitgangspunt nemen en deze verder ontwikkelen.

 

De auteurs die aan het woord komen in dit laatste nummer onder mijn redactie, hebben met elkaar gemeen dat ze die nieuwsgierigheid een warm hart toedragen. Ze zijn met zorg bij elkaar gekozen en hebben allemaal met regelmaat mooie, interessante en nieuwsgierig-makende bijdragen geleverd aan Volgens Bartjens. Een van die auteurs is Annette Markusse. Als docent rekenen-wiskunde aan
de pabo probeert zij haar studenten regelmatig in verwarring te brengen met als doel na te leren denken en te discussiëren. Onderwijs als georganiseerde nieuwsgierigheid en niet als vragen naar de bekende weg. Zij is de nieuwe hoofdredacteur van Volgens Bartjens en met veel vertrouwen draag ik de verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit prachtblad aan haar over. De eindredactie komt in handen van Iris Verbruggen, die in de afgelopen jaren verschillende verhelderende artikelen voor dit blad heeft geschreven. Haar accuratesse kan dit blad alleen maar beter maken.

 

Mijn dank gaat uit naar alle auteurs van artikelen en vaste bijdragen die in de afgelopen 12 jaar mijn werk elke keer tot een puzzel, een uitdaging en een feest hebben gemaakt.

 

Cathe Notten
Hoofdredacteur Volgens Bartjens

 

Deel dit artikel