Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenDe redactie
Neem contact op met de redactie van Volgens Bartjens_w400_h260_bg.png)
Wiskunde op straat - Twee seconden wachten
Harrie Sormani
Kun je uitrekenen hoe hard je moet rijden om niet te hard te rijden?
_w400_h260_bg.png)
Wiskunde op straat. Oppassen met optellen in het hooggebergte - Harrie Sormani
Harrie Sormani
Hoe kansberekenen je kan helpen om weer veilig thuis te komen....

Veelbelovende rekenaars herkennen en uitdagen
Emilie Prast
Ook in jouw klas zitten hoogstwaarschijnlijk leerlingen die meer uitdaging aankunnen in de rekenles. Op de nieuwe themapagina Veelbelovende rekenaars in groep 3-8 van NRO Onderwijskennis lees je alles over het herkennen én uitdagen van deze leerlingen.

750 jaar
De wiskundebril
Ronald Keijzer
Dit zeilschip ligt aan de wal. De bemanning is druk bezig. Wat valt je op als je naar deze foto kijkt?

Groetjes terug
Marjolein Kool en Cathe Notten | Illustratie: Helen van Vliet
We nemen afscheid van Lia van Diem. Ruim 25 jaar lang schreef zij de column ‘Groetjes’, waarin ze met warmte en humor verslag deed van haar belevenissen in de klas. Nu zij met pensioen gaat, sturen wij - met veel waardering - veel groetjes terug. Dank je wel, Lia.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Reflecteren en evalueren: alleen achteraf, of ook aan de voorkant?!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Wat zeggen de toetsgegevens jou over je leerlingen? Bevestigen ze wat je al wist, of ben je toch verrast — positief of negatief? En hoe zat dat met jouw verwachtingen vooraf? Wat had je gedacht, waarom, en hoe heb je geprobeerd om elke leerling verder te helpen?
_w400_h260_bgtop.jpg)
In memoriam - Kees Hoogland
Het bestuur van de NVORWO
Verdrietig, maar ook dankbaar voor wie hij was, staan wij stil bij het overlijden van Kees Hoogland op 14 juni jongstleden. Van 2017 tot 2020 was Kees actief als gewaardeerd bestuurslid en penningmeester van de NVORWO.

Bespiegeling
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Ze wilde zich goed voorbereiden
Ze had geschetst, ze had gepriegeld
En hem vervolgens voorgespiegeld
Hoe ze zouden kunnen rijden

De weg kwijt
Groetjes uit groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Vandaag gaan we verder waar we gisteren zijn gestopt. Gisteren mochten de kinderen zelf een doolhof tekenen op het schoolplein. Vanmorgen kregen de kinderen een werkblad met daarop een doolhof en sommen.

Het zal onze tijd wel duren
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
De tijd verstrijkt in strakke regelmaat
Oude uurwerken geven dat aan
Door de posities waarin hun wijzers staan
Dagelijks van tik tot tak, van vroeg tot laat

Joris, de kok en de klok
Frans van Galen, Marieke Bos en Naomi Bouman
Kun je ook op een klok met één wijzer zien hoe laat het is?
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan, de presentatie, werkblad groep 3 en werkblad groep 4/5. Bij dit artikel staan video-opnamen van de les.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Een mooi nieuw jaar!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een nieuw kalenderjaar ligt voor ons. Misschien wel een jaar vol goede voornemens en plannen om aan de slag te zijn met goed reken-wiskundeonderwijs. Na een welverdiende kerstvakantie en hopelijk fijne feestdagen, wensen wij als bestuur van de NVORWO iedereen een inspirerend, betekenisvol reken- en wiskundejaar toe....

Het jonge kind
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Hoe oud mag een kind zijn om te behoren
Tot de jongste groep, die van het jonge kind
Maakt het uit hoe oud het kind zichzelf vindt
Of het toegelaten wordt, of afgewezen
_w400_h260_bgtop.jpg)
Rekenen-wiskunde in groep 1 en 2
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Het fascinerende aan rekenen-wiskundeonderwijs bij kleuters is dat je gedurende de hele dag geplande en spontane momenten kunt benutten om kinderen uit te dagen, na te denken over reken-wiskunde. Daarbij vervagen vaak de grenzen tussen vakgebieden en vloeien verschillende ontwikkelingsgebieden moeiteloos in elkaar o...

Rekenvaardigheid stabiel, maar nog onder streefniveau
Peilingsonderzoek laat geen verschil zien in toetsprestaties tussen 2019 en 2023
Annemiek Punter
Het peilingsonderzoek Peil.Rekenen-Wiskunde 2022-2023 beschrijft de rekenvaardigheid van leerlingen in het laatste jaar van het basisonderwijs (bo) en speciaal basisonderwijs (sbo) en laat zien dat deze leerlingen op vergelijkbaar niveau presteren als leerlingen die in 2019 het bo en sbo verlieten. De rekenniveaus z...

Een half uur
Groetjes van groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Vanmorgen zag Lex op het bord de planning voor vandaag. Hij werd al helemaal blij toen hij rekenen erbij zag staan. ‘Gaan we met halve uren doen?’ vroeg hij blij. Toen ik ja knikte kwam er een grote lach op zijn gezicht. ‘Hoe lang duurt dat nog?’ was zijn volgende vraag. ‘Dat duurt nog wel 3 halve uren.’ zei ik.
...

Rekencoördinator
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Reken maar dat rekenen
Belangrijk is in het leven
Dus aandacht daaraan geven
Kan echt heel veel betekenen

Delen met rest
Frans van Galen en Manon Steur
_w400_h260_bgtop.jpg)
Het belang van noteren en verwoorden
Jenneken van der Mark
Op het moment van schrijven van deze column zijn we nog aan het nagenieten van een inhoudelijk zeer geslaagde Panamaconferentie. Dat geeft energie in een periode waarin ook veel onrust heerst.
Denkend aan Marsman
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Een tweekwarts of een vierkwarts maat
Een, twee, drie vier; een twee drie vier
Zo loop ik fijn langs een rivier
Die door oneindig laagland gaat

Een getal in mijn hoofd
Spelen met cijfercombinaties
Vincent Jonker en Arwen Sonnemans
De Grote Rekendag heeft elke editie een ander thema. In dit artikel lichten we een activiteit toe uit het thema De Getallenfabriek (2020). Het raadspelletje 'Getal in mijn hoofd' werd ontworpen voor groep 3 en 4, maar het spel is ook geschikt voor leerlingen in hogere groepen.

De breukenstroken van de bakker
Frans van Galen en Nickey Mertens
Een bakker wil meetstroken maken voor het snijden van een banketstaaf in eerlijke, gelijke stukken. Dat roept de vraag op naar de relaties tussen breuken.
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.
Bij dit artikel staan video-opnamen van de les.

Panamaconferentie 30 en 31 mei 2024
Jeffrey van Welsen
De 42e Panamaconferentie over reken-wiskundeonderwijs vindt plaats op donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2024. Houd de website in de gaten voor nieuwe updates over het programma, informatie over het indienen van een voorstel voor een programmabijdrage en natuurlijk om je aan te melden: panamaconferentie.sites.uu.nl.
...

Uit de rugzak van meester Bartjens
Vincent Jonker en Susanne der Kinderen
Deze keer twee aankondigingen uit de rugzak.

Versterking van het didactisch repertoire door formatief handelen
Rekencoördinator aan het woord
Jeroen Pieters
Veel leerkrachten zijn door de verhoogde aandacht voor het belang van een goede les, prima in staat een krachtige instructie te geven binnen hun rekenles. Het uitleggen van hun didactische keuzes vinden leerkrachten echter nog erg lastig. Waarom kies ik ervoor om dit lesdoel uitvoeriger of juist minder uitvoerig in ...

Een stevige basis door aandacht voor automatiseren
Rekencoördinator aan het woord
Janneke Hack - Van Dijke
Als rekenspecialist voer ik onderzoek uit om te weten te komen waar de leerling op vastloopt en/of wat een leerling nodig heeft om verder te komen in zijn rekenontwikkeling. Ik geef de leerkracht en de intern begeleider gerichte handelingsadviezen. De nieuwe inzichten en vooral de praktische tips aan de leerkracht d...

Bekwaam aan de start
Jarise Kaskens en Janneke te Marvelde
Hoe kunnen aankomende leraren beter toegerust worden voor het verzorgen van reken-wiskundeonderwijs? Dat is de vraag die centraal stond in recent uitgevoerd onderzoek. In dit artikel doen we hiervan verslag.

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, november 2023
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om het artikel van Koeno Gravemeijer en Frans van Galen over het Peil-onderzoek (zie o...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Kijken naar rekensterke kinderen
Paula Brusse
‘Heb je een vraag? Ga maar verder met iets wat je wel al weet, we bespreken je vraag later.’
De sterke rekenaars worden tijdens de rekenles vaak aan hun lot over gelaten en met pluswerk op de gang gezet (Keijzer, & Hotze, 2020). Paula Brusse onderzocht hoe het anders kan.

Samen op onderzoek
Meten en meetkunde in de onderbouw
Annet Voskuil
In mijn ideale kleutergroep leren kinderen vanuit verwondering en nieuwsgierigheid, waarbij ze allerlei ervaringen en ontdekkingen opdoen én waarbij alle doelen aan bod komen. Dit kan op verschillende manieren en in allerlei vormen, bijvoorbeeld via meten en meetkunde. In dit artikel vertel ik je hier meer over.
...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Een nieuw schooljaar is weer van start
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een schooljaar waarin weer van alles op de agenda komt, ook voor ons als NVORWO.

Volgens Bartjens Ontwikkeling en Onderzoek september 2023
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar.

Reken-wiskundige factchecking voor leerlingen in het primair onderwijs
Een belangrijke vaardigheid voor de toekomst
Stanja Oldengarm en Marc van Zanten
We leven in een snel veranderende informatiemaatschappij. Met ICT en social media hebben we altijd en overal toegang tot nieuws en andere informatie. Iedereen kan zelf informatie plaatsen en verspreiden. De keerzijde hiervan is dat nepnieuws en misleidende informatie een steeds groter probleem wordt. Kritisch denken...

Kijken naar kinderen
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Schooljaar 2023-2024 is opgestart, met wellicht een nieuwe klas voor je. Hoe kijk jij naar je (nieuwe) leerlingen? Ben je nieuwsgierig naar wat die leerlingen na hun zomerpauze allemaal in hun mars hebben?

Een universele taal
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Letters kunnen samen woorden vormen, en woorden kunnen worden gecombineerd tot zinnen. Evenzo kunnen cijfers worden gecombineerd tot getallen, die samen met andere wiskundige symbolen rekenzinnen kunnen vormen als 20 + … = 28 of vergelijkingen als 2x + 5 = 12. Net zoals woorden en zinnen, kunnen ook getallen en reke...

De rekencoördinator; spil voor goed rekenonderwijs
NRCD 2023, een terugblik
Susanne der Kinderen, Jiska van Hall en Ronald Keijzer
Vrijdag 24 maart 2023 is voor de 9e keer de Nationale RekenCoördinatoren Dag (NRCD) georganiseerd. De organisatie wordt vanaf dit jaar vormgegeven vanuit een samenwerking tussen de NVORWO en het Lectoraat Rekenen Wiskunde van Hogeschool IPABO, Amsterdam. Tijdens de NRCD is aan het thema ‘De rekencoördinator; spil vo...