Welkom

Wiskunde wordt vaak gezien als universeel: overal ter wereld gelden dezelfde regels, formules en uitkomsten. Maar wie beter kijkt, ontdekt dat de manier waarop we leren rekenen en hoe we er betekenis aan geven, sterk cultureel bepaald is.

Wolf Brinkman laat kinderen rekenen met culturele objecten, nadenken over goed en fout, en zelf betekenis geven aan wat ze zien. Of het nu gaat om een batikdoek, een krachtbeeld of een zelfgebouwde boot: in zijn lessen is cultuur altijd verbonden met taal, rekenen, reflectie én plezier.  

In alle culturen worden gebruiksvoorwerpen mooi gemaakt met versieringen. Dat biedt een rijke context voor lessen over patronen en symmetrie.

Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan, het werkblad en de powerpoint-presentatie. Bij dit artikel staan video-opnamen van de les.

Een actueel thema in de maatschappelijke discussie over onderwijs is het bieden van gelijke kansen aan alle leerlingen. Maar wat betekent kansengelijkheid voor reken-wiskundeonderwijs? En hoe kunnen we er in de lespraktijk rekening mee houden?

Wordt wiskunde door de mens ontdekt of gecreëerd? Een antwoord op deze oude filosofische vraag heb ik niet, maar ik weet wel dat je bij wiskunde aardig wat creativiteit kwijt kunt.

Vaak wordt gesuggereerd dat EDI en onderzoekend leren onverenigbaar zijn en dat het combineren van deze twee aanpakken helemaal lastig wordt als de school een Daltonschool is. Dit artikel gaat over zo'n situatie. We laten aan de hand van onderwijs rond het concept snelheid zien dat dit toch mogelijk is. 

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's met wiskunde voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. De Draad staat in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.

Steeds meer kinderen in Nederland groeien op met meerdere talen en culturen. Het onderwijs wordt rijker en zinvoller wanneer het daarbij aansluit. Door leerlingen te stimuleren hun thuistalen te gebruiken, wordt het leren versterkt en ontstaan er nieuwe inzichten - voor zowel henzelf als de leerkracht. In dit artike...

Dit zeilschip ligt aan de wal. De bemanning is druk bezig. Wat valt je op als je naar deze foto kijkt?

In deze activiteit ontwerpen de leerlingen een tegel. Tegels komen overal ter wereld voor en zijn in veel culturen rijk versierd. Bekend zijn bijvoorbeeld Portugese tegels, het tegelwerk in paleizen in Spanje of Marokko, en historische Delftsblauwe tegels. 

In de nieuwe kerndoelen voor rekenen-wiskunde en Nederlands is opvallend veel aandacht voor taal, meertaligheid en taalvariatie. Wat betekent dat voor de dagelijkse praktijk in de klas?

Parallellen trekken,  
Buiten je cirkel treden 
Dingen vergelijken,  
Functies integreren 
Stellingen poneren 
Goed uit je ogen kijken 
Scheppingskracht opwekken 
 
Uit een hoek bekijken 
Nieuwe perspectieven 
Stereometrie 
Algebra bedrijven 
Berekeningen schrijven 
Goniometrie 
Tot grote hoogte reiken 

Gedachten delen  
Die de g...

In Nederland werken kinderen met ‘honderdtallen - tientallen – eenheden’. In India gebruiken ze slimme hoofdrekentrucs. In China zie je berekeningen netjes in hokjes. De een schrijft van links naar rechts, de ander van rechts naar links, en in sommige culturen gewoon van boven naar beneden. Een leerling met een Arab...

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Het eerste artikel is een bijdrage van Arthur Bakker, Lonneke Boels, Marian Hickendorff, Vincent Jonker, Hans ...

Ook in jouw klas zitten hoogstwaarschijnlijk leerlingen die meer uitdaging aankunnen in de rekenles. Op de nieuwe themapagina Veelbelovende rekenaars in groep 3-8 van NRO Onderwijskennis lees je alles over het herkennen én uitdagen van deze leerlingen. 

Het succes van het reken-wiskundeonderwijs wordt steeds vaker afgemeten aan de percentages leerlingen die streefniveau 1S behalen: 65% van de leerlingen zou 1S moeten halen. Dit veronderstelt dat 1S een eenduidig en gefundeerd referentieniveau is, dat goed gemeten kan worden middels een drempelwaarde op een schaal v...

In dit artikel geven we een breed overzicht van hoe studenten in een lerarenopleiding hun eigen attitude, kennis en vaardigheden beschrijven na deelname aan een keuzevak over het ondersteunen van meertalige leerlingen bij rekenen-wiskunde. We beschrijven de opzet en inhoud van het keuzevak en relateren deze aan de m...

In deze tijd van social media, grote hoeveelheden data en verspreiding van nepnieuws is het extra belangrijk dat leerlingen leren kritisch te zijn op wat ze horen en lezen. Reflectie is belangrijker dan ooit.

Leerlingen kunnen reflecteren op een doorlopen oplossingsproces, leraren op een gegeven reken-wiskundeles, en onderzoekers Jo Nelissen en Bert van Oers pakten het een kwart eeuw geleden groots aan: zij reflecteerden op de gehele onderwijspraktijk rekenen-wiskunde.

Leerlingen gaan pas echt nadenken over de assen van een grafiek als ze zelf een grafiek moeten tekenen.

Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan. Onderaan dit artikel staan video-opnamen van de les.

In dit artikel beschrijft Julia Vrolijk hoe je leerlingen kunt aanleren zelfregulerend te leren in de reken- en wiskundeles.

Met het primoraat rekenen willen we het reken-wiskundeonderwijs bij scholengroep Zaan Primair een kwaliteitsimpuls geven, door systematische reflectie en gericht samen te werken aan kleinschalig praktijkgericht onderzoek in de school door leraar-onderzoekers.

Waar gaat het om? 

In deze activiteit staat het thema patronen centraal. Een patroon bestaat vaak uit herhalende vormen of kleuren, en kenmerkt zich door regelmaat. Patronen zijn niet alleen visueel aantrekkelijk, maar bieden ook volop gespreksstof en leerzame inzichten. 

Start de les met een klassikaal gesprek: W...

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's met wiskunde voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. De Draad staat in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.

Binnen het primoraat Rekenen bij Zaan Primair kreeg ik de ruimte om mijn huidige onderwijspraktijk in kaart te brengen en onderzoek te doen naar mogelijke verbeteringen, onder begeleiding van Elio Salsano en Michiel Veldhuis. In dit artikel beschrijf ik hoe ik de lesvoorbereiding van collega-leerkrachten heb onderzo...

We nemen afscheid van Lia van Diem. Ruim 25 jaar lang schreef zij de column ‘Groetjes’, waarin ze met warmte en humor verslag deed van haar belevenissen in de klas. Nu zij met pensioen gaat, sturen wij - met veel waardering - veel groetjes terug. Dank je wel, Lia.

Sanne en Thijs volgden de post-hbo-opleiding tot rekencoördinator aan de Marnix Academie in Utrecht. Na de opleiding bezoekt Carla Rietberg hen. Ze vertellen hoe de opleiding hen in hun kracht heeft gezet. Als duo bouwen ze met hun team aan een doorgaande lijn in de rekenontwikkeling van 0 tot 13 jaar. Reflectie doo...

Rekensoftware kan het rekenonderwijs verrijken, maar vraagt om bewuste keuzes en kritische reflectie.

Ze wilde zich goed voorbereiden
Ze had geschetst, ze had gepriegeld
En hem vervolgens voorgespiegeld
Hoe ze zouden kunnen rijden

Wat betekent reflectie in de mbo-rekenles en hoe kan reflecteren bijdragen aan de gecijferdheid van studenten?  

Wat zeggen de toetsgegevens jou over je leerlingen? Bevestigen ze wat je al wist, of ben je toch verrast — positief of negatief? En hoe zat dat met jouw verwachtingen vooraf? Wat had je gedacht, waarom, en hoe heb je geprobeerd om elke leerling verder te helpen? 

Verdrietig, maar ook dankbaar voor wie hij was, staan wij stil bij het overlijden van Kees Hoogland op 14 juni jongstleden. Van 2017 tot 2020 was Kees actief als gewaardeerd bestuurslid en penningmeester van de NVORWO.

Afgaande op de leerresultaten einde basisonderwijs gaat het tamelijk goed met het reken-wiskundeonderwijs in Nederland, ondanks regelmatige berichten in de media waarin het tegendeel wordt beweerd. In een eerdere bijdrage in dit tijdschrift werd deze stelling onderbouwd met een analyse van leerresultaten in de afgel...

Sinds 2009 wordt tweejaarlijks onderzoek gedaan naar de studielast en contacttijd voor rekenen-wiskunde op de lerarenopleiding basisonderwijs. In 2025 blijkt deze studielast historisch laag, ondanks het blijvende belang van basisvaardigheden. Door onderwijsvernieuwingen, zoals flexibel opleiden en vakoverstijgende l...

Als we naar de rekenmethoden kijken, zien we vooral veel aandacht voor klokkijken: het aflezen van analoge en digitale tijden en het omzetten van de ene tijd naar de andere. Nuttig, maar soms ook een beetje saai. Tijd is een veelzijdig onderwerp, waarbij allerlei verbanden gelegd kunnen worden met bijvoorbeeld taal,...