Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie
Grote Rekendag: bouwavonturen
Onderzoekend rekenen is meer dan alleen sommen maken
Vincent Jonker en Monica Wijers
De titel van de 20e Grote Rekendag is 'Bouwavonturen'. Er komen veel rekenactiviteiten kijken bij bouwen: tekenen, inschatten, rubriceren, plannen ... De kinderen combineren denkkracht met handvaardigheid. Een heel avontuur! De kinderen ontdekken hoe het is om architect te zijn, of constructeur, of bouwer.

40 jaar wiskundeplezier
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Veertig jaar geleden – ik was nog een sprieterige tiener met paardenstaart – zat ik in de brugklas van het Goese Lyceum en kreeg ik voor het eerst wiskunde. Wat een genoegen was dat!

Pimp je lesdoel
In elke reken-wiskundeles iets te leren
Suzanne Sjoers en Maud van Keulen
Hoe kun je er voor zorgen dat ook een sterke rekenaar voldoende aan zijn trekken komt? De auteurs van dit artikel laten zien hoe je via de ‘Lesdoelplusser’ een eerste stap kunt zetten naar een reken-wiskundeles die voor iedereen uitdagend is.

Een passend perspectief voor elke leerling
Volgens... de onderwijsadviseur
Jiska van Hall
Jiska van Hall is onderwijsadviseur, rekenspecialist en orthopedagoog. Ze is nauw betrokken bij de implementatie van Passende Perspectieven voor rekenen. Wat zijn haar ervaringen met dit gedachtegoed? We vroegen het haar tijdens een interview.
Onderwijskunde en vakdidactiek, versterking of spanningsveld?
Willem Vermeulen
Echte eigen producties van kinderen kunnen het inzichtelijk leren rekenen sterk bevorderen. Maar past dat wel binnen de mogelijkheden van de directe instructiemodellen die op veel scholen worden toegepast? In dit artikel gaat Willem Vermeulen in op deze vraag.

Gefundeerd hoofdrekenen
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Rekenen met het hoofd is niet iets van vandaag of gisteren. Zo heb ik er een boek over uit 1964: ‘Gefundeerd hoofdrekenen’ voor de kweekschool, de toenmalige opleiding tot leerkracht. Hierin werd hoofdrekenen gedefinieerd als ‘het zien en hanteren van relaties tussen de getallen’. Het boek staat vol met verschillend...

Volgens het boekje
Het mannetje op de getallenlijn
Marc van Zanten
Optellen en aftrekken vind ik twee handen op één buik. Als je een optelling weet, bijvoorbeeld 4 + 3 = 7, kun je de bijbehorende aftrekking ervan afleiden: 7 – 3 = 4. In vakjargon noemen we aftrekken de inverse bewerking van optellen. Eenvoudiger gezegd: aftrekken is het omgekeerde van optellen. De min drie uit de ...

Op Rekenreis met de Grote Rekendag
‘Juf, je zei dat we de hele dag gingen rekenen, maar we hebben bijna geen sommetjes gemaakt!’ - Leerling groep 3-4
Nicolien van Haeften, Bartjan Vollmuller, Cody Wijkhuijzen, Vincent Jonker en Monica Wijers
Op 24 maart vond de Grote Rekendag 2021 plaats met het thema ‘Op rekenreis’. Basisschoolkinderen hebben gewerkt aan rekenkundige activiteiten die plaatsvinden in hun eigen belevingswereld. De gehele dag stond in het teken van onderzoekend leren gekoppeld aan de realiteit. In dit artikel worden de ervaringen van leer...

Volgens… de onderwijsadviseur
Jenneken van der Mark
Het begeleiden van scholen bij het verzorgen van goed rekenonderwijs is veelzijdig. De verscheidenheid en daarmee eigenheid van scholen maakt dat geen traject hetzelfde is en kan zijn. Jenneken van der Mark neemt ons mee in haar werk. Ze laat zien dat het is altijd een uitdaging is om samen met een school te onderzo...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Kletsende kubussen in de klas
Moniek Warmer
Leerlingen doorzoeken het lokaal nauwkeurig. Kasten worden uitgepakt en opbergboxen verschoven. Soms roept een kind: ‘Is dit nu een driehoek of toch een piramide?’ of ‘Heeft al iemand een kubus gevonden?’ ‘Hoe praat een rechthoek eigenlijk?’ en ‘Wat voor karakter heeft een cirkel? Is die lief of juist een stiekemerd...
Tien vriendjes
Groetjes uit groep 5
Lia van Diem
De rekenles in groep 5 gaat over het optellen van ‘grotere’ getallen. Ik weet dat sommigen dat al goed kunnen, maar besluit toch om te starten met een klassikale introductie. Hierin oefenen we de tienvriendjes nog eens. Sommige kennen vooral de term verliefde getallen, maar ik vertel dat ze vandaag door mij tienvrie...
Volgens… de onderwijsadviseur
Wat kunnen onderwijsadviseurs met de resultaten van TIMSS?
Conny Bodin-Baarends
Welke aanwijzingen geeft het rapport voor de inrichting van ons reken-wiskundeonderwijs? We vroegen het aan Conny Bodin. Zij bespreekt een aantal opvallende uitkomsten vanuit haar ervaring als onderwijsadviseur.
Rekencoördinator aan het woord
Angela Landoulsi en Jeannette Fölsche
Twee rekencoördinatoren reageren op enkele uitkomsten van het TIMSS-onderzoek.

TIMSS-resultaten in perspectief
Een analyse van enkele opgaven
Koeno Gravemeijer
Volgens het TIMSS-onderzoek zijn leerlingen in groep 6 de afgelopen jaren beter gaan rekenen in vergelijking met veel andere landen. Maar hoe is dit onderzocht?
Welke opgaven maakten de leerlingen en hoe sluiten die aan op ons curriculum? Op verzoek van Volgens Bartjens ging Koeno Gravemeijer op onderzoek uit.
...

Rekenspellenwedstrijd
Over de rekenspellenwedstrijd 2021
Corinne Harten en Anneke Noteboom
Voor de zevende keer organiseren Volgens Bartjens en de NVORWO samen met de Marnix Academie, 999-Games en Wizz-spel de wedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’.
Ook zin om dit jaar mee te doen? Dat kan!
_w400_h260_bgtop.jpg)
Nederlandse basisschoolleerlingen zijn beter gaan rekenen
Martina Meelissen en Lin Weijn
De rekenvaardigheden van groep 6 leerlingen zijn in 2019 toegenomen. Dit blijkt uit het internationale trendonderzoek TIMSS. Nederland hoort voor rekenen weer tot de subtop. Jongens zijn echter nog steeds betere rekenaars dan meisjes. Leerlingen die thuis soms of geen Nederlands spreken, rekenen beduidend minder goe...

Op reis met Ieke en Pol
Een rekendag vol verhalen
Frans van Galen
‘Op rekenreis’ is de titel van de Grote Rekendag 2021, die plaatsvindt op woensdag 24 maart. Dit keer zijn de activiteiten in elke groep georganiseerd rond een verhaal waarin de hoofdpersonen een avontuurlijke reis maken. De leerlingen reizen mee en lossen de rekenproblemen die onderweg opduiken op. Frans van Galen ...

Videogebruik bij de Grote Rekendag
Welling, J.F., Jonker, V.H., & Broekhuizen, M.L. (2021)
Onderzoek naar het gebruik van instructievideo’s en achtergrondvideo’s in de klas en de manier waarop deze ingezet kunnen worden bij de Grote Rekendag
In dit onderzoek is onderzocht hoe leerkrachten aankijken tegen videogebruik in de klas, waarom video’s van toegevoegde waarde kunnen zijn in de klas, wat...

Goed rekenen
Groetjes van groep 4
Lia van Diem
Juf Lia van Diem gaat met 'haar' groep vier aan de slag met die moeilijke tafel van 2 en tafel van 10.

Groep 3 in zes hoeken
Een aanzet tot een doorlopende lijn rekenen in hoeken
Henk Logtenberg en Martine van Schaik
Met behulp van subsidie van de NVORWO hebben de auteurs van dit artikel lesmateriaal ontwikkeld voor het vormgeven van rekenen-wiskunde in hoeken. Het lesmateriaal biedt leerkrachten van groep 3 ideeën en lessuggesties om rekenen-wiskunde doelgericht spelenderwijs vorm te geven in hoeken. Dit materiaal kan tevens al...
_w400_h260_bgtop.png)
NVORWO: ontwikkelingen
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
In haar column vertelt NVORWO-voorzitter Jenneken van der Mark over de ontwikkelingen van de afgelopen tijd.
_w400_h260_bgtop.jpg)
'Pak me dan, als je kan!'
Winnaar rekenspellenwedstrijd 2020
Corinne Harten en Bronja Versteeg
Stapels dozen met 209 rekenspellen stonden eind februari 2020 klaar voor de vakjury van de 6e landelijke rekenspellenwedstrijd. Er waren dit jaar veel spellen van hoge kwaliteit. Waar voorheen de ganzenbord-achtige spellen met rekensommen de boventoon voerden, was er nu een grote variatie aan verschillende soorten s...
_w400_h260_bg.jpg)
Conceptuele doelen (jrg. 37 nr. 5, 2018)
Geeke Bruin-Muurling & Ronald Keijzer
In een themanummer rond de wiskunde in het rekenwiskundeonderwijs mag een artikel over doelen niet ontbreken. De auteurs gaan in op de vraag welke doelen nu en in de nabije toekomst van belang zijn.
_w400_h260_bg.png)
Groetjes van groep 5 - Flitsend
Lia van DIem
Juf Lia van Diem oefent met haar groep 5 de tafels. Saai? Helemaal niet! De kinderen vinden het nooit genoeg, want ze vragen altijd om nog een keer!
Kleine kinderen worden groot - Waarom de wereld vierkant is
Marije Bakker
'Mama, weet je wat ik niet snap? Als de wereld rond is, waarom loop ik dan recht?’ vraagt Suzanne (5 jaar).
Wij willen oefenen! - Gemotiveerde leerlingen bij het automatiseren
Marieke Gribling
Uit veel onderzoek blijkt dat gememoriseerde en geautomatiseerde kennis noodzakelijk is in het proces van rekenen. De meeste kinderen onderhouden die kennis niet voldoende en hebben daarom te veel tijd nodig om complexere opgaven uit te rekenen. Hoe kun je kinderen motiveren om hun rekenkennis op peil te houden?
_w400_h260_bg.jpg)
Vroeger - Wijze lessen
Ed de Moor
Ed de Moor ging op bezoek in het nieuwe Onderwijsmuseum in Dordrecht. Hij vertelt er over en grijpt dit bezoek aan om te pleiten voor het vooruitkijken zonder de lessen uit het verleden te vergeten.
_w400_h260_bg.png)
Deca is 10; Gezamenlijk kennis opbouwen over oppervlaktematen - Ronald Keijzer
Ronald Keijzer
De relaties tussen de maten van het metrieke stelsel bezorgen leerlingen en hun leerkrachten heel wat hoofdbrekens. Leerlingen de kans geven zelf relaties tussen maten te leggen en beelden op te bouwen bij de verschillende maten is belangrijk.

Ontwikkeling en Onderzoek - Lesson Study: aderlating in de vertaling? Collaborative Lesson Research naar vorm en inhoud bij het Nederlandse reken-wiskundeonderwijs (jrg 37 nr. 3, 2018)
Logtenberg, H. & Odenthal, L. (2018).
Lesson Study is een gestructureerde, integrale methode om te werken aan de professionalisering van leraren. In Japan, waar deze methode is ontwikkeld, blijkt de methode effectief. In andere landen worden vaak essentiële stappen in de methode weggelaten of wordt de inhoud van de fasen anders geïnterpreteerd dan wordt...
_w400_h260_bg.png)
Wiskunde op straat: Pim Pandoer en het spook van de Imbosch - Harrie Sormani
Harrie Sormani
Menigeen meent dat kinderen van tegenwoordig vanwege allerlei technisch vernuftige apparaten niet meer zo veel hoeven te rekenen als vroeger. Dit klopt niet, tegenwoordig heb je al je rekenkennis hard nodig als je een ikea-kast in elkaar wilt zetten....
_w400_h260_bg.png)
Vroeger; Multatuli en Pythagoras - Ed de Moor
Ed de Moor
Multatuli was er trots op dat hij een nieuwe manier had gevonden om de stelling van Pythagoras te bewijzen. Dat was niet zo, maar het was wel een elegante manier die later zelfs in wiskundeboeken terecht is gekomen...
Gecijferdheid beïnvloed(t)
S. van Os
S. van Os - Hs Domstad, Utrecht
_w400_h260_bg.jpg)
Van het bestuur… - Mei 2018 (Jrg. 37 nr. 5, 2018)
Douwe Jan Douwes
Omdat Francis Meester, zoals ze in de vorige Volgens Bartjens al schreef, na 6 april is teruggetreden als voorzitter en het bestuur de keuze voor een nieuwe voorzitter nog niet heeft gemaakt, schrijft Douwe Jan Douwes (bestuurslid NVORWO) deze column voor één keer namens het bestuur.
_w400_h260_bg.png)
Een windvlaag door kabouterland; ontwikkeling van aanvankelijke gecijferdheid- Jojanneke Hollander
Jojanneke Hollander
Goed rekenmateriaal biedt kleuters kansen om op hun eigen niveau aan de slag te gaan. Het moet leuk en uitdagend zijn en verschillende mogelijkheid hebben om spelenderwijs te komen tot gecijferdheid. Een straatje in kabouterland is dan onontbeerlijk!
_w400_h260_bg.png)
Wiskunde op straat; Rekenen telt steeds meer
Harrie Sormani
In het dagelijks leven moet je veel rekenen, of het nou het aantal stemmen voor of tegen in de tweede kamer betreft of de korting die je krijgt in de supermarkt. Dat rekenen gaat niet altijd goed, dus: het is tijd voor drastische maatregelen!
_w400_h260_bg.png)
Volgens Bartjens: Redactioneel
Cathe Notten
Deze editie van Volgens Bartjens gaat over de rol van de rekencoördinator. Met achtergrondinformatie, tips en ideeën die niet alleen de rekencoördinator kunnen ondersteunen, maar die ook interessant zijn voor leerkrachten. Door Cathe Notten.