Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie
Building Thinking Classrooms – Denkklassen creëren
Naar zo veel mogelijk kinderen die zo veel mogelijk denken in de rekenles
Maarten Müller
Hoe zet je kinderen maximaal in de denkstand? Maarten Müller laat je in dit artikel kennismaken met Denkklassen creëren (2023), de Nederlandse vertaling van Building thinking Classrooms door Peter Liljedahl.

Focus op vakdidactiek
Redactioneel januari 2024
Annette Markusse en Iris Verbruggen
In deze Volgens Bartjens leggen we de focus op vakdidactiek.

De kleinste grootste
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
De kinderen zitten in de kring op de banken. Ik vraag: ‘Wie denkt dat hij de grootste is van de klas?’ Bijna iedereen steekt zijn vinger in de lucht. Dat is grappig.

Via vakdidactiek
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Onder wiskundeleraren heb je meer kampen.
Constructivisme, ervaringsleren,
Of alle regels memoriseren
Zodat je je daaraan vast kunt klampen,

Maak het beste rekenspel
Rekenspellenwedstrijd 2024
Cathe Notten
Voor de achtste keer organiseren NVORWO, Wizz Spel en Volgens Bartjens de wedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’.

1, 2, 3 klaar
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Vanmorgen zet ik alvast een bak klaar met cijfers van de cijfermat. Die hebben we straks nodig, want we gaan tellen in groep 1-2.
Stiekem oefen ik alvast bij de taalles. Er moeten dieren geteld worden. De meeste dieren zijn vlinders.
Dan gaan we naar de rekenles.

Ontdek de kracht van de rekencoördinator!
Uit de rugzak van meester Bartjens
Susanne der Kinderen
We nodigen je graag uit voor de Nationale Rekencoördinator Dag op 22 maart 2024!

Welk tafeltje is groter?
Frans van Galen en Yvette Schenk - Stegehuis
Kun je met losse blaadjes je tafeltje opmeten? Frans van Galen en Yvette Schenk laten zien dat deze open vraag kan leiden tot discussies over verschillende aspecten van het begrip oppervlakte. In dit artikel zijn video's van de les toegevoegd.
Wie de les zelf wil geven, kan hier het lesplan downloaden.

Kijken naar een verzameling kinderen
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw werden in landen wereldwijd vernieuwingen doorgevoerd in het wiskundeonderwijs. Deze hervormingen raakten bekend onder de naam New Math.

Wiskundige communicatie
Ronald Keijzer
In het reken-wiskundeonderwijs moet er aandacht zijn voor de reken-wiskundetaal, maar ook voor de wiskundige communicatie die op het eerste gezicht minder talig is. Dit sluit aan bij de zoektocht in het reken-wiskundeonderwijs naar betekenisvolle situaties waarin de wiskunde een rol speelt.

Wiskundetaal
De verrassende taal van getallen
Marc van Zanten
De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken, zo staat het kort en bondig in de huidige kerndoelen. Achter dat korte zinnetje gaat echter een hele wereld schuil. In dit artikel laat de auteur zien welke verassingen de taal van getallen voor kinderen in petto heeft en wat je als leraar kunt doen om het leren van die wi...

Van de NVORWO
Bestuur NVORWO
Als NVORWO zetten we in op twee sporen: goed reken-wiskundeonderwijs in de basisschool en goed opleidingsonderwijs op de pabo’s.

Hetzelfde anders
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Er gaan steeds groepjes kinderen met mij mee om te rekenen. Zo ook deze vier: Lou, Lennox, Sef en Olivia. Ze moeten oefenen met tafelsommen dus ik heb twee dozen met vertiblocks erbij gepakt.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Oefenen: waarom, wat, wanneer, wie en hoe?
Willem Vermeulen
Het januarinummer van Volgens Bartjens (jaargang 42#3) is grotendeels gewijd aan het oefenen. Willem Vermeulen stuurde een reactie om het oefenen verder uit te diepen en in een bredere context te plaatsen. Daarmee kan de discussie over oefenen fundamenteel worden gevoerd.

Het rekenhoofd op aan
Samen de koers uitzetten
Arjan Grootemarsink, Liesbeth Boonstra en Henk Logtenberg
Daltonschool Het Kompas in Nieuwleusen vaart haar eigen koers bij het versterken van haar reken-wiskundeonderwijs. Vanuit het Dalton gedachtengoed ontwerpen zij reken-wiskundeonderwijs waarbij de leerlingen mede verantwoordelijk zijn voor het eigen leerproces. Op basis van een onderwijsplan werkt het team planmatig ...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Dobbelgeld
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
‘Juf, gaan we met dobbelstenen?’, vraagt Alya namens de hele groep. Ik heb de dobbelstenen al klaar staan en de kinderen pakken hun wisbordje.

Oefenen
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Oefenen hoort bij het leren rekenen.

Al doende leert men
Visie van Alles telt Q op oefenen
Marleen van de Wetering en Joris de Kok
Op veel verschillende manieren oefenen draagt bij aan de ontwikkeling van kennis en vaardigheden en aan de leerhouding van leerlingen. In dit artikel laten de auteurs zien aan de hand van deze visie zien hoe in Alles Telt Q oefenen is uitgewerkt.

Samen rijke problemen oplossen met Rekenmysteries
Madelie Vollmuller
In de rekenmethoden wordt er minder vaak gewerkt met rijke en open opdrachten. Om wel een rijk rekenprobleem met haar leerlingen te doen, probeerde Madelie Volmuller in groep 6 Rekenmysteries uit: lees-rekenboekjes waarin rekenkundige uitdagingen in een verhaal aan de orde komen. Ze merkte hoe enthousiast de leerlin...

Wijzer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Dit jaar werk ik met 7 kinderen uit groep 4. Zoals altijd heb ik ze al laten rekenen met behulp van dobbelstenen. Dat vinden ze leuk.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Lezen vanuit een wiskundig perspectief
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Helaas is er nog steeds geen officiële canon voor de jeugdliteratuur. Wat dat betreft lopen kinderboeken nog steeds achter bij romans voor volwassenen waarvoor onlangs weer een nieuwe canon is verschenen.

Rijke rekenproblemen in alle hoofdfasen van de leerlijn
Sanne de Ruiter en Janine Verkerk
Kinderen kunnen van rijke rekenproblemen heel wat leren. Volgens de auteurs maakt het daarbij niet uit waar de kinderen zich bevinden in de leerlijn.

Rijke rekenproblemen
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Rekenen leer je om goed te kunnen functioneren in het leven van alledag. Dat spreekt voor zich, maar toch willen we er in deze Volgens Bartjens weer eens extra aandacht aan besteden.

De meerwaarde van een rekennetwerk. Alleen werken is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen.
Rekencoördinator aan het woord
Ronnie Huberts
Na een pas afgeronde master SEN met specialisatie rekenen werd ik rekencoördinator op Basisschool De Waai. Ik had veel geleerd tijdens de opleiding. Mijn kennis over bijvoorbeeld diagnostische rekengesprekken en effectieve rekenlessen wilde ik graag delen met collega’s, want het is zonde als ik die kennis voor mezel...

Naar verhouding de beste
Frans van Galen en Astrid Aalbers - Werkhoven
Een rekengesprek moet leerlingen aan het nadenken zetten over de principes van het rekenen. Frans van Galen en Astrid Aalbers-Werkhoven beschrijven een les waarin het ging om vergelijken ‘naar verhouding’. Het probleem waarmee gestart werd leidde tot een gesprek over breuken, procenten en verhoudingen.
Dit is een m...

Praten over rekenen
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Is rekenen ook denken? Denk je dat?
Ik denk van wel omdat je in gedachten
Schat wat je als uitkomst kunt kan verwachten
En of jij dus het goede antwoord had

Over rekengesprekken gesproken…
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Dit nummer van Volgens Bartjens gaat onder meer over het zelfbeeld dat kinderen hebben van hun rekengedrag en hoe ook leerkrachten kunnen leren van het voeren van rekengesprekken met hun leerlingen. Wat geweldig dat we met dit soort onderzoeken weer een stukje verder komen in het geven van goed rekenonderwijs. Dat w...

Basisvaardigheden rekenen-wiskunde
Basiskennis, basisvaardigheden én basisinzichten
Marc van Zanten en Iris Verbruggen
Basisvaardigheden zijn een hot item, maar wat zijn het eigenlijk? In het Masterplan Basisvaardigheden van de minister van OCW1 gaat het om vier leergebieden: taal, rekenen/wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Deze leergebieden heb je nodig om andere schoolvakken te kunnen volgen en om je later in de maat...

Erbij, eraf en nog een keer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Na de som van de dag op hun wisbordje te hebben gemaakt, gaan we verder met de introductie. Warmdraaien noem ik dat vaker. De kinderen van groep 4 hebben alleen hun wisbordje nodig hiervoor, ik alleen het bord.

Aandacht voor rekenbeleving
Rekencoördinator aan het woord
Sandra van Elburg
‘Sandra, ik heb een leerling in mijn klas die moeite heeft met rekenen en stagnatie lijkt steeds groter te worden. Wat kunnen we voor deze leerling betekenen?’ Wanneer deze vraag mij gesteld wordt ga ik hier met de betrokken leerkrachten en de intern begeleider over in gesprek. Vaak komen we erop uit dat naast een r...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Rekenen voor je leven
Nadenken over waterverbruik
Sonja Stuber, Femke Keers, Lowie Boon en Dionne Huigsloot
In het boek Rekenen voor je leven1 kun je lezen wat er kan gebeuren als je wiskunde en burgerschapskunde met elkaar verbindt. Het staat boordevol met vraagstukken uit het leven van alledag. Twee docenten van Hogeschool IPABO en twee eerstejaars studenten gingen met een van deze vraagstukken aan de slag.

Kritisch burgerschap en de Grote Rekendag
Jessie Canjels en Vincent Jonker
In dit artikel leggen de auteurs een verbinding tussen de activiteiten van de Grote Rekendagen van 2022 (Architectuur) en 2023 (Afvalspelen) en hoe die activiteiten kunnen bijdragen aan de vorming van kritisch (bèta)burgerschap.

Wis- en burgerschapskunde
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Wiskunde geeft antwoorden op vragen
Schetst ons ruimten, getallen, en daarbij
Biedt het ons inzicht in de maatschappij
Door relevante begrippen aan te dragen:
Over eenheden, sectoren en segmenten
Over verdeling van kansen en van centen
Over machtsverdeling en hun exponenten
Over groei van hun vermogens in pro...

Van afleiding tot oplossing. De relatie tussen rekenkundige creativiteit en aandachtsprocessen.
Marije Stolte
Marije Stolte onderzocht in haar promotieonderzoek wat de samenhang is tussen verschillende aandachtsprocessen, creativiteit en rekenen/wiskunde. Ze voerde haar onderzoek uit bij basisschoolleerlingen tussen de 8 en 13 jaar oud. De resultaten laten zien dat de wijze waarop verminderde inhibitie samenhangt met (reken...

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en onderzoek, maart 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar.
Bij dit nummer is het eerste artikel van Loek Spitz. Het gaat over het reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten ...

Sneeuwpoppen als wiskundig object
Sonja Stuber en Michiel Veldhuis
Halverwege februari 2021 sneeuwde het flink. Tijdens de tweede coronalockdown was dit een zeer welkom cadeautje. De vers gevallen sneeuw biedt namelijk allerlei mogelijkheden om wiskunde te zien en te beleven. Zeker in een tijd van veel beeldschermwerk, was het voor studenten aan de lerarenopleiding de hoogste tijd ...