Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenDe redactie
Neem contact op met de redactie van Volgens Bartjens
Wat vraagt de Peil-toets van leerlingen?
Frans van Galen en Koeno Gravemeijer
Toetsen zijn een manier om na te gaan of de doelen van het onderwijs werkelijk behaald worden, maar wat vraagt zo'n toets eigenlijk van de leerlingen? Koeno Gravemeijer en Frans van Galen analyseerden items van het Peil-onderzoek, waarover de Inspectie in 2021 rapporteerde.

Wiskunst
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Wat analoog was, is nu digitaal
Nieuwe kennis wordt steeds sneller oud
We werken alweer jaren in de Cloud
En gaan daar met de feiten aan de haal.

Nieuwe conceptkerndoelen rekenen en wiskunde
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Misschien klinkt het wat verrassend, maar als pabodocent ben ik eigenlijk weinig bezig met kerndoelen. Ik bespreek met mijn studenten allerlei wiskundige activiteiten waarbij we samen nadenken over leerdoelen, mogelijke redeneringen en handelingen van kinderen en hoe dat dan past binnen de leerlijn. Een directe kopp...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Kijken naar kinderen loont
Eerst kijken, dan pas handelen in de rekenles
Belinda Terlouw
In dit artikel bespreekt Belinda Terlouw de methodiek Kijken naar Kinderen. Ze laat in een gesprek met een onderwijsbegeleider en een leerkracht zien hoe deze methodiek positieve ontwikkelingen in de school stimuleert. Zowel voor het leren van de leerling als voor het leren van de leerkracht.

Studielast en contacttijd rekenen-wiskunde op de lerarenopleiding basisonderwijs (2009-2023)
Ronald Keijzer
Dit artikel geeft het achtste overzicht van de studielast en de contacttijd rekenen-wiskunde op de lerarenopleiding basisonderwijs. De afgelopen zeven edities (2009-2021) van dit onderzoek lieten zien dat de opleidingen geweldig verschillen als het om studielast en contacttijd gaat. Dit beeld is ongewijzigd voor de ...

Chat/GPT en het verband tussen rekenen en taal
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
De laatste tijd is er veel te doen rondom het K.I. programma Chat/GPT. Het kan allerlei soorten teksten opleveren, afbeeldingen genereren, maar ook rekenkundige opgaven produceren.

NT2-leerlingen meenemen in de rekeninstructie
Lobke de Boer en Emma Huizer
Lobke de Boer en Emma Huizer ervaarden in hun stageschool dat een rekenles geven aan een grote NT2-populatie, waarvan Nederlands de tweede, soms de derde (of zoveelste) taal is, voor uitdagingen zorgt. Ze grepen deze uitdagingen aan om voor een opdracht in hun opleiding wetenschappelijke literatuur hierover naar pra...

Oud denken over wiskundeonderwijs
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Verbeteren van reken-wiskundeonderwijs is teamwork. Dat geldt voor schoolteams, maar ook in breder verband.

Op het puntje van je stoel
Uit de rugzak van meester Bartjens
Jeffrey van Welsen
Jeffrey van Welsen (Hogeschool KPZ en Panama) gebruikt het boekje ‘De kracht van rijke rekenvragen in een notendop’ (Noteboom et al., 2022) in zijn onderwijs aan pabo-studenten en in de begeleiding van schoolteams. Hij deelt zijn mening over deze publicatie.

Een goede rekencoördinator is op de toekomst voorbereid
Samen doelgericht het rekenonderwijs verbeteren? De rekencoördinator maakt het verschil.
Belinda Terlouw, Martine van Schaik, Carla Rietberg en Ronald Keijzer
Dit artikel biedt zicht op de post hbo-opleiding tot rekencoördinator. We beschrijven welke competenties je als rekencoördinator ontwikkelt en lichten een tipje van de sluier op ten aanzien van de onderwerpen die de revue passeren. Ook wordt ingegaan op de actualiseringsslag van de opleiding en wat de aanleiding daa...

Samen doelgericht het rekenonderwijs verbeteren
Iris Verbruggen en Annette Markusse
Het is lente! De natuur komt weer in beweging na de winter.
In het onderwijs zien we ook dingen tot bloei komen.

Inoefenen van de rekendoelen
Rekencoördinator aan het woord
Remco Hoeymans
Zowel als rekencoördinator op mijn eigen school als op de scholen waar ik als reken- en/of beweegspecialist kom, zie ik dat het inoefenen van de rekendoelen veelal op papier of digitaal gebeurt. Variatie in het aanbod is gering en met name op de digitale middelen vertrouwt men vaak blind.

Een doorgaande lijn automatiseren voor je school werkt!
Marijke Theunissen
Hoe kom je tot een goed uitgewerkt automatiseringsaanbod voor rekenen voor groep 1 tot en met 8? Op welke manier zorg je ervoor dat in alle groepen op de juiste manier geoefend wordt? In dit artikel wordt de mogelijkheid van een doorgaande lijn automatiseren beschreven aan de hand van Rekensprint.

Oefening baart kunst
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Als je in een spreekwoordenboek de uitdrukking ‘Oefening baart kunst’ opzoekt, vind je de volgende omschrijvingen: ‘Door oefening verkrijgt men vaardigheid’. ‘Door veel te oefenen wordt men vanzelf ergens goed in’. ‘Door veel te oefenen verbeteren de prestaties’. ‘Door iets vaak te oefenen of te doen, raakt men er b...

Artikelen Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek
Januari 2023
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer is het eerste artikel van Ronald Keijzer, Martine van Schaik en Annerieke Boland. Zij schrijven...

Spelend oefenen in Nigeria
Uit de rugzak van meester Bartjens
Kenechukwu Ogbuagu
Kenechukwu Ogbuagu: ‘In 2013 werkte ik als vrijwilliger voor VSO. Ik hielp met het creëren van een veilige omgeving voor kinderen in en om de school en speelde spelletjes met ze om het leren leuker te maken. Ik realiseerde me dat kinderen spelenderwijs zoveel meer leren. Zo ontwikkelde ik het bordspel Luku Luku. Het...

Rekenen in het 'echt'
Rekencoördinator aan het woord
Michelle Cornfield
Ons rekenonderwijs is op dit moment redelijk traditioneel. We gebruiken een moderne methode: Wereld in getallen 5 en gebruiken IGDI als instructiemodel. We werken aan het verschuiven van de nadruk op het aanleren van procedures, naar aandacht voor het ontwikkelen van begrip.

Kiezen of delen
Delen en classificeren bij twee prentenboeken
Rob van Bree en Hanneke van Bree
Sommige prentenboeken stellen je in staat om kinderen in de context van een betekenisvol verhaal rijke, doelgerichte rekenactiviteiten aan te bieden. De auteurs beschrijven in dit artikel hoe je bij Gertje Gans deelt uit! het delen kunt verkennen en hoe je bij Olifant en de kist vol appels kunt oefenen met classifi...

Mijn haar gaat naar een ander kindje
Uit de rugzak van meester Bartjens
Lianne de Vet
Alba (7,6) logeert bij opa en oma. Het ene soort speelgoed na het andere wordt verkend. Wij hebben hierbij een taak en die varieert van speelkameraadje, kok, badjuffrouw en soms pedagoog. Die pedagoog zorgt bijvoorbeeld voor de pauzes, want anders speelt dit kind maar door. Tijdens zo’n rustmoment gebeurt er dit:
...

Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek november 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar.

Kinderen aan het denken zetten
Tijd voor een goed rekengesprek
Annette Markusse
Lia Oosterwaal heeft jarenlang lesgegeven in de bovenbouw en werkte ook als remedial teacher. Ze is ook al heel lang een van de ontwerpers van de Grote Rekendag. Ze begeleidt op dit moment twee schoolteams bij het houden van rekengesprekken. Annette Markusse sprak met haar over dit onderwerp.

Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek, september 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar.

Alle stemmen tellen
Marc van Zanten en Matthijs Driebergen
Het vormgeven van onderwijs voor burgerschap kan het beste gebeuren in samenhang met andere leergebieden. Ook rekenen-wiskunde biedt hier aanknopingspunten voor. In dit artikel laten de auteurs zien hoe de verbinding kan worden gelegd tussen doelen van burgerschapsonderwijs en van rekenen-wiskunde.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Kleuters wiskundig uitdagen met prentenboeken
Emke Op ‘t Eynde, Nore Wijns en Joke Torbeyns
In dit artikel vertellen we je meer over wiskundige interacties en illustreren we hoe prentenboeken een brug kunnen vormen tussen het wiskundeonderwijs en kritisch denken, een belangrijk aspect van burgerschapsonderwijs.

Kritisch burgerschap volgens Bartjens
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.

Prentenboeken met reken-wiskundige inhoud voor groep 1-2
Ans Veltman en Marjanne van Gameren
In dit artikel komen drie prentenboeken met een reken-wiskundige inhoud aan bod, die ontstaan zijn vanuit een unieke samenwerking tussen de auteurs van dit artikel en bekende schrijvers en illustratoren van prentenboeken. Prentenboeken bieden mogelijkheden om jonge kinderen in aanraking te laten komen met rekenen-wi...
Je kunt altijd rekenen op spel!
Uit de rugzak van Meester Bartjens
Ronald Keijzer
Ronald Keijzer tipt www.rekenenopspel.nl, een onderzoeksproject van Hogeschool IPABO en Marnix Academie

Van een methode volgen naar een methode gebruiken
Rekencoördinator aan het woord
Tamara Leszijnski
De meeste leerkrachten herkennen zich er vast wel in: na het kiezen en invoeren van een nieuwe rekenmethode ga je vol enthousiasme aan de slag. Alles wat niet goed was aan de vorige methode, zal met deze nieuwe methode wel opgelost worden. De methode wordt nauwkeurig van A tot Z gevolgd. En voordat je het weet, ben ...

Reken op thematiseren
Margreeth Mulder-Bunk
Thematiseren is een werkwijze om onderwijs betekenisvol te maken. In dit artikel leggen we uit waarom thematiseren de betrokkenheid verhoogt en geven we suggesties hoe je daaraan rekendoelen en rekentaal verbindt.

Digitale ondersteuning bij rekeninterventies
Rekensoftware biedt perspectief
Linda van den Anker - Vonk en Joyce Deeben
Vroegtijdig signaleren en preventief goed rekenonderwijs voorkomt problemen met rekenen. Er zijn steeds meer digitale middelen beschikbaar die hierbij kunnen ondersteunen. In dit artikel komen de vragen aan de orde: Wat zijn succesvolle factoren voor rekeninterventies bij rekenproblemen? En wat is hierbij de toegevo...

Wiskundeplezier
Verander je mindset door te durven, doen en begrijpen
Erik van Haren
In het najaar van 2021 kwam het boek Wiskundeplezier uit. En laat dat nu net ook het thema zijn van deze Volgens Bartjens. Speciaal voor deze jubileumeditie een artikel van de auteur van dit boek, Erik van Haren, waarin hij uiteenzet hoe je wiskundeplezier kunt creëren, zowel bij jezelf als bij je leerlingen.
...

Veertig jaar NVORWO
Een blik op het verleden, heden en de toekomst
Frans van Galen en Annette Markusse
Een mijlpaal van veertig jaar NVORWO (Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-Wiskunde Onderwijs) vraagt om een bijzondere aftrap van dit jubileumnummer.
Negen leden vertellen vanuit hun vakgebied over de betekenis van de NVORWO. Wat is er bereikt? Waar wordt op dit moment aan gewerkt? En wat zijn de ...

Werken met Gynzy en Met Sprongen Vooruit
Rekencoördinator aan het woord
Sandra van Elburg
In schooljaar 2019/2020 hebben wij de overstap gemaakt van Snappet naar Gynzy. Daarnaast zijn wij ook gestart met de methodiek Met Sprongen Vooruit. Deze implementatie was best een zoektocht.

De RWRW
Een nuttig cadeautje van Inspectie en SLO
Marc van Zanten en Stanja Oldengarm
Deze zomer viel hij bij elke school voor (speciaal) basisonderwijs op de mat: de RWRW, oftewel de reflectiewijzer rekenen-wiskunde (Inspectie van het Onderwijs, 2021a). In dit artikel vertellen de auteurs van de RWRW over het hoe en waarom ervan en hoe schoolteams hem kunnen gebruiken om hun reken-wiskundeonderwijs ...

Reken op jezelf! De complexe relatie tussen zelfvertrouwen in rekenen en rekenprestaties
Annemiek Punter, Maartje van de Velde en Martina Meelissen
Volgens verschillende onderzoeken gaat een hoog zelfvertrouwen in rekenen samen met hoge rekenprestaties. In dit artikel wordt onderzocht in hoeverre in het Nederlandse basisonderwijs rekenprestaties en andere leerling- en schoolkenmerken samenhangen met zelfvertrouwen in rekenen. We kijken specifiek naar verschille...
Handig en schattend rekenen in EDI-perspectief
Adri Treffers
Handig en schattend rekenen behoren tot de kerndoelen van het rekenen op de basisschool. Men mag dus verwachten dat in de actuele rekenmethodes de nodige zorg aan deze centrale basisvaardigheden wordt besteed. Of en op welke wijze dit in de methode ‘Getal en Ruimte junior’ gebeurt die volgens het concept van explic...