Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie_w400_h260_bg.png)
Wiskunde op straat: van cijferen naar organiseren - Harry Sormani
Harrie Sormani
Ondanks de vele elektronica waarmee de moderne mens omgeven is, blijft wiskunde noodzakelijk. Probeer maar eens op reis te gaan zonder te rekenen. Dat valt tegen!
_w400_h260_bg.jpg)
Tijd is er al heel lang - Museumlessen en het begrip van tijd
Carien Schreuder
Tijd en tijdsbeleving is voor veel kinderen ingewikkeld. Binnen de leerlijn wordt veel aandacht besteed aan klokkijken maar er is niet veel ruimte voor denken en redeneren over tijd en tijdsbeleving. Museum Boijmans Van Beuningen pakt dit anders aan.
_w400_h260_bg.png)
Je zal maar slim zijn - Hoe beleven betere rekenaars de rekenmethode?
Dolf Janson
De betere rekenaar moet leren dat het in de rekenles niet alleen gaat om het goede antwoord. Vooral slimme rekenaars moeten leren redeneren, leren verantwoorden waarom het antwoord goed is. Het is de taak van de leraar om de leerling daartoe uit te dagen.

Op je tellen passen! - Willem Uittenbogaard
Willem Uittenbogaard
Het tellen van een aantal knikkers is een alledaagse handeling die iedere volwassene bijna gedachteloos zonder fouten kan uitvoeren. Heeft u er wel eens bij stil gestaan hoe moeilijk het is om het tellen van voorwerpen te leren?
De activiteit 'De knikkers' is afkomstig uit het boek '100 activiteiten voor onderzo...
_w400_h260_bg.png)
Taarten en sterren; spelen of onderzoeken op het Rekenweb - Frans van Galen
Frans van Galen
Het Rekenweb probeert met speelse onderzoeksopdrachten kinderen uit te dagen tot denken, redeneren en verklaren. Daarbij is de rol van de leerkracht nog steeds onmisbaar. De computer is niet in staat om redeneringen te beoordelen en daarop door te vragen.

Spel in de rekenles - Resolf (Jrg. 37 nr. 5, 2018)
Anneke Noteboom
Resolf is een spel voor de echte puzzelaar die van rekenen en redeneren houdt. De puzzels variëren van eenvoudig tot zeer moeilijk, puzzels die zelfs tot ver in de middelbare school een uitdaging kunnen zijn.
_w400_h260_bg.jpg)
Kwartetten met trio's - Anders beginnen met de procedures voor vermenigvuldigen en delen (Jrg. 38 nr. 4, 2019)
Dolf Janson
De kans is groot dat je bij het woord 'vermenigvuldigen' eerder denkt aan tafels dan aan delen. Dit is één van de redenen om de introductie van vermenigvuldigen en delen nog eens onder de aandacht te brengen. Dolf Janson wil dit anders aanpakken. Waarom en hoe lees je in dit artikel.

Spel in de rekenles (64) - The mind (Jrg. 38 nr 4, 2019)
Anneke Noteboom
The Mind is een coöperatief spel waarbij de spelers samen moeten winnen van ‘The mind’. Een spel waarbij niet gepraat, niet geseind, niet geschreven mag worden. In opperste concentratie moeten ze proberen getallen in volgorde van klein naar groot te leggen, door alle levels heen te komen en dus niet al hun levens te...

Spel in de rekenles - Brikks (Jrg. 38 nr. 5, 2019)
Anneke Noteboom
Brikks is een spel dat je in je eentje kunt spelen om jezelf uit te dagen, of met 2-4 spelers waarbij je er ook naar kunt streven om je eigen record te verbreken. Want bij Brikks blijf je nadenken over welke strategieën handig of het meest handig zijn. En daar heb je niet zo snel antwoord op.
_w400_h260_bg.png)
Sturen op optimale rekenresultaten; rekenen op Pius Xv-vBert van de Wal en Bronja Versteeg
Bert van de Wal en Bronja Versteeg
Vijf jaar geleden stuurde constateerde een wiskundedocent dat het een groot deel van de bovenbouwleerlingen niet lukte om eenvoudige basisvaardigheden toe te passen. In dit artikel leest u hoe de school een rekeplan ontwikkelde.
_w400_h260_bg.png)
"Een broek vol mieren", maar dan anders: Leerlingen ontwerpen een rekenspel.
Erica de Goeij
Het uitdagen van sterke rekenaars is niet eenvoudig. Deze leerlingen hebben complexere opgaven nodig. Erica de Goeij beschrijft hoe de leerlingen van haar plusklas een eenvoudig spel omzetten naar rekenspellen waar de hele klas zijn tanden in kan zetten.
_w400_h260_bg.png)
Op zoek naar lengte - Lengtematen ongeveer en precies
Nienke Fortuijn
Het begrip 'lengte' en het werken met lengtematen is voor veel leerlingen van groep 5 niet eenvoudig. Dat ontdekte Nienke Fortuijn tijdens haar stage op de basisschool Toermalijn in Wormerveer. Ze ontwierp een leerlijn 'lengte' en schreef erover.

Oude tafels in een nieuwe methode
Elementair vermenigvuldigen in Getal & Ruimte junior
Adri Treffers
De tafels van vermenigvuldiging uit het hoofd leren is voor veel kinderen een obstakel. En als zij de tafels op de ouderwetse stampmanier leren is de kans groot dat zij niet verder kunnen na '10 x'. De auteur vond deze oude opvattingen over tafels leren in een tamelijk nieuwe methode en wijst op de risico's.

Spel in de rekenles - Redeneerpuzzels
Anneke Noteboom
Airport, Rush hour en Tipover zijn rekenspellen om in je eentje te spelen. In dit artikel worden ze besproken...
_w400_h260_bg.png)
Probleemoplossen in het speciaal basisonderwijs In het SBO kunnen leerlingen leren van en met elkaar
Marjolijn Peltenburg, Iris Verbruggen en Mieke Abe
Leerlingen in het speciaal basisonderwijs krijgen niet vaak de kans om in een interactief gesprek samen aan een probleem te werken. Men denkt vaak dat ze dat toch niet kunnen. Marjolijn Peltenburg, Iris Verbruggen en Mieke Abels bewijzen het tegendeel.
De vertaalcirkel - 13 veelgestelde vragen
Ceciel Borghouts
Regelmatig wordt aan Ceciel Borghouts gevraagd om opnieuw te publiceren over de vertaalcirkel. In de praktijk blijkt het namelijk lastig om er goed mee te werken. Dat is precies de reden waarom zij er eigenlijk niet verder over wil publiceren. De praktijk is weerbarstig en kan eigenlijk niet zonder coaching op de we...

Volgens Bartjens - ontwikkeling en onderzoek, mei 2025
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar.

Wiskundige attitude in een doosje
Simone van der Maeden, Michiel Veldhuis & Michiel Doorman
Het stimuleren van een wiskundige attitude is onderdeel van de nieuwe conceptkerndoelen. In dit artikel bespreken we hoe die zichtbaar wordt in een ontwerpopdracht met bonbondoosjes.

Waar blijft de tijd?
Leon de Bruin
Tijd lijkt soms eindeloos, soms vliegt het voorbij. Dit wisselende gevoel van tijd heeft mensen door de eeuwen heen gefascineerd. In dit artikel wordt de geschiedenis van tijdsmeting beschreven en de zoektocht van de mens om grip te krijgen op de tijd.

Samen bouwen aan de kledingwinkel
Joost Verbeet, Jacobijn Harmens, Rebecca Sopacuwa en Bronja Versteeg
Op het VSO van De Zonnehoek bestaat de kern van het rekenaanbod uit betekenisvolle, praktische activiteiten die aansluiten bij de leerling.

Teken de Tijd
GRD-lesidee
Vincent Jonker
Door echte problemen op te lossen, kunnen leerlingen wiskundige concepten beter begrijpen, strategieën ontwikkelen en kritisch nadenken. Tijdens de Grote Rekendag van 2008, met het thema Het is Tijd, kregen zij de kans om deze vaardigheden spelenderwijs te oefenen in herkenbare en uitdagende situaties.
...

Kijken naar kleutertekeningen door een wiskundebril
Madhuvanti Anantharajan en Annette Markusse
Kleutertekeningen worden vaak geassocieerd met creatieve expressie, maar in dit artikel laten we zien dat ze ook een fascinerend inkijkje kunnen bieden in verschillende aspecten van het wiskundige denken van jonge kinderen.

Bingo
Groetjes uit groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Het digibord doet het niet meer. Net op het moment dat ik de rekenles wil starten. Gelukkig staat op het bord een viervak. Daar beginnen we in groep 3 altijd onze rekenlessen mee. In elk vak staat normaal gesproken een rekensom die de kinderen al behandeld hebben. Het is een mooie en leuke herhaling die elk kind op ...

Rekensport
Groetjes uit groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Aan het begin van de les laat ik de kinderen een cijfertekening zien waarbij de punten op volgorde met elkaar verbonden moeten worden. “Zoek het laagste en hoogste getal maar eens op.” vraag ik.

Post-hbo di kordinadó di mathematika Boneiru
Professionalisering voor en door rekencoördinatoren op Bonaire met inzet van Lesson Study
Henk Logtenberg, Carla Rietberg en Danuta Emerenciana
Henk Logtenberg is als onderwijsadviseur betrokken bij het vormgeven van het reken-wiskundeonderwijs op de drie BES-eilanden in Caribisch Nederland. In dit artikel geeft hij een kijkje in de keuken.

Oogbewegingsonderzoek naar diagrammen. Pleidooi voor gebruik van stippendiagrammen op de basisschool
Lonneke Boels
Dit artikel bepleit de introductie van stippendiagrammen en varianten daarvan, zoals histodots en hoeddiagrammen, in het basisonderwijs om de overgang van casus-staafdiagrammen naar histogrammen en boxplots te ondersteunen en om hardnekkige misvattingen te verminderen. Het nieuwe kerndoel data voor rekenen-wiskunde ...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Wiskundig probleemoplossen en modelleren in de conceptkerndoelen
Marc van Zanten
Onlangs zijn de conceptkerndoelen voor rekenen en wiskunde[i] definitief opgeleverd. Naar verwachting zullen deze doelen in 2026 of 2027 wettelijk worden vastgesteld. Twee van de doelen gaan over wiskundig probleemoplossen en wiskundig modelleren. Wat houden deze doelen precies in en waarom zijn ze belangrijk?
...

Activi-tijdbalken
Volgens het boekje
Marc van Zanten
‘Wat is tijd eigenlijk? Tijd lijkt ongrijpbaar. Denk maar aan de juffrouw van de tijdmelding. Op de seconde nauwkeurig krijgen we te horen hoe laat het is – Bij de volgende toon is het precies … – maar op het moment dat we het horen, is dat tijdstip alweer voorbij.’

Klokkijken
Frans van Galen
Klokken met wijzers lijken in onbruik te raken. Wat is het nut van leren klokkijken?

Mijn Vakdidactiek – Jouw vakdidactiek
Belinda Terlouw
Dit jaar verscheen Mijn Vakdidactiek rekenen(-wiskunde), geschreven door Geeke Bruin-Muurling, bij uitgeverij Van Gorcum. Het is een helder en inspirerend boek dat je aan het denken zet. Naast een rijke bron aan inzichten en ideeën die zij op authentieke wijze over het voetlicht brengt, werpt ze een frisse, nieuwe b...

De impact van de rekencoördinator
Annette Markusse en Iris Verbruggen
In deze editie van Volgens Bartjens zetten we graag de rekencoördinator in het zonnetje. Iedereen weet dat hun werk van onschatbare waarde is, maar in de praktijk krijgen ze niet altijd de support en middelen die ze écht nodig hebben. Hoog tijd om daar verandering in te brengen!

Een handboek voor rekencoördinatoren
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Niet alleen in Nederland kennen we rekencoördinatoren. In het Verenigd Koninkrijk bestaan ze ook. En al lang ook, getuige het ‘handbook for primary mathematics co-ordinators’ uit 1989.

Recensie: Beeld & Box Gecijferdheid – Rekenen in beeld
Petra Schalkwijk-Flapper en Annette Markusse
De Beeld & Box Gecijferdheid is een effectief hulpmiddel om leerlingen te helpen de betekenis van rekenen-wiskunde in het dagelijks leven te ontdekken. De box bevat honderd beeldkaarten met foto’s van herkenbare situaties, zoals grote hoeveelheden, patronen en meetkundige vormen. Deze visuele prikkels nodigen leerli...

De rekencoördinator en de conceptkerndoelen rekenen en wiskunde
Belinda Terlouw
Rekencoördinatoren vervullen een belangrijke rol bij curriculumverandering. Belinda Terlouw beschrijft in dit artikel hoe een groep rekencoördinatoren in vier bijeenkomsten aan de slag is gegaan met de eerste versie conceptkerndoelen rekenen en wiskunde.

Spiegelen met twee spiegels
Redeneringen visueel weergeven
Vincent Jonker en Arwen Sonnemans
Het vastleggen van het denken en redeneren is een essentieel aspect van het leren van rekenen-wiskunde. Redeneringen die je in je hoofd maakt, kan je op verschillende manieren zichtbaar maken, bijvoorbeeld door het tekenen van plaatjes.

Tientallen tientallen
Groetjes van groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
‘Vandaag gaan we tientallen oefenen’, vertel ik tegen de groep.