Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Artikelen in de categorie: Weten ×
Weten

Veertig jaar NVORWO

Een blik op het verleden, heden en de toekomst

Een mijlpaal van veertig jaar NVORWO (Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-Wiskunde Onderwijs) vraagt om een bijzondere aftrap van dit jubileumnummer.

Negen leden vertellen vanuit hun vakgebied over de betekenis van de NVORWO. Wat is er bereikt? Waar wordt op dit moment aan gewerkt? En wat zijn de ...

Weten

Digitale ondersteuning bij rekeninterventies

Rekensoftware biedt perspectief

Vroegtijdig signaleren en preventief goed rekenonderwijs voorkomt problemen met rekenen. Er zijn steeds meer digitale middelen beschikbaar die hierbij kunnen ondersteunen. In dit artikel komen de vragen aan de orde: Wat zijn succesvolle factoren voor rekeninterventies bij rekenproblemen? En wat is hierbij de toegevo...

Weten

Wiskundeplezier

Verander je mindset door te durven, doen en begrijpen

In het najaar van 2021 kwam het boek Wiskundeplezier uit. En laat dat nu net ook het thema zijn van deze Volgens Bartjens. Speciaal voor deze jubileumeditie een artikel van de auteur van dit boek, Erik van Haren, waarin hij uiteenzet hoe je wiskundeplezier kunt creëren, zowel bij jezelf als bij je leerlingen.

 

...
Weten

Veel leerlingen leren niet zo goed rekenen als ze zouden kunnen

De vaardigheid op het gebied van rekenen-wiskunde is licht toegenomen. Tegelijkertijd zijn de prestaties aan het einde van het basisonderwijs voor het streefniveau 1S nog ver verwijderd van de ambitie die de commissie-Meijerink in 2010 formuleerde bij het opstellen van de referentieniveaus. Ook in het speciaal basis...

Weten

De RWRW

Een nuttig cadeautje van Inspectie en SLO

Deze zomer viel hij bij elke school voor (speciaal) basisonderwijs op de mat: de RWRW, oftewel de reflectiewijzer rekenen-wiskunde (Inspectie van het Onderwijs, 2021a). In dit artikel vertellen de auteurs van de RWRW over het hoe en waarom ervan en hoe schoolteams hem kunnen gebruiken om hun reken-wiskundeonderwijs ...

Weten

Vermenigvuldigen met inzicht

Op eigen niveau rekenen met grote getallen

Is het nodig dat leerlingen vaste procedures leren voor bijvoorbeeld vermenigvuldigsommen als 65 x 38? Frans van Galen en Koeno Gravemeijer denken van niet. Efficiënt en vlot kunnen berekenen van een uitkomst is tegenwoordig minder belangrijk geworden, want we hebben allerlei apparaten die dat voor ons doen. Door ru...

Weten

Hoe beweging de rekenontwikkeling kan ondersteunen

Hoe kom je als leerkracht tegemoet aan de beweegdrang van jonge leerlingen? Kunnen beweegactiviteiten jouw onderwijs ondersteunen? In dit artikel wordt antwoord gegeven op de vraag hoe je als leerkracht de beweegbehoefte van jonge leerlingen positief kan verbinden aan het rekenonderwijs.

 

Weten

Ruimte voor nadenken

Rekenen mét het hoofd betekent onder andere dat je oog hebt voor de context waarbinnen je rekent. De auteurs maken in dit artikel duidelijk dat contexten helpen om onderliggende wiskundige concepten beter te begrijpen. Maar dan moet je in de reken-wiskundeles je leerlingen wel de ruimte geven om zelf na te denken.

...
Weten

Rekenangst is geen leerlingkenmerk

Interview met Kees Hoogland

Op 2 juni 2021 werd Kees Hoogland officieel geïnstalleerd als lector binnen het lectoraat Wiskundig en Analytisch Vermogen van Professionals van Hogeschool Utrecht. Hoog tijd voor een interview met deze kersverse lector.

 

Weten

Rekenen-wiskunde is en blijft een uitdagend gesprek

Samen met kinderen generaliseren en voorspellen

Met wiskundig denken en redeneren kun je niet vroeg genoeg beginnen. In dit artikel laten de auteurs zien dat kinderen al op jonge leeftijd uitgedaagd kunnen worden om na te denken over wiskundige concepten. Door samen te zoeken naar het gemeenschappelijke in verschillende telsituaties kunnen kinderen aangezet worde...

Weten

Handig en schattend rekenen in EDI-perspectief

Handig en schattend rekenen behoren tot de kerndoelen van het rekenen op de basisschool. Men mag dus verwachten dat in de actuele  rekenmethodes de nodige zorg aan deze centrale basisvaardigheden wordt besteed. Of en op welke wijze dit in de methode ‘Getal en Ruimte junior’ gebeurt die volgens het concept van explic...

Weten

Onderwijskunde en vakdidactiek, versterking of spanningsveld?

Echte eigen producties van kinderen kunnen het inzichtelijk leren rekenen sterk bevorderen. Maar past dat wel binnen de mogelijkheden van de directe instructiemodellen die op veel scholen worden toegepast? In dit artikel gaat Willem Vermeulen in op deze vraag. 

 

Weten

Verschillen tussen jongens en meisjes?

De Kennisrotonde onderzoekt hoe jongens en meisjes op school verschillen en welke facoren daarbij een rol spelen.

De Kennisrotonde van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek is een uniek loket voor de snelle beantwoording van vragen uit het onderwijs met kennis uit onderzoek. Iedereen die werkt in of nabij de onderwijspraktijk van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs, middelbaar beroep...

Weten

Volgens het boekje

Eigen producties, een geschiedenis

Leerlingen eigen producties laten maken is een sterk en motiverend middel om leren te faciliteren. Het komt voor in bijna alle reken-wiskundemethodes en je kunt het zelf ook eenvoudig integreren in je lessen. De geschiedenis van dit didactische fenomeen laat verschillende manieren zien waarop je eigen producties kun...

Weten

Wekt dit jouw nieuwsgierigheid?

Onderzoek je eigen wiskundige houding

Vrouw smokkelt 2 kilo goud in schoenen
Een Russische vrouw is bij een controlepost in Siberië betrapt met bijna twee kilo goud in haar schoenen. Volgens de lokale autoriteiten probeerde ze acht goudstaven met een totale waarde van zo’n 5 miljoen roebel (71.000 euro) over de Chinese grens te smokkelen.De vrouw viel op...

Weten

Wiskundige communicatie

Rekenen-wiskunde in tijden van Covid-19

Weten

Rekenen met rekenkisten

Betekenisvol rekenonderwijs in heterogene groepen

Het ABC ontwierp rekenkisten voor zogenaamde nieuwkomers op basis van de modellen uit het protocol ERWD. Maar ook voor het reguliere onderwijs kunnen de rekenkisten een waardevolle aanvulling zijn door de inzet van concreet materiaal, rekenspellen en diverse coöperatieve werkvormen. In een klas met grote verschillen...

Weten

Waar haal ik het vandaan?

Paboboeken rekendidactiek: een schat aan informatie en ideeën

Een groeiend aantal scholen zoekt naar manieren om het rekenen meer bij de belevingswereld van de leerlingen aan te laten sluiten. ‘Hoe kunnen we losser met de methode omgaan’, is een steeds meer gehoorde vraag onder leerkrachten. Hoe komen we aan informatie om dat goed te kunnen doen? Onderwijsadviseur Marije Bakke...

Weten

Spelen met tijd

Digitale tijd met digitale middelen

Op OBS de Stap in Landsmeer onderzoekt een innovatieteam hoe je computational thinking kunt integreren in het onderwijs1. Leerlingen uit de hoogste groepen worden ingeschakeld om onderwijs te ontwerpen voor jongere kinderen. Zo kunnen verschillende jaargroepen tegelijkertijd en met dezelfde activiteit leren. In een ...

Weten

Getalbegrip tot en met 100 in rekenspellen

Beheersen en onderhouden van de kennis van drempel 2

Een goed getalbegrip is essentieel voor het leren rekenen en voor gecijferdheid. Hoe je aan getalbegrip kunt werken laat Anneke Noteboom zien in dit artikel.

 

 

Weten

Speel mee in de bovenbouw

Interventies bij spellen in de rekenles

Het spelen van (reken)spellen is leuk. De meeste kinderen beleven plezier aan het spelen van spellen, ze leren omgaan met winnen en verliezen en er komen vaardigheden aan te pas zoals samenwerken, vooruitdenken, logisch redeneren en strategiesch denken. Maar zonder leerkracht die op het juiste moment de juiste inter...

Weten

Leren van games

Ervaringsleren leidt niet vanzelf tot inzicht

Steeds vaker wordt in het onderwijs gebruik gemaakt van games. De intrinsieke motivatie van kinderen wordt hierdoor aangesproken en door een spel vaak te spelen, merken ze dat ze er steeds beter in worden… tot aan een bepaalde grens. Sommige kinderen blijven dan eindeloos tegen hetzelfde obstakel aan lopen en andere...

Weten

Serieus spelen

Hoe de spellenkast van Anneke Noteboom zich vulde

Sinds het schooljaar 2006-2007 verzorgt Anneke Noteboom in Volgens Bartjens de rubriek Spel in de rekenles. Honderden leraren hebben haar lezingen en workshops over dit onderwerp bijgewoond, waardoor ze hun rekenonderwijs hebben kunnen verrijken.

In dit nummer verschijnt haar 71e en tevens laatste Spel in de reken...

Weten

Misvattingen, de sleutel naar nuttige feedback

Een computeralgoritme voor automatische feedback bij digitale rekentoetsen

Formatief toetsen wordt steeds populairder in het onderwijsveld. Bij deze vorm van toetsen krijgen de leerlingen tussentijds effectieve feedback. Deze feedback stuurt hen in het leerproces en kan de motivatie om zich te ontwikkelen versterken. Maar vaker formatief toetsen betekent ook een hogere werkdruk voor leerkr...

Weten

Geinige getallenpuzzels en gruwelijke grafieken

Ervaringen uit het project Wiskundig Denken in het Basisondwijs

Rekenen-wiskunde op de basisschool omvat meer dan het leren van feiten en procedures. Ook het ontwikkelen van wiskundig denken is belangrijk. Voor alle leerlingen!

Weten

De kracht van rijke rekenvragen

Een pleidooi om vragen te stellen waar je het antwoord nog niet op weet

Zoek je manieren om jouw leerlingen bij rekenen-wiskunde meer te laten nadenken? En wil je dat ze gemotiveerder en beter gaan rekenen? Ga dan de uitdaging aan en werk met rijke rekenvragen!

Weten

Toekomstmakers

Leerlingen als ontwikkelaars van reken-wiskundeonderwijs

Een mooie manier om leerlingen uit verschillende jaargroepen tegelijkertijd en met dezelfde activiteit te laten leren is de oudste leerlingen in schakelen om onderwijs te ontwerpen voor jongere kinderen. In dit artikel laten de auteurs zien hoe zij dit hebben aangepakt met leerlingen uit de bovenbouw en kleuters.

Weten

Hoe ontwerp je rijke rekenvragen?

Bevorder het actieve leren van kinderen

In dit artikel vertellen de auteurs hoe je rijke rekenvragen voor het wiskundig denken van leerlingen kunt ontwerpen.

Weten

De leerkracht als model

Een reflectie op het gebruik van een instructiemodel bij kleuters

Van de leerkracht wordt gevraagd om interventies in te zetten die aansluiten bij het leren van de kinderen. De interventies moeten bij voorkeur aansluiten bij het spel van de kinderen. Maar hoe doe je dat zonder de intense betrokkenheid te verstoren?

Weten

Het beste merk batterijen

Voorbeelden uit een leergang data en statistiek

Curriculum.nu stelt voor dat er ruimte moet komen in het curriculum voor data en statistiek. De auteurs hebben voor een Amerikaanse methode vier lessenseries gemaakt rond dit onderwerp. Aan de hand van lessen voor de bovenbouw lichten ze toe welke keuzes daarbij zijn gemaakt.

Weten

In gesprek met Emma

Reken- en wiskundige denk- en werkwijzen in de rekenles

In het basisonderwijs zal meer aandacht komen voor reken- en wiskundige denk- en werkwijzen en statistiek. De auteur gebruikte een voorval in zijn eigen gezin om eens dieper in te gaan op statistiek-onderwijs aan jonge kinderen.

Weten

Wat betekent x eigenlijk?

Begrip van vermenigvuldigen met breuken

Johan Theil laat in dit artikel zien hoe je met de leerlingen kunt onderzoeken wat het keerteken nu eigenlijk precies betekent bij het vermenigvuldigen van breuken.

Weten

Oude tafels in een nieuwe methode

Elementair vermenigvuldigen in Getal & Ruimte junior

De tafels van vermenigvuldiging uit het hoofd leren is voor veel kinderen een obstakel. En als zij de tafels op de ouderwetse stampmanier leren is de kans groot dat zij niet verder kunnen na '10 x'. De auteur vond deze oude opvattingen over tafels leren in een tamelijk nieuwe methode en wijst op de risico's.

Weten

Sterke rekenaars in de klas

Hoe bepaal je een passend aanbod?

Slechts 4% van de leerlingen in Nederland haalt bij internationale rekentoetsen het predicaat 'excellent' terwijl dat wereldwijd 20% is. Als we als land weer willen stijgen op de internationale lijst zullen we nu ook echt werk moeten maken van het onderwijs aan de sterkste rekenaars. De auteur laat zien hoe dit op b...

Weten

Doe wat ertoe doet (jrg 39 nr. 3, 2020)

In dit artikel legt Nico Eigenhuis uit hoe leerkrachten goed rekenonderwijs kunnen geven door zich te richten op de essentie van het vak: Niet méér doen, maar de goede dingen doen.

Weten

Verhoudingen doorgronden

Belichaamd ontwerp in de rekenles

Verhoudingen vormen voor veel leerlingen een lastig onderwerp. Misschien heeft dit te maken dat verhoudingen op een formeel niveau worden aangeboden, bijvoorbeeld in de vorm van een verhoudingstabel. In dit artikel nemen de auteurs u mee in een les rond het begrijpen en doorgronden van verhoudingen met behulp van ee...