Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieHet Kanaal nummer 108 - Beleidsagenda lerarenopleiding leidt tot niveauverlaging
M. van Zanten & P. van den Brom-Snijders
Gehanteerde rekenvaardigheids- en gecijferdheidstoetsen - M. van Zanten & P. van den Brom-Snijders - Panama/FIsme, Universiteit Utrecht
_w400_h260_bg.png)
Een leraar zonder kennis is gewichtloos - Frans van Mulken
Frans van Mulken
Frans van Mulken interviewt Jan van Maanen, hoogleraar - directeur van het Freudenthal Instituut.
Kanttekeningen bij de vergelijking van drie opbrengstpeilingen
H. ter Heege
H. ter Heege - Freudenthal Instituut, Univerrsiteit Utrecht
_w400_h260_bg.png)
Kansen bieden en kansen grijpen. Doorlopende leerlijnen rekenen-wiskunde - J. Kaskens.
J. Kaskens
Handreikingen voor een goede (warme) overdracht en een betere aansluiting van leerlijnen van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs.
Het Kanaal nummer 107 - Wiskundige attitudevorming
W. Oonk & E. de Goeij
W. Oonk & E. de Goeij - Fisme, Universiteit Utrecht
_w400_h260_bg.png)
Kinderen van asielzoekers leren rekenen - Alleen maar oefenen is niet genoeg
Jo Nelissen
Voor kinderen die als asielzoeker in Nederland komen moet passend onderwijs gevonden worden. Ook rekenonderwijs dus en dat is een groot probleem. Want wat kunnen de kinderen al en hoe kom je daar achter als ze alleen maar Tsjetsjeens of Swahili spreken?
Het Kanaal nummer 105 - De rekenmethode klaar voor de 21ste eeuw?
D. Janson
D. Janson - Marant, Elst (GLD.)
_w400_h260_bg.jpg)
Begrip ontstaat niet vanzelf - Interview met Zalman Usiskin over de voor- en nadelen van digitale reken-wiskundemethodes (Jrg 38 nr. 4, 2018)
Marjolein Kool
Digitale reken-wiskundemethodes hebben steeds meer te bieden. Ze kunnen een enorme verrijking van het rekenwiskundeonderwijs
zijn en de mogelijkheden van de leerkracht vergroten als het gaat om het volgen, ondersteunen en uitdagen van leerlingen.
Het Kanaal nummer 97 - Is er iets nieuws onder de zon?
R. Keijzer & H. ter Heege
R. Keijzer & H. ter Heege - Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht
Het Kanaal nummer 98 - MILE in de opleiding: een investering waard
P.A. van den Brom - Snijders & R. Keijzer
P.A. van den Brom - Snijders & R. Keijzer - Hs INHolland, Rotterdam, Hs IPABO Amsterdam / Alkmaar
Het Kanaal nummer 143 - Kanaal digitaal
G. Boersma & L. Schuringa
G. Boersma & L. Schuringa - Hs. Arnhem-Nijmegen / Thomas More Hs. Rotterdam
Het Kanaal nummer 142 - De rekentoets halen in het vmbo? Zeker weten!
F. van Merwijk & A. Lek
F. van Merwijk & A. Lek - Hs. Arnhem en Nijmegen / Marant, Elst
_w400_h260_bg.png)
Het gevaar van goede bedoelingen - Zonder vakkennis kan een leerkracht geen maatwerk leveren
Frans van Mulken
Merel uit groep 6 had twee zes-en-een-halven op haar voorjaarsrapport, één voor hoofdrekenen en één voor 'meten, tijd en geld'. Achter deze cijfers ging een tragedie schuil van een school en een juf met weinig zorg en betrokkenheid.

Tellen als een rijk probleem
Frans van Galen en Marieke Bos
Leerlingen in groep 3 en 4 kennen de telrij tot 100, maar doorzien ze ook de structuur van de getallen? In de les die hier beschreven wordt moeten leerlingen een manier bedenken om het tellen van voorwerpen te organiseren, en dat blijkt nog niet zo eenvoudig als je in een groepje samenwerkt. Het tellen leidt tot een...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Speel mee in de bovenbouw
Interventies bij spellen in de rekenles
Margreeth Mulder
Het spelen van (reken)spellen is leuk. De meeste kinderen beleven plezier aan het spelen van spellen, ze leren omgaan met winnen en verliezen en er komen vaardigheden aan te pas zoals samenwerken, vooruitdenken, logisch redeneren en strategiesch denken. Maar zonder leerkracht die op het juiste moment de juiste inter...
_w400_h260_bgtop.jpeg)
Leren van games
Ervaringsleren leidt niet vanzelf tot inzicht
Martijn Koops
Steeds vaker wordt in het onderwijs gebruik gemaakt van games. De intrinsieke motivatie van kinderen wordt hierdoor aangesproken en door een spel vaak te spelen, merken ze dat ze er steeds beter in worden… tot aan een bepaalde grens. Sommige kinderen blijven dan eindeloos tegen hetzelfde obstakel aan lopen en andere...

Berekend hulp bieden
Zonder basiskennis geen duurzaam bouwwerk
Wied Ruijssenaars en Cécile Ruijssenaars - Elshoff
In november 2021 verscheen Berekend! Van rekenprobleem tot dyscalculie van Wied Ruijssenaars en Cécile Ruijssenaars-Elshoff. Dit boek beschrijft wat hardnekkige en resistente rekenproblemen zijn, hoe je handelingsgericht onderzoek doet en effectief instructie geeft, zo vroegtijdig mogelijk. Niet-geautomatiseerde bas...

Diagnostisch rekenen-wiskunde assessment in groep 5
Jorine Vermeulen
Diagnostisch assessment werd oorspronkelijk ingezet voor het diagnosticeren van speciale onderwijsbehoeften. Met de komst van Passend Onderwijs worden diagnostische instrumenten ontwikkeld om het formatief handelen van leraren te ondersteunen. In het hier beschreven promotieonderzoek werden de kenmerken van diagnost...

Oefenen in Pluspunt en De wereld in getallen
Niet het vele is goed, maar het goede is veel
Arlette Buter en Anneke van Gool
Leren rekenen is als het maken van een bouwwerk. Je start met een solide fundament en daarop wordt van onder naar boven stevig doorgebouwd.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Vermenigvuldigen met inzicht
Op eigen niveau rekenen met grote getallen
Frans van Galen en Koeno Gravemeijer
Is het nodig dat leerlingen vaste procedures leren voor bijvoorbeeld vermenigvuldigsommen als 65 x 38? Frans van Galen en Koeno Gravemeijer denken van niet. Efficiënt en vlot kunnen berekenen van een uitkomst is tegenwoordig minder belangrijk geworden, want we hebben allerlei apparaten die dat voor ons doen. Door ru...

Rekenen-wiskunde is en blijft een uitdagend gesprek
Samen met kinderen generaliseren en voorspellen
Agnes van Doesburg, Inge de Rooij en Sia van Schie
Met wiskundig denken en redeneren kun je niet vroeg genoeg beginnen. In dit artikel laten de auteurs zien dat kinderen al op jonge leeftijd uitgedaagd kunnen worden om na te denken over wiskundige concepten. Door samen te zoeken naar het gemeenschappelijke in verschillende telsituaties kunnen kinderen aangezet worde...

Kinderen houden van wiskundig nadenken
Erica de Goeij
Als leerkracht heb ik ervaren dat kinderen houden van zelf nadenken en dat ze niet afhankelijk hoeven te zijn van een leerkracht die rekenstrategieën voordoet. Kinderen smullen van wiskundige, puzzelachtige problemen en laten zich graag verwonderen in de wereld van getallen, bewerkingen en ruimtelijk redeneren. Ze t...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Leerkansen in/en de methode
Differentiëren, niet determineren
Marc van Zanten
Methodes zijn belangrijk voor het leerstofaanbod dat leerlingen krijgen. Alle reken-wiskundemethodes bieden leerstof aan op verschillende moeilijkheidsniveaus. Hoe je daarmee omgaat is bepalend voor de leerkansen van je leerlingen.

Oefenen
Maarten Dolk en An te Selle
Wie is niet groot geworden met het idee dat oefenen heel belangrijk is. Het Nederlandse spreekwoord ‘oefening baart kunst’ zegt dat al. Een kind oefent fietsen – met zijwieltjes – aan de hand van iemand die ouder is. Je leert en oefent lopen zonder dat iemand je precies voordoet hoe je dat moet doen. Je oefent piano...

Rekenraadsels uitvinden
Hoe een foutje in de Draad leidt tot gemotiveerde rekenaars
Iris Verbruggen en Ellis van Koppen
In de Draad van Ariadne (november 2021) zat een foutje. Het rekenraadsel van Faris klopte niet (afbeelding 1)1. Alle opdrachten in de Draad worden zorgvuldig gecheckt voordat ze worden gepubliceerd. Maar nu was er toch een foutje tussendoor geglipt. Heel even hadden we er de pest over in, maar daarna zagen we ook ee...

Wat is de geheime regel?
Pabostudenten lopen over een getallenlijn en vinden de regels
Michiel Veldhuis en Sonja Stuber
In het project FunThink1 werken leraren, onderzoekers en lerarenopleiders uit vijf Europese landen samen aan de ontwikkeling van functional thinking. Het denken en redeneren over functies en relaties staat hierbij centraal. In dit artikel wordt verslag gedaan van een activiteit die voor de bovenbouw van de basisscho...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Vouwen met papier
Een praktijksuggestie voor groep 1 en 2
Alette Lanting en Annette Markusse
Jonge kinderen vinden het vaak heerlijk om vouwwerkjes te maken. Bovendien biedt het vouwen kansen voor allerlei ontdekkingen, met name op het gebied van meetkunde. In dit artikel bespreken de auteurs hoe je vouwactiviteiten in groep 1 en 2 kunt aanbieden.
_w400_h260_bgtop.png)
Waarom de Grote Rekendag?
Brachten, S.E., Broekhuizen, M.L., & Jonker, V.H. (2020).
Leerlingen van Nederlandse basisscholen besteden een behoorlijk deel van hun tijd aan rekenen-wiskunde. De gemiddelde rekenles is echter beperkt tot een relatief korte interactieve instructie van nieuwe inhoud; de rest van de tijd besteden de leerlingen aan het zelfstandig verwerken van deze nieuwe inhoud via het ma...

Het prioriteitenspel - Rekenbeleid: werken aan draagvlak en betrokkenheid
Marc van Zanten
De rekencoördinator is de motor achter de verbetering van het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool. Maar dat betekent niet dat hij of zij al het werk doet. Integendeel! Het Prioriteitenspel brengt het gesprek over rekenen in een schoolteam op gang.

Hoog tijd voor meer tijd
Bartjan Vollmuller, José Smeets & Inouk Boerma
Vraag iemand om ‘de tijd’, en je krijgt waarschijnlijk een antwoord als: ‘het is bijna kwart voor 4’. Vraag aan iemand om ‘een beetje tijd’, dan krijg je misschien een antwoord als: ‘vandaag gaat mij niet meer lukken, maar morgen heb ik wel tijd’. Tijd is een essentieel wiskundig concept in onze samenleving, en neem...

Omgaan met onvolkomenheden in prentenboeken
Rekenen met Bennie de baksteen
Rob en Hanneke van Bree
Om met prentenboeken te kunnen rekenen, moeten ze reken-wiskundige aspecten bevatten, zoals groei, richtingen en eerlijk delen. Als je goed kijkt, zie je dat die aspecten in prentenboeken vaak correct weergegeven worden, maar niet altijd. Soms kom je kleine foutjes, onnauwkeurigheden of inconsistenties tegen. Kun je...

Rekenen-wiskunde leren is Eurekamomenten creëren
Jos van den Bergh en Nadine van Bekhoven
Het stimuleren van probleemoplossende vaardigheden zoals analytisch en creatief wiskundig denken is in alle groepen en voor alle leerlingen van belang. Bijna niemand zal het met dit kerndoel oneens zijn; niettemin lijkt het huidige onderwijs vooral gericht op het leren van rekenprocedures. Jos van den Bergh en Nadin...

Wiskundig probleemoplossen
Een stappenplan voor de leerkracht
Marjolein Kool en Sabine Lit
Wiskundig probleemoplossen is een van de nieuwe concept kerndoelen voor rekenen-wiskunde. Hoe kun je aan dit doel werken met alle leerlingen, dus niet alleen de sterke rekenaars? Een stappenplan kan houvast bieden.

Building Thinking Classrooms. Op zoek naar de optimal practice for thinking
Maarten Müller
De nieuwe kerndoelen voor rekenen en wiskunde maken duidelijk dat uitsluitend directe instructie niet voldoende is om alle doelen te bereiken. De resultaten van Peter Liljedahl's onderzoek naar Building Thinking Classrooms bieden hiervoor wel een oplossing. Door wiskundig probleemoplossen als middel in te zetten, wo...

Levensecht rekenen
Volgens het boekje
Marc van Zanten
“Die wereld van het rekenen, een vreemde wereld, de wereld van het andere, de wereld van de grote mensen, de wereld waar je je zelf niet thuis voelt, die je ook buiten je spel laat; de wereld waarin je eenvoudig maar moet aannemen, dat het zo is als de juffrouw het zegt.” Zo omschreef pedagoog J. Waterink in 1960 he...

Spiegelen en symmetrie
Frans van Galen en Petra ten Brinke
Meetkunde begint bij het redeneren over de ruimte om je heen. Frans van Galen en Petra ten Brinke beschrijven een les rondom spiegelen en symmetrie op een school voor speciaal onderwijs.
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.
Aan het eind van dit artikel staan video-opnamen van de les in de klas van P...