Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Columns

Cijfers & Letters

Nog nooit heb ik zoveel moeite gehad een column te schrijven als deze keer. Ik kwam er gewoon niet uit. Het idee was raakvlakken te zoeken tussen de domeinen van de nieuwe conceptkerndoelen voor taal en rekenen en wiskunde (zie afbeelding 1). Ik ging er dapper mee aan de slag en kon moeiteloos de domeinen overstijge...

Ontwikkeling en onderzoek

Rekenen-wiskunde in verbinding

Verslag van de 41e Panamaconferentie

Op 1 en 2 juni 2023 vond de 41e Panamaconferentie plaats. Het thema van deze conferentie was ‘Rekenen-wiskunde in verbinding’. Dit verslag biedt een overzicht van de bijdragen aan de conferentie en analyseert hoe de conferentie kansen bood om tot perspectiefvolle verbindingen te komen.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Wat zegt het Peil-onderzoek over de rekenvaardigheid aan het einde van de basisschool?

In de media is het rekenniveau van de Nederlandse leerlingen regelmatig onderwerp van discussie. De uitkomsten van peilingsonderzoeken laten zien dat het door de overheid gewenste rekenniveau al jaren niet wordt gehaald. De discussie in de media lijkt vooral te gaan over elementaire rekenvaardigheden en enkelvoudige...

Weten

Laat de leerling aan het woord

Leren verwoorden van wiskundig denken

Een leerkracht geeft les over breuken.

Leerkracht Dus in het plaatje hiernaast zijn er drie van de acht, drie van de acht, drie achtste, is roze gekleurd.
Leerkracht K.
Leerling K. Maar dan zijn het er toch vijf?

Leerkracht

Vijf, wat zijn er vijf?
Leerling K. Die pannenkoek of piz...
Doen

Een rekenkast op school

Veelgestelde vragen over het hoe en waarom van een rekenkast

Een goed gevulde en handige rekenkast op je school, wie wil dat nou niet? Maar hoe begin je, wat stop je erin en hoe organiseer je de kast effectief? Deze en vele andere veelvoorkomende vragen worden in dit artikel beantwoord. Hopelijk heb je na het lezen van dit artikel ook alle antwoorden gevonden om je eigen effe...

Ontwikkeling en onderzoek

De rekenontwikkeling en onderwijsbehoeften van leerlingen

in perspectief van het voeren van rekengesprekken door leraren

Jarise Kaskens onderzocht in haar promotieonderzoek de invloed van leerling- en leraarfactoren op de rekenontwikkeling van leerlingen. De resultaten laten zien dat een stevige rekenbasis belangrijk is. Als de basis niet goed is kunnen leerlingen daar hinder van ondervinden als het rekenen wat complexer wordt. Ook ex...

Weten

Leren van rekengesprekken

Verbinding van onderzoek naar praktijk

We weten steeds meer over wat er wel en niet werkt bij het leren rekenen, maar niet alle inzichten bereiken de scholen. In dit artikel delen we de opbrengsten van promotieonderzoek gericht op de invloed van leerling- en leerkrachtfactoren op de rekenontwikkeling van leerlingen (Kaskens, 2022). Binnen dit onderzoek h...

Praatwolkjes in Pluspunt-2

Volgens het boekje

In romans zijn dialogen belangrijk voor het verhaal. Voor het leren van rekenen-wiskunde zijn rekenwiskundige gedachtewisselingen evenzeer belangrijk, maar je komt ze niet tegen in methodes.  

 

Redactioneel

Wiskunde en burgerschap

Kun je je ontwikkelen tot een zelfbewuste burger zonder iets te weten van getallen, hoeveelheden en maten? Misschien een beetje, maar makkelijk zal het niet zijn. Je hebt rekenen-wiskunde nodig om de wereld om je heen te begrijpen en je daar een weg in te vinden. In deze Volgens Bartjens richten we ons daarom op de ...

Spel en rekenles

Geen zin om te rekenen

Uit de rugzak van meester Bartjens

Bradley heeft deze week geen zin om te rekenen. Niet eens één sommetje. En aangezien hij al zoveel strijd heeft meegemaakt in zijn slechts tienjarige bestaan, ga ik dat met hem niet aan.
Maar ik geloof wel in motivatie en in kwaliteit.
In zo'n geval biedt het omdenken van de situatie uitkomst.
‘Kan ik even bij je aa...

Ontwikkeling en onderzoek

Ontwikkeling studielast rekenen-wiskunde 2009 - 2021

Dit artikel beschrijft de ontwikkeling van de studielast en contacttijd voor het vak rekenen-wiskunde in de lerarenopleiding basisonderwijs in de periode 2009-2021. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van data die in de periode 2009- 2019 zijn verzameld. Gegevens uit 2021 zijn daaraan toegevoegd. De gevonden ontwi...

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek september 2021

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een bijdrage van Carolien Duijzer en een van Adri Treffers. Duijzer schrijft over haar promotieonderz...

Praktijkonderzoek

Rekencoördinatoren hebben een goed verhaal

De opmaat voor een nieuwe rubriek in Volgens Bartjens

In deze Volgens Bartjens mag het werk van de rekencoördinator niet ontbreken. Deze heeft immers een belangrijke rol als het gaat om de wijze waarop de reken-wiskundemethode op de basisschool wordt ingezet. Hoe strikt houden we ons aan het boekje? Waar volgen we de methode en waar laten we haar los? Vooral wanneer er...

Anders kijken naar basisvaardigheden

Van leren rekenen naar gecijferde burgertjes

De resultaten van TIMSS 2019 zijn weer verschenen. De media staan bol van redeneringen en conclusies over wat de uitkomsten zeggen over de staat van ons (reken)onderwijs. Een belangrijk aspect blijft daarbij onderbelicht, namelijk een analyse van wat kinderen in deze tijd nu eigenlijk nodig hebben om zich te ontwikk...

Ontwikkeling en onderzoek

Wiskunde in spontaan spel realiseren

Een case study in dit artikel beschrijft kenmerken van het leren van een leerkracht in groep 1 en 2. We reconstrueren hoe dit leren zich ontwikkelt in een heterogene professionele leeromgeving (PLG) van pedagogisch medewerkers, leerkrachten groep 1-2 en onderzoekers, die gericht is op het stimuleren van de taal- en ...

Doen

Jong geleerd... Interactieve reken-spelletjes voor jonge kinderen

Kinderen die niet de kans krijgen om in hun eerste levensjaren betekenisvolle ervaringen op te doen betreden de basisschool al met een achterstand. Spelletjes die uitdagen tot interactie, reflecteren en redeneren zijn van onschatbare waarde.

Praktijkonderzoek

Rijke Rekenvragen & Spontane Rekenmomenten in de klas

Studenten aan de ALPO onderzochten wat rijke rekenvragen zijn en hoe ze samen met spontane rekenmomenten in de klas ingezet kunnen worden. In dit artikel delen ze hun bevindingen hierover.

 

Doen

Soep met meester

Verhoudingsgewijs denken bij kleuters

In deze lesactiviteit leren jonge kinderen over verhoudingen door samen tomatensoep te maken. Meester Hans combineert taal, rekenen-wiskunde en onderzoekend leren, zodat de kinderen spelenderwijs nieuwe woorden ontdekken, leren redeneren over hoeveelheden en hun eigen smaakvoorkeuren verkennen. Deze vakoverstijgende...

Weten

Heeft een auto altijd vier wielen?

Verwondering en nieuwsgierigheid als motor voor de wiskundige denkontwikkeling van jonge kinderen.

De auteurs laten aan de hand van praktijkvoorbeelden zien hoe je het probleemoplossend denken en redeneren bij kleuters kunt stimuleren. Ze gebruiken hiervoor zeven concrete kenmerken rond het belang van verwonderen en ontdekken.

 

Weten

Probleemoplossen down under

Volgens het boekje

Wiskundig probleemoplossen in het primair onderwijs wint aan belangstelling en dat is niet alleen in Nederland het geval. Zo verscheen in 2022 in Australië de vierdelige serie Targeting Maths: Problem Solving. Voor elk van de jaren 3 tot en met 6 (groep 5 tot en met 8) is er een boek. Volgens de auteurs is probleemo...

Weten

Frisse kijk op basisvaardigheden rekenen

In dit artikel gaat Kees Hoogland dieper in op welke hedendaagse basisvaardigheden reken-wiskunde belangrijk zijn en welke minder relevant lijken te worden. Dit is soms een ingewikkelde discussie, omdat de pen-en-papierprocedures uit de vorige eeuw veelal beschouwd worden als het hart van het rekenonderwijs op de ba...

Ontwikkeling en onderzoek

Leren via probleemoplossen

Optellen en aftrekken van breuken

Kirschner et al. (2018) geven aan dat ontdekkend leren en probleemoplossen teveel vraagt van het werkgeheugen. Dat neemt niet weg dat ontdekkend leren en probleemoplossen centraal staan in de didactische aanpak die gebruikt wordt in hoogst scorende landen. Een analyse van het optellen van ongelijknamige breuken toon...

Columns

Verbinden en verbanden

Van de voorzitter

Wat een prachtige woorden voor een thema van deze versie van ons vakblad Volgens Bartjens. Vanuit wiskundig oogpunt, omdat wiskunde nooit op zichzelf staat, maar voortdurend in verbinding is met de wereld om ons heen. Dit geldt evengoed voor de vereniging, want wat is een vereniging zonder verbinding? Hoe belangrijk...

Ontwikkeling en onderzoek

Breuken in een breder perspectief

In het onderwijs is er steeds meer aandacht voor de rol van basisvaardigheden in de dagelijkse praktijk en beroep. Toepasbaarheid van wat op school geleerd is dan ook steeds vaker een onderwerp voor discussie. Er bestaat een beeld van geringe toepasbaarheid van breuken, bovendien wordt het rekenen met breuken als mo...

Weten

Bagage voor de toekomst

Conceptkerndoelen rekenen en wiskunde

Op 28 september jongstleden zijn voorstellen voor geactualiseerde kerndoelen rekenen en wiskunde en Nederlands opgeleverd aan de demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, Mariëlle Paul.[i] Deze conceptkerndoelen zijn ontwikkeld door teams van leraren en andere experts en zijn bedoeld voor het prima...

Doen

Nieuwsgierigheid als voorwaarde

Rekencoördinator aan het woord

Na een opleiding van anderhalf jaar studeerde ik in februari 2023 af als rekencoördinator aan de Hogeschool KPZ. Tijdens mijn opleiding ben ik heel anders tegen het reken-wiskundeonderwijs gaan aankijken. Rekenonderwijs is niet alleen het volgen van de methode, in de hoop dat al je leerlingen goed meekomen en de doe...

Redactioneel

Rekenschap van taal

Dit themanummer gaat over de verbinding tussen rekenen en taal. Het gaat over het idee dat je taal nodig hebt om te kunnen denken, en om daarover met anderen te kunnen praten. Als leerkracht zul je daarom tijdens de rekenles altijd oog moeten hebben voor de talige kant van het vak. In deze Volgens Bartjens kun je le...

Praktijkonderzoek

We moeten onze rekenlessen taliger maken

Volgens... de onderwijsadviseur

Pieter Gerrits is onderwijsadviseur bij de Onderwijsontwikkelaar en redactievoorzitter van JSW. Hij pleit voor veel aandacht voor taal tijdens de rekenles. Annette Markusse ging hierover met hem in gesprek.

 

 

Praktijkonderzoek

Rekenen met nieuwkomers

Rekencoördinator aan het woord

Rekenonderwijs aan nieuwkomers kent specifieke uitdagingen. Kinderen kunnen traumatische ervaringen hebben waardoor ze niet aan leren toekomen. De verschillen in vaardigheid zijn groot, bijvoorbeeld omdat kinderen in vluchtelingenkampen nauwelijks of geen onderwijs hebben genoten. Maar voor allen geldt dat de mate w...

Doen

Samen het rekenonderwijs verbeteren

met een digitale methode

Het gebruik van digitale middelen is niet meer weg te denken uit de dagelijkse routine van een leerkracht. Loop een willekeurige klas binnen en de kans is groot dat de leerlingen rekenen op chromebooks en de leerkracht de vorderingen van de leerlingen volgt op een dashboard. In dit artikel laten de auteurs zien hoe ...

Columns

Ontgoochelen

Groetjes van groep 3 en 4

Zowel de kinderen van groep 3 als van 4 zijn aan het rekenen. Ik loop rond tot iemand mijn hulp vraagt. Het is Maya uit groep 3. ‘Ik snap dit niet.’ zegt ze en wijst naar één som. 

Ontwikkeling en onderzoek

Angst en falen houden elkaar in de greep bij rekenen en wiskunde

Rekenangst en wiskundeangst worden gekenmerkt door een naar, gespannen gevoel dat opkomt wanneer men geconfronteerd wordt met rekenkundige dan wel wiskundige vraagstukken of met het vooruitzicht om dergelijke vraagstukken op te moeten lossen.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Denken in conceptuele doelen voor groep 1 en 2

In het project ‘Rekenen op spel’ onderzochten we hoe professionals in de voorschool en in  groep 1 en 2 en de wiskundige ontwikkeling van kinderen kunnen ondersteunen en stimuleren binnen de context van het spontane spel van de kinderen.

 

Ontwikkeling en onderzoek

40x Panama: verleden, heden en toekomst

Verslag veertigste Panama-conferentie

Op 30 juni en 1 juli 2022 vond de veertigste Panama-conferentie plaats. Nadat de 39ste editie online plaatsvond, zijn de deelnemers verheugd om deze conferentie weer in de bossen van Zeist te mogen bezoeken om inspiratie en informatie op te halen voor het verder ontwikkelen van het reken-wiskundeonderwijs.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Computational thinking op de lerarenopleiding basisonderwijs: een praktijkverkenning

Een eerder artikel in Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek plaatste computational thinking (CT) in haar theoretische context als onderwijskundig concept dat zijn oorsprong kent in de informatica en dat nauw verbonden is met rekenen-wiskunde. Het huidige artikel bespreekt de resultaten van een vragenlijst die...

Zo! wil ik leren rekenen

Spelen met getallen

Een rijk rekenprobleem heeft niet altijd een verhaal nodig. In de les die hier beschreven wordt, puzzelen de leerlingen met fiches waarop de getallen 1 tot en met 9 staan. 
Dit is een meer uitgebreide versie van het artikel in de gedrukte versie van Volgens Bartjens. Het bevat ook links naar video-opnamen van de les....

Vangorcumtijdschriften.nl maakt gebruik van cookies.

Welkom! Leuk dat je een bezoekje brengt op vangorcumtijdschriften.nl. Wij, en derde partijen, maken op onze websites gebruik van cookies. Wij gebruiken cookies voor het bijhouden van statistieken, om jouw voorkeuren op te slaan, maar ook voor marketingdoeleinden (bijvoorbeeld het sturen van een bericht als je winkelwagen nog vol is). Door op 'Zelf instellen' te klikken, kun je meer lezen over onze cookies en je voorkeuren aanpassen.

Zelf instellen
Alle cookies accepteren
Uw cookie instellingen
Deze website maakt gebruik van functionele en analytische cookies, die nodig zijn om deze site zo goed mogelijk te laten functioneren. Hieronder kan je aangeven welke andere soorten cookies je wilt accepteren.
Functionele cookies

Functionele cookies ondersteunen de basisfuncties van een website zoals paginanavigatie en toegang tot beveiligde delen van de website mogelijk maken. Zonder deze cookies kan de website niet naar behoren functioneren.

Analytische cookies

Analytische cookies helpen ons om te begrijpen hoe bezoekers omgaan met onze website door anoniem informatie te verzamelen en te rapporteren. Deze informatie wordt gebruikt om de website te verbeteren.

Marketing en tracking cookies

Marketing cookies worden gebruikt voor het functioneren van ons opvolgsysteem met betrekking tot account activiteiten(als het niet kunnen afronden van bestelling). Ook wordt er informatie verzameld om dit zoveel mogelijk aan te sluiten bij je interesses.

Cookies instellingen opslaan